CIO Jack Jonk van Blue Sky Group blijft positief over aandelen uit opkomende markten en stelt dat de bullmarkt in aandelen uit ontwikkelde landen nog niet ten einde is ook al is de economische cyclus over haar top heen.
‘Het draait om het resultaat en de houdbaarheid op de lange termijn, we laten ons niet leiden door de waan van de dag’, luidt de beleggingsfilosofie van de pensioenuitvoerder uit Amstelveen.
‘Dus we laten ons ook niet afleiden door randzaken. Zo hebben we tussentijds niet bijgestuurd op bepaalde uitspraken van Trump’, aldus de van Delta Lloyd Asset Management afkomstige topbelegger.
Dat is opmerkelijk omdat de Amerikaanse president de markten sinds zijn verkiezing eind 2016 vrijwel non-stop in zijn greep weet te houden. Zijn maatregelen om Amerika weer ‘great’ te maken hebben het vertrouwen en de beurzen in eigen land naar recordhoogte gestuwd, maar opkomende markten, en China in het bijzonder, zijn het kind van de rekening.
Bear market
Uit angst voor een escalatie van het handelsconflict met China noteerde de MSCI EM Index vorige week even meer dan 20 procent onder de piek van eerder dit jaar, waardoor officieel sprake is van een ‘bear market’ in opkomende markten.
Jonk houdt het vizier echter op de lange termijn gericht, al was het maar omdat ‘de gemiddelde zittingsduur van een Amerikaanse president korter is dan de beleggingshorizon van de pensioenfondsen waarvoor wij het vermogen beheren’.
Het maken van korte termijn ‘bets’ laat hij over aan de externe managers die het vermogen voor Blue Sky Group (BSG) beheren. Hij focust zich hoofdzakelijk op de strategische inrichting van de portefeuilles van zijn klanten. Die is voor een groot deel gebaseerd op hun verplichtingen, doelstellingen en ‘investment beliefs’. Daarnaast spelen aannames over de economie en financiële markten een belangrijke rol. Kloppen die aannames nog, dan is er geen aanleiding om terug naar de tekentafel te gaan.
‘De aannames achter onze positieve mening over emerging markets zijn onder meer gestoeld op positieve demografische ontwikkelingen, op toenemende consumentenbestedingen en bovengemiddelde economische groei. Dit leidt tot bovengemiddelde winstgroei, terwijl de waarderingen die je er betaalt redelijk zijn vergeleken bij de ontwikkelde wereld.’
‘Alleen - en dat wisten we vorig jaar ook al, en het jaar daarvoor ook - het zijn volatielere markten. Dus op het moment dat je instapt in emerging markets, dan moet je zeker weten dat je dat ook echt voor de lange termijn doet en niet zenuwachtig wordt van volatiliteit die deels door sentiment gedreven is. Als je daar niet graag mee omgaat, kun je er beter niet in beleggen.’
Met het timen van de markt heeft Jonk sowieso weinig op. ‘Dat lukt vaak niet. Pensioenfondsen hebben een heel lange horizon en moeten om voldoende rendement te behalen gewoon een deel van hun vermogen alloceren naar risicovollere assets. En dat op zodanige wijze dat ze tussentijdse schokken die daarmee gepaard gaan, aankunnen. Alleen als onze aannames significant wijzigen en we denken dat het structureel de verkeerde kant op gaat doen we bijstellingen.’
Dat laatste is nog niet het geval, al houdt hij ‘goed de vinger aan de pols’ voor wat betreft het verloop van de economie. Die is volgens Jonk over haar top heen, ‘maar nog niet ver genoeg om ons heel grote zorgen te maken’.
Grootste bedreiging
Wat de CIO als grootste bedreiging voor de huidige bullmarkt ziet? ‘Op een gegeven moment zal je zien dat de rente omhoog gaat, het voor bedrijven moeilijker wordt zich te financieren. Als de economische groei verder vertraagt, zal dat uiteindelijk zijn weerslag krijgen op omzet en winstcijfers. De beurzen lopen daar doorgaans op vooruit, maar zover is het nog niet.
Binnen aandelen is BSG ook positief over low volatility en smallcap aandelen. Aan de obligatiezijde hebben hypotheken de afgelopen jaren een stevige positie ingenomen, vertelt Jonk.
