Japan staat bekend als hét voorbeeld van seculaire neergang. Kenmerkend zijn: vergrijzing, weinig economische groei, en deflatiedruk. Nu schittert het land, maar er is geen haan die ernaar kraait.
Japanse aandelen zijn een stille uitblinker op de wereldwijde markten dit jaar, getuige de 25 procent winst van zowel de Nikkei 225 index als de Tokyo Stock Price Index (Topix). De Amerikaanse S&P500 staat 14 procent hoger sinds januari, de Europese Stoxx 600 een kleine zes procent.
De sterke prestatie van Japanse aandelen wordt gesteund door economische groei. Hoewel de Japanse economie in augustus met 0,6 procent krimp zag op jaarbasis ten opzichte van de voorgaande maand door een zwakkere buitenlandse vraag, groeit de economie van het land nog altijd sterker dan in de Verenigde Staten en Europa. Het tweede kwartaal haalde het Japanse bbp een geannualiseerd groeipercentage van 6 procent.
Dat winsten fors naar boven konden worden bijgesteld hielp de beurskoersen, maar actieve portefeuillebeheerders blijven desalniettemin hardnekkig onderwogen Japan. Van de actief beheerde strategieën die de MSCI EAFE index als hun voorkeursbenchmark hebben - ontwikkelde markten zonder de VS - is 84 procent onderwogen in Japan, met een gemiddelde onderweging van 7,5 procent. 
‘De redenen voor de onderweging zijn eerder te wijten aan structurele vooroordelen, dan aan fundamentele analyse’, zeggen Rick Friedman en Drew Edwards, portfoliomanagers bij GMO. Het probleem met Japan is volgens hen dat wereldwijde financiële centra, zoals New York en Londen, een groot tijdsverschil, een taalbarrière en andere structurele eigenaardigheden moeten overbruggen die fundamenteel onderzoek naar Japanse aandelen bemoeilijken.
‘Slechts weinigen gaan de straat op om te praten met het management van kleine tot middelgrote beursgenoteerde Japanse bedrijven, waar we de meeste opwindende kansen vinden’, aldus Edwards in een notitie. De lichte toename in instroom naar Japan - die in verhouding tot de beursprestaties weinig voorstelt - wijdt Edwards aan algemene flows van ETF’s en futures.
‘De meeste fondshuizen zijn voorzichtig, aangezien hun fondsmanagers waarschijnlijk niet over de benodigde vaardigheden beschikken om de Japanse markt te navigeren’, zegt Edwards.
Opvallend is dat beleggers die geen last hebben van de door GMO genoemde barrières, de Japanners zelf, ook weinig enthousiasme tonen om de binnenlandse aandelenmarkt te omarmen. Japanse huishoudens beleggen 11 procent van hun spaargeld in aandelen, terwijl een aanzienlijke 54 procent in contanten en bankdeposito’s blijft, zo blijkt uit gegevens van de Bank of Japan.
Ter vergelijking: in de Verenigde Staten investeren huishoudens bijna 40 procent van hun vermogen in de aandelenmarkt, en wordt 13 procent in contanten en deposito’s aangehouden, meldt de Wall Street Journal, die zich baseert op gegevens van de Federal Reserve.
Volgens Hidekazu Ishida, een adviseur bij Fincity Tokyo, een bedrijf dat samenwerkt met de overheid en de sector om investeringen te stimuleren, denken de meeste Japanners dat belegger ‘erg riskant’ is. ‘Betrokken zijn bij financiën wordt gezien als “niet cool”’, zegt Ishida tegenover de Amerikaanse zakenkrant.
Monetair beleid
In Nederland schroefde Van Lanschot Kempen de allocatie naar Japan desalniettemin toch op, zo blijkt uit de meest recente notitie aan klanten. ‘Waar we ons zorgen maken over het krappe monetaire beleid in de VS en de eurozone, wat tot uitdrukking komt in dalende geldgroei en stilvallende bancaire kredietverlening, spelen deze problemen in Japan niet’, schrijft de bank.
Vanwege het ruime Japanse monetaire beleid en de verkrapping in de VS, is de Japanse yen verzwakt richting de grens van 150 yen per US dollar. Een grens waarbij de Bank of Japan in het verleden heeft geïntervenieerd om de yen te steunen.
‘Wellicht zal de Japanse centrale bank rond de jaarwisseling een einde maken aan de negatieve beleidsrente, maar van krap monetair beleid is nog lang geen sprake. Bovendien kan normalisering van inflatie en monetair beleid ook een positieve invloed hebben op het vertrouwen in de Japanse economie’, aldus Van Lanschot Kempen.
De GMO International Equity Strategy handhaaft een solide overgewicht van 3,4 procent in Japan. Andere strategieën vertonen van GMO hebben vergelijkbare of zelfs grotere overgewichten ten opzichte van hun benchmarks.