De AFM heeft onderzoek naar vermogensbeheerpartijen die zich onvoldoende houden aan wet- en regelgeving in 2018 ingeperkt. Tevens heeft zij onderzoek naar fees en kosten van asset managers uitgesteld. Aanleiding was de aankomende Brexit en de krapte in de personele bezetting van de AFM.
Dat schrijft de toezichthouder in haar jaarverslag over 2018. ‘Ook het Mifid II-onderzoek naar de kwaliteit van de dienstverlening van beleggingsondernemingen begon later dan gepland. De terugkoppeling wordt in 2019 verwacht.’
Brexit heeft in grote mate de agenda van de AFM in 2018 beheerst, zo blijkt uit het jaarverslag. De toezichthouder noemt het naast de invoering van nieuwe regeleving als Mifid II en versnelling van de toezicthconvergentie in Europa als een van dé drie ontwikkelingen die afgelopen jaren speelden in het veld waarin de toezichthouder opereert.
In voorbereiding op het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU, heeft de AFM Nederlandse spelers geholpen in hun voorbereiding op brexit, vergunningsaanvragen afgehandeld, toezicht ingevoerd op nieuwe regels en bijgedragen aan beleidsontwikkeling.
Nieuwe spelers
De AFM heeft afgelopen jaar gesprekken gehouden met alle 150 partijen uit het Verenigd Koninkrijk die zich in Nederland wilden vestigen, resulterend in ‘tientallen vergunningsaanvragen’, aldus de toezichthouder in het jaarverslag.
Doordat deze aanvragen kwamen van ‘zeer significante en internationaal opererende instellingen’ hadden deze aanvragen impact op de doorlooptijd van de vergunningsverlening.
In een toelichting tegenover Fondsnieuws zegt een woordvoerder van de AFM dat de toegelaten nieuwe spelers voornamelijk handelaren voor eigen rekening zijn, plus een aantal beleggingsondernemingen dat beleggingsdienstverlening doet.
Nieuwe vergunningen en intrekkingen
In totaal verleende de AFM vorig jaar 37 vergunningen aan nieuwe partijen in 2018, tegenover 26 in 2017.
Intussen heeft de toezichthouder 20 vergunningen ingetrokken van ondertoezichtstaanden, tegenover 12 een jaar eerder. In sommige gevallen is dit vanwege het niet (tijdig) betalen van de vergunningskosten, in andere gevallen wegens meervoudige overtredingen van een organisatie. In het jaarverslag staat hierbij niet vermeld om wat voor type ondernemingen het gaat.
De hoeveelheid opgelegde boetes is gedaald van 12 naar 9, de opgelegde lasten onder dwangsom gelijk gebleven op 12.
Personeel
Over de personeelskrapte, waar de AFM naar refereert als reden voor de vertraging op een aantal vlakken, schrijft de toezichthouder dat In 2018 sprake was van een personeelsverloop van meer dan 15 procent, tegenover 11,4 procent in 2017. ‘We zien ook dat onze medewerkers in de huidige arbeidsmarkt aantrekelijk zijn voor werkgevers binnen de financiële sector’, voert de AFM aan.
In 2018 zijn 109 mensen extra bij de AFM aangetrokken. Hierdoor kwam het aantal fte in dat jaar op 630.
Toezicht
Over de toekomst schrijft de toezichthouder dat de wijze van toezicht door de AFM verandert, vanwege de beschikbaarheid, analyse en toepassing van data. ‘Datagedreven toezicht wordt steeds verder verankerd’, aldus de toezichthouder.
In 2018 heeft de toezichthouder een speciaal opleidingsprogramma voor datagedreven toezicht ontwikkeld en stappen gezet in de ontwikkeling van een dataplatform, datamanagement en data-analyse. ‘Hiermee is het bewuwstzijn en de kennis van data-gedreven toezicht binnen de AFM verder vergroot.’
Een dataplatform maakt het mogelijk om toezichtvertrouwelijk data op een systematische en structurele manier op te slaan, zo schrijft de AFM, en deze periodiek en automatisch ter beschikking te stellen aan de gebruikers ervan. ‘Hierdoor krijgen toezichthouders op frequente basis inzicht in de ontwikkelingen in de voor hen relevante deelmarkten.’
Meldingcultuur
Andere veranderingen die de AFM heeft aangebracht in haar toezicht zijn evenwichtige belangenafweging, meldingcultuur en belonen en waarderen. De toezichthouder schrijft specifiek bij beleggingsondernemingen nu de methodiek voor de meldingcultuur toe te passen.
Onder onafhankelijke vermogensbeheerders heerst de opvatting dat de toezichthouder wel erg aanzet op dit melden van ongebruikelijke transacties, en bovendien is de vrees ontstaan dat dit een negatief effect heeft op klantrelaties.