Hypotheken
‘We denken dat deze beleggingen heel goed passen bij de verplichtingen van de klant en een mooi extra rendement opleveren tegen zeer aanvaardbare risico’s. De illiquiditeit die daarmee gepaard gaat kun je als pensioenfonds goed hebben voor een deel van de portefeuille, omdat je redelijk goed kunt voorspellen wat de in- en uitstromen binnen de portefeuille zullen zijn en er een ijzeren voorraad is die je heel goed kan inzetten voor dit soort beleggingen.’
Een aantal jaar geleden is BSG ook begonnen met een private equity programma dat nog steeds in opbouw is. ‘We zitten nu op bijna 500 miljoen euro, wat ongeveer de helft is van wat we willen hebben.’
De CIO noemt private equity een ‘mooie belegging’. ‘Je verkrijgt exposure naar een ander deel van de economie. Dat vergroot de spreiding binnen de portefeuille. Wij hebben als doelstelling om met private equity ruim 3 procent meer rendement te behalen dan met beursgenoteerde aandelen. De afgelopen jaren is dat gelukt, dus we zijn heel tevreden over dit programma.’
De illiquide beleggingen bestaan verder nog uit private vastgoedfondsen. Samen vormen ze drie componenten die ‘goed thuis horen’ in een pensioenfondsportefeuille.
Recht-toe-recht-aan producten
Voorwaarde is wel dat er belegd wordt in recht-toe-recht-aan producten. BSG belegt dus bijvoorbeeld niet in fondsen met herverpakte leningen. Dit mede vanuit het perspectief van de pensioenfondsbestuurders die steeds meer ‘in control’ willen en moeten zijn over hun portefeuille en dus ook een enigszins overzichtelijke portefeuilles willen hebben die ze kunnen doorgronden. ‘Dus geen onnodige complexiteit. En dus ook geen onnodige versnippering.’
Of de zoektocht naar rendement niet ook haar sporen heeft nagelaten in alternatieve categorieën? ‘Ja. De rente is nu kunstmatig laag, als je het relateert aan de groei en inflatie. Dat heeft sommige beleggers bewogen om in complexe producten te beleggen om wat extra rendement binnen te halen. Dit heeft achteraf niet altijd het gewenste resultaat opgeleverd. Maar centrale banken trekken nu zorgvuldig de touwtjes weer aan. De meeste pensioenfondsen hebben het renterisico niet geheel afgedekt, dus stijgende rentes betekenen dat de dekkingsgraden zullen verbeteren. Door de hogere rente en dekkingsgraden zal de search for yield gaan afnemen.’
Jack Jonk is sinds mei vorig jaar de CIO van BSG, de pensioenuitvoerder die is voortgekomen uit de pensioenfondsen van KLM, maar ook andere klanten heeft, waaronder Pensioenfonds Total Nederland. Het totaal beheerd vermogen bedraagt circa 22 miljard euro.
Samen met COO Jos Keijzers vormt Jonk tevens de directie van BSG Vermogensbeheer, wat vergeleken met zijn vorige functie meer eindverantwoordelijkheid met zich meebrengt en hij naar eigen zeggen als prettig ervaart.
Externe managers
BSG is een puur fiduciaire vermogensbeheerder. Het grootste deel van het vermogen wordt dan ook uitbesteed aan externe managers. Jonk: ‘We willen profiteren van de kennis en schaal van externe partijen en daarmee de optimale bouwstenen voor de portefeuilles creëren.’
Twee onderdelen doet BSG wel zelf. Dat zijn inflation linked bonds en staatsobligaties met een looptijd van langer dan 20 jaar. ‘Voor de portefeuilleconstructie gelden voor deze beleggingen zeer expliciete regels. Ook hebben ze hebben een buy& maintain karakter. Dat kunnen we zelf net zo goed als ieder ander, maar dan goedkoper.’
Ook het hele overlaystuk doet BSG zelf, dus het afdekken van het rente- en valutarisico binnen de portefeuilles. ‘Dat is heel klantspecifiek en belangrijk om zelf te doen, daar hebben andere partijen geen toegevoegde waarde. We kennen onze klanten door en door, helpen ze om in control te zijn over hun beleggingsbeleid en voeren van de regie op de implementatie hiervan. Zo leveren we de maximale toegevoegde waarde.’