Het aandeel Adyen heeft op de Amsterdamse beurs meer gewicht dan ABN Amro en ING samen. Het is snel gegaan, in december wogen beide banken samen drie keer zwaarder dan Adyen. De coronacrisis is een belangrijke katalysator voor deze digitale transformatie.
Door de beweging naar online werken, leren en winkelen zijn digitale transacties de standaard. In Nederland was pinnen al populair, maar in Duitsland, een land dat bekend staat om technologische innovaties, was het tot voor kort heel normaal dat er in restaurants en winkels alleen contant kon worden betaald.
Ook in de Verenigde Staten waren consumenten traag met nieuwe manieren van betalen, maar is contactloos betalen inmiddels de norm. In de Verenigde Staten heb je zelfs geen bankrekening meer nodig om een uitkering van de overheid te krijgen, die gaat direct naar de Square’s Cash app of naar Paypal. Ongeveer 20 procent van de Amerikaanse belastingbetalers hebben geen bankrekening. In Azië, Afrika en Latijns-Amerika zijn er veel meer mensen die digitaal kunnen betalen, maar geen rekening meer hebben bij een bank. Dat is steeds minder een beperking en steeds meer een voordeel.
Met digitaal gaat alles sneller
De digitale transactie is niet het enige voordeel van een fintech. Alles moest ook opeens contactloos gaan. Niet alleen het betalen, maar ook de onboarding, de KYC due diligence, kredietbeoordelingen en de rapportages. Digitaal betekent dat dit veel sneller gaat en ook dat is tijdens de coronacrisis van belang. Veel overheidssteun heeft de vorm van een krediet, een krediet dat verstrekt moet worden door banken, maar die blijken onvoldoende kennis, technologie en capaciteit in huis te hebben om aan de vraag te voldoen. Veel banken hadden bij de start van de crisis niet eens voldoende capaciteit om al het personeel thuis te laten werken.
In Nederland bleek dat een maand nadat de regeling voor MKB’ers was opengesteld er nog geen 1000 financieringen waren verstrekt. Het verstrekken van nieuwe kredieten komt niet van de grond. Ook in het Verenigd Koninkrijk verwacht twee derde van de ondernemers dat financieringen hen te laat zullen bereiken. Probleem is ook daar het vele papierwerk en de beperkte capaciteit bij de banken.
Betalen zonder bank
Alleen in landen als Duitsland en Zwitserland werkt het wel, maar alleen omdat de overheid 100 procent garant staat. Fintech-aanbieders, die gespecialiseerd zijn in het snel beoordelen van een kredietaanvraag kunnen dit probleem oplossen. In de Verenigde Staten spelen Intuit, Square, Funding Circle en Paypal een steeds grotere rol in het verstrekken van noodkredieten. Verder blijken ook de crowdfundingplatforms beter en sneller te reageren.
De coronacrisis heeft er voor gezorgd dat miljoenen mensen nu digitaal betalen. Dankzij fintech-oplossingen kunnen mensen worden bereikt die geen rekening hebben bij een bank. Een rekening is ook niet meer nodig. Al deze nieuwe online klanten vergroot het potentieel voor bedrijven die veilig en tegen lage kosten, contactloze financiële diensten kunnen aanbieden. Het is opvallend hoe weinig fintech-oplossingen er komen van de traditionele banken, gelet op de omvangrijke IT-budgetten.
Crisis doorbreekt patronen
Die budgetten worden vooral gebruikt om bestaande systemen te onderhouden of om te voldoen aan de toenemende wet- en regelgeving. Ook staat de traditionele cultuur van consistentie, betrouwbaarheid en voorspelbaarheid innovatie in een snel veranderende omgeving in de weg. Het resultaat zijn trage en dure oplossingen.Dat remt de innovatie.
De coronacrisis is de kans waarop veel fintech-bedrijven op hebben gewacht. Ze kunnen nu taken van de traditionele banken overnemen. Dat zal niet beperkt blijven tot de mogelijkheid om goedkoper te kunnen betalen. Dat is wel een uitstekend vertrekpunt voor andere financiële diensten. Elke crisis zorgt voor meer creativiteit en ondernemerschap. Disruptieve innovaties ontstaan op het moment dat nieuwe problemen vragen om nieuwe oplossingen. Een crisis doorbreekt ook het bestaande patroon. Het is het moment om afscheid te nemen van de bestaande infrastructuur en waarop de kiem wordt gelegd voor de winnaars van morgen.
Han Dieperink is zelfstandig belegger en consultant. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co. Hij geeft op Fondsnieuws zijn analyse en commentaar op de gevolgen van de coronacrisis voor economie en markten. Zijn bijdragen verschijnen op dinsdag en donderdag.