De markt voor EU-obligaties zal de komende jaren waarschijnlijk fors groeien. De kans daarop is in ieder geval flink groter geworden door de uitslag van de Duitse parlementsverkiezingen van zondag. Dat stellen financieel analisten, asset managers en institutionele beleggers.
Een belangrijk thema in de verkiezingen was de mate waarin de Duitse overheid geld mag lenen. In 2009 nam Duitsland in de Grondwet op dat begrotingstekorten niet hoger konden zijn dan 0,35 procent van het bbp. De afgelopen jaren werd deze zogeheten Schuldenbremse een steeds groter obstakel voor (noodzakelijke) overheidsinvesteringen in met name infrastructuur en energiemarkten.
De beoogde coalitiepartners CDU/CSU en SPD voelen wel wat voor het versoepelen van de “rem”, maar samen beschikken zij niet over de twee derde meerderheid die nodig is om de Grondwet te wijzigen. Raymond Verstraelen (foto), manager van het portfolioteam staatsobligaties bij Achmea Investment Management, denkt daarom dat een nieuw Duits kabinet naar alternatieven zal zoeken om toch extra te kunnen investeren in economische versterking. 
‘Ik denk wel dat er ruimte komt om het begrotingstekort wat op te laten lopen, waarschijnlijk met enkele tientallen miljarden euro’s. Dat zou kunnen met speciale financiële constructies. Maar als het ook om uitbreiding van de defensieuitgaven gaat, zal dat bij lange na niet volstaan.’
Een verkiezingsuitslag die een grondwettelijke wijziging van de Schuldenbremse mogelijk had gemaakt, had de Duitse overheid veel meer mogelijkheden geboden zelf extra defensieuitgaven te doen. Verstraelen: ‘Nu zal de blik automatisch meer richting de Europese Unie gaan.’
Ook de Franse vermogensbeheerder Carmignac ziet dat gebeuren. ‘Als de bewegingsruimte voor nationale defensieuitgaven afneemt, kan dat goed uitpakken voor de EU’, zo stelt Carmignac-econoom Apolline Menut (foto) in een reactie op de verkiezingsuitslag van zondag. 
‘Beoogd bondskanselier Merz zal mogelijk meer te porren zijn voor gezamenlijke EU-leningen.’
Menut krijgt bijval van haar collega Katharine Neiss bij obligatiebelegger PGIM. Merz en zijn partij toonden zich nooit enthousiast over gezamenlijke EU-leningen, schrijft Neiss in een persbericht, “maar hij is niet ideologisch tegen” want tijdens de verkiezingscampagne “heeft hij de optie altijd open gehouden”. ‘Gezien de belemmeringen voor de hervorming van de nationale schuldrem lijkt het bevorderen en ondersteunen van Europese schulddeling een pragmatische oplossing, aangezien hiervoor slechts een eenvoudige meerderheid in het Duitse parlement nodig is’, aldus Neiss.
Joost van Leenders, beleggingsstrateeg bij Van Lanschot Kempen, zag dat al aankomen. In januari schreef hij: ‘Discussies in Brussel over innovatieve financiering van gemeenschappelijke defensieprogramma’s via de Europese Investeringsbank en/of uitgifte van EU-obligaties, zullen wellicht eenvoudiger worden na deze verkiezingsuitslag.’
900 miljard euro in vijf jaar
De markt voor EU-obligaties is nu ongeveer 550 miljard euro groot, aldus Verstraelen van Achmea IM. Het grootste deel daarvan bestaat uit de gezamenlijke obligaties in het kader van het NextGenerationEU-programma dat in coronatijd werd opgezet. ‘De EU wil graag dat indexproviders deze obligaties classificeren als staatsobligaties, maar zover is het nog niet. Maar ze zijn wel gedekt door het EU-budget en dus kun je ze wel staatsgegarandeerd noemen. Qua rentevergoeding zitten ze in de buurt van Franse staatsobligaties’, stelt Verstraelen. Als de EU-landen de komende jaren inderdaad gezamenlijk de kapitaalmarkt opgaan om de extra defensieuitgaven te financieren voorziet de expert van Achmea IM een uitbreiding van die markt met ongeveer 900 miljard euro in vijf jaar.
De impact van de Duitse verkiezingsuitslag op financiële markten bleef maandag uiterst beperkt. “Niet negatief” was het algemene oordeel. De Duitse beurs liet een kleine plus zien, waar veel omringende beurzen in het rood noteerden. Een aantal kleinere partijen haalde de kiesdrempel niet, wat het mogelijk maakte dat CDU/CSU en SPD samen een meerderheid haalden in de Bondsdag. 
Van Leenders (foto): ‘Dat leidt hopelijk tot een stabielere coalitie, wat het sentiment in Duitsland zou kunnen bevorderen.’ Ook is de verwachting dat er relatief snel een regering is. Aanstaand bondskanselier Friedrich Merz zei maandag te verwachten voor Pasen overeenstemming te hebben met de SPD.