Het komt wel een beetje als mosterd naar de maaltijd, die meer dan 1.100 miljard euro die ECB-president Mario Draghi op tafel legt om de deflatie in de eurozone tegen te gaan. Dat vindt Fried van ‘t Hof, de managing partner van de onafhankelijke vermogensbeheerder Hof Hoorneman Bankiers.
In een gesprek met Fondsnieuws zegt hij dat de Europese economie nu aantrekt juist dankzij een combinatie van een dalende euro en een inmiddels fors lager dan gemiddelde olieprijs.
‘Het effect van het opkoopprogramma is veel minder dan wat Draghi doet. Die doet aan “management by speech” en dat heeft een grotere invloed op het vertrouwen en de stemming op de markten dan het opkopen van schuldpapier’, oordeelt van ‘t Hof.
Start opkoopprogramma
Maandag begon de ECB met het opkopen van schuldpapier, meer dan 60 miljard euro per maand. Volgens Bloomberg werden staatsobligaties van Duitsland, Italië, Oostenrijk en België opgekocht. De sterke eurolanden, zoals Duitsland, Nederland en Frankrijk, zagen de rente dalen en de prijzen oplopen.
Toch vindt van ‘t Hof dat het beleid van de ECB niet kan concurreren met de aanpak van de Federal Reserve. ‘De Amerikaanse centrale bank bewoog zich vóór de curve uit, de ECB loopt achter de curve aan.’
Als de ECB consumenten en bedrijven wil aanzetten tot consumptie en investeringen, bij voorbeeld door banken meer kredieten te laten verlenen, dan wordt dat doel niet - op voorhand - gerealiseerd. ‘Het vertrouwen is er nog niet. De honger naar kredieten is bij het midden- en kleinbedrijf nog helemaal niet zo groot.’
Winstontwikkeling
Van ‘t Hof vindt dat de ECB haar beleid te laat inzet en dat er ook sprake is van een fundamentele weeffout in de eurozone - wel een muntunie, maar geen fiscale unie.
Door de lage rente worden veel beleggers naar meer risicovolle beleggingen geduwd. Van ‘t Hof sluit niet uit dat er bubbels ontstaan, maar of dat op korte termijn ook zo zal zijn hangt vooral af van de winstontwikkeling van bedrijven die op dit moment geen gelijke trend houdt met de koersstijgingen.
‘Of dat dichter bij elkaar komt, hangt vooral ook af van het herstel van de reële economie. Nu worden de koersen nog niet geschraagd door het winstherstel. Maar voor de korte termijn helpt die kwantitatieve verruiming van de ECB dan wel.’
Hij vindt dat het historische oordeel over de ECB en Mario Draghi vooral ook afhangt van de politiek. ‘De grote uitdaging is of Zuid-Europese landen voldoende begrotingsdiscipline hebben en de hervormingen ook echt doorzetten.’
Draghi versus Yellen
‘Draghi loopt tegen andere feiten aan dan zijn Fed-collega Janet Yellen. ‘Hij heeft een totaal andere positie, véél en véeel complexer. Yellen opereert vanuit eenheid, Draghi hooguit vanuit een positie van schijnbare eenheid.’
Van ‘t Hof: ‘Voorlopig is vooral belangrijk dat de Troika (van ECB, Europese Commissie en IMF) als collectief drukmiddel blijft bestaan en dat overheden hun verantwoordelijkheid nemen. Tot die tijd blijft het koorddansen.’