Na een woelige periode voor de Japanse markten, gekenmerkt door een scherpe daling van de Nikkei en een aanzienlijke stijging van de yen, bevindt de Bank of Japan (BOJ) zich op een kritiek punt. Terwijl beleggers en beleidsmakers wereldwijd de volgende stappen van de BOJ nauwlettend volgen, komt Louis-Vincent Gave, oprichter van Gavekal Research in Hong Kong, met een nuchtere analyse: ‘In dit stadium zou elke interventie zichzelf ondermijnen’.
Gave’s opmerking weerspiegelt een breed gedragen sentiment onder beleggers en analisten, vooral na de recente acties van de BOJ op het gebied van monetair beleid. De centrale bank verhoogde op 31 juli de rente naar 0,25 procent, een niveau dat in vijftien jaar niet meer is voorgekomen, wat voor schokgolven op de wereldmarkten zorgde. Gemengde signalen van BOJ-functionarissen, waaronder gouverneur Kazuo Ueda en vicegouverneur Shinichi Uchida, maakten de onzekerheid alleen maar groter, maar Uchida heeft inmiddels duidelijk gemaakt dat beleggers dit jaar geen verdere renteverhogingen voor de yen hoeven te verwachten.
Gave stelt dat de BOJ zich nu in een precaire positie bevindt waarin elke verdere interventie de volatiliteit die ze probeert te beheersen, zou kunnen verergeren. Volgens hem is het beste wat de Japanse centrale bank nu kan doen, is de marktdynamiek zijn werk laten doen.
‘Ze moeten dit gewoon afwachten en wachten tot de markten zich stabiliseren’, aldus Gave tegenover Investment Officer. Zo’n afwachtende houding brengt weliswaar risico’s met zich mee, maar het erkent het gevaar van verdere marktverstoring bij een actievere rol van de BOJ.
Uchida’s opmerkingen na de marktinstorting van vorige week bevestigen deze voorzichtige houding. Hij benadrukte dat de BOJ de rente niet zou verhogen wanneer de financiële markten instabiel zijn, wat een duidelijke prioriteit van marktstabiliteit boven agressieve monetaire verkrapping aangeeft.
Feedbackloop tussen yen en aandelen VS
Een van de meest zorgwekkende aspecten van de huidige marktsituatie is de zichzelf versterkende feedbackloop tussen de stijgende yen en de verkoop van Amerikaanse aandelen. Volgens een rapport van Gavekal wordt deze lus aangedreven door het afwikkelen van door de yen gefinancierde carry trades, die voorheen beleggingen in Amerikaanse tech-aandelen en andere risicovolle activa stimuleerden.
‘We hebben twee enorme anomalieën in het systeem gehad: de yen was veel te goedkoop en de waarderingen van alles wat met AI en technologie te maken heeft, waren veel te extreem’, verklaarde Gave. ‘Dit zorgde voor zeer onstabiele evenwichten, en nu zorgt het afbouwen van de yen carry trade ervoor dat veel andere activaklassen instorten.’
Het einde van de yen carry trade betekent volgens Gave dat de wereld zijn laatste bron van gratis kapitaal verliest. ‘Sinds 2008 leefden beleggers in een wereld waarin je altijd kapitaal kon vinden tegen bijna nul kosten. Nu, plotseling, is het idee dat je gewoon yen kunt lenen om wat voor activa dan ook te kopen en geld te verdienen, aan flarden geschoten.’
De afwikkeling van deze carry trades zorgt voor verdere neerwaartse druk op de wereldwijde markten, wat de economische vertraging in de Verenigde Staten verergert. Dit leidt op zijn beurt tot een stijging van de yen, aangezien beleggers op zoek gaan naar veilige havens, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat die moeilijk te doorbreken is.
Gavekal Research schetst vier mogelijke scenario’s om deze feedbackloop te doorbreken: de volledige afwikkeling van door de yen gefinancierde carry trades, interventie door de Japanse autoriteiten om de stijging van de yen af te remmen, een reeks renteverlagingen door de Amerikaanse Federal Reserve, of het begin van een Amerikaanse recessie.
Het scenario dat zich nu ontvouwt in de markt is een verbale interventie door de Japanse autoriteiten. Met de duidelijke boodschap van de BOJ dat er voorlopig geen verdere renteverhogingen zullen plaatsvinden, lijken deze opmerkingen van BOJ-functionarissen nu een cruciale stap om de stijging van de yen tijdelijk een halt toe te roepen en de markten de nodige adempauze te geven om te stabiliseren.
Louis-Vincent Gave is oprichter van Gavekal Research. In 1998 richtte hij het onderzoeksbureau op met zijn vader en Anatole Kaletsky, met een focus op Azië’s groeiende invloed op de wereldmarkten. Gave is auteur van zeven boeken, waaronder Avoiding the Punch, over beleggen in tijden van geopolitieke spanningen en economische onzekerheid.