De introductie van de EU Sustainable Finance Disclosure Regulation moet beleggers beter in staat stellen om beleggingsfondsen op hun duurzame merites te beoordelen. Het raamwerk verdeelt het fondsenlandschap in drie groepen, waarbij zogenaamde Article 9 fondsen worden aangemerkt als de meest duurzame, oftewel de donkergroene fondsen.
In maart 2018 gaf de Europese Commissie haar goedkeuring voor het Action Plan on Financing Sustainable Growth. Het plan kent tien belangrijke acties die moeten worden ondernomen om de CO2-neutraliteitsdoelstelling voor 2050 te halen. Onderdeel van het plan is ook de EU Sustainable Finance Disclosure Regulation, kortweg SFDR, welke is geïntroduceerd in december 2019.
De regels van de SFDR vormen een aanvulling op de huidige regelgeving voor aanbieders van en adviseurs in financiële producten. In grote lijnen moeten fondshuizen aan beleggers duidelijk maken hoe duurzaamheidsrisico’s worden meegenomen in hun beleggingsproces, welke maatstaven ze gebruiken om ESG-factoren te beoordelen en hoe zij beleggingsbeslissingen beschouwen die negatieve effecten kunnen hebben op duurzaamheidsfactoren. Daarmee is het belangrijkste doel van de SFDR, het vergroten van de transparantie en vergelijkbaarheid van ESG-informatie voor eindbeleggers en zodoende het zogenaamde greenwashing te minimaliseren.
De SFDR verdeelt beleggingsfondsen in drie verschillende typen met verschillen in duurzame doelstelling en niveaus van vereisten voor het openbaar maken van informatie. Fondsen die worden geclassificeerd als Article 9 hebben duurzaam beleggen als doel en kunnen daarmee ook wel worden aangeduid als donkergroene fondsen.
Daarentegen hebben Article 8 fondsen slechts tot doel ecologische of sociale aspecten te bevorderen en zijn dus eerder lichtgroene fondsen. Tot slot zijn er nog de Article 6 fondsen waaronder alle andere fondsen vallen die geen specifieke of expliciete duurzaamheidsdoelstelling hebben.
Bijna 900 artikel 9 fondsen
Per eind maart 2022 telde Europa een totaal van 898 fondsen die zijn aangemerkt als Article 9, aldus een recent rapport van Morningstar (SFDR Article 8 and Article 9 Funds: Q1 2022 in Review), hetgeen gelijkstaat aan een marktaandeel van 3,6 procent. Daarmee zijn donkergroene fondsen dus een nog steeds een niche in de beleggingsfondsenmarkt. Ter vergelijking, met een totaal van 6.862 waren er vele malen meer licht-groene Article 8 fondsen.
In totaal hebben beleggers een bedrag van ongeveer 450 miljard euro aan vermogen toevertrouwd aan Article 9 fondsen. Het gaat daarbij met name om aandelenfondsen aangezien 79 procent van het beheerde vermogen in aandelenfondsen is belegd.
Obligatiefondsen beheren slechts 16 procent van het geld dat is belegd in Article 9 fondsen. Veruit de populairste categorie onder de Article 9 fondsen is de Morningstar categorie Aandelen Sector Ecologie, welke 22,3 procent van het totale beheerde vermogen in Article 9 fondsen vertegenwoordigt. De op een na grootste categorie is de Morningstar categorie Aandelen Wereldwijd Large-Cap Gemengd met een marktaandeel van 16,7 procent.
De top-5 van deze week geeft een overzicht van de vijf grootste Article 9 fondsen (waarvan een distributievergoedingvrije aandelenklasse beschikbaar is in Nederland) gerangschikt op basis van het fondsvermogen, ongeacht de Morningstar categorie.
Pictet aan kop
De ranglijst wordt gedomineerd door het Zwitserse fondshuis Pictet, hetgeen een grote naam is onder thematische fondsen. Dit blijkt ook wel uit de nummer één positie voor Pictet-Global Megatrend Selection, dat een fondsvermogen heeft van maar liefst 11 miljard euro. Het fonds, dat een Morningstar Analyst Rating heeft van Bronze, volgt een multi-strategie benadering, hetgeen wil zeggen dat het onderliggend belegt in de twaalf thematische aandelenfondsen van Pictet.
Ook diverse van deze onderliggende strategieën kennen een forse omvang. Zo eist Pictet-Water de derde plek op in deze ranglijst, maar hebben ook Pictet-Security (7,1 miljard euro) en Pictet-Robotics (6,5 miljard euro) aanzienlijke fondsvermogens. Van de twaalf thematische fondsen zijn er acht fondsen die zelf ook zijn geclassificeerd als Article 9, terwijl de overige fondsen Article 8 fondsen zijn. De fondsen worden beheerd door het thematische aandelen team van
Pictet dat onder leiding staat van Hans Peter Portner en in totaal 41 beleggers telt die een mix vormen van zeer ervaren teamleden en meer onervaren talenten.
Op de tweede plek staat het ruim 10 miljard euro grote ecologische aandelenfonds Nordea 1 – Global Climate & Environment, dat inmiddels door de grote interesse onder beleggers de deuren heeft gesloten voor nieuwe toetreders. Het fonds is een van de oudere strategieën in de Morningstar categorie Aandelen Sector Ecologie en wordt sinds lancering in 2008 beheerd door het duo Thomas Sørensen en Henning Padberg.
Ronald van Genderen is senior manager research analist bij Morningstar. Morningstar analyseert en beoordeelt beleggingsfondsen op basis van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Morningstar is één van de kennispartners van Investment Officer en rangschikt wekelijks vijf beleggingsfondsen of aanbieders.