Juridische experts waarschuwen dat toezichthouders hun inspanningen opvoeren om greenwashing aan te pakken. Eind vorig jaar is de eerste boete uitgedeeld wegens schending van de duurzame EU-regelgeving SFDR.
Het Londense Aviva Investors (96 miljard dollar aum) moet een boete van 56.500 euro betalen wegens schending van de duurzaamheidswet, zo werd eind november openbaar gemaakt. Volgens experts liggen artikel-8-fondsen onder een vergrootglas.
Een partner van een advocatenkantoor dat nauw bij de zaak betrokken is, verklaart dat deze eerste SFDR-boete in Europa, ‘zeker impact heeft gemaakt’. ‘Deze actie markeert het begin van de handhavingsfase’, zegt Cyril Clugnac, senior associate bij Norton Rose Fulbright Luxembourg.
Opkomendemarkten-obligatiefonds
Luxemburgse toezichthouder CSSF richtte zich vorig jaar tijdens een inspectie op vijf Aviva-subfondsen die werden aangeboden onder Artikel 8 van SFDR, dat vereist dat fondsen milieu- of sociale kenmerken promoten. Uit de beoordeling bleek dat Aviva’s emerging markets bond fund, met ruim 3 miljard dollar onder beheer, 5,5 procent van zijn portefeuille had geïnvesteerd in obligaties van vijf landen die niet voldeden aan de in het prospectus vastgelegde uitsluitingscriteria.
Daarnaast wees de financiële waakhond vier aandelenfondsen aan – waaronder Aviva’s Climate Transition Global Equity Fund en Natural Capital Transition Global Equity Fund – wegens het niet voldoende richten van hun investeringen op de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties, zoals geclaimd in hun prospectussen.
Aanpassingen
Aviva heeft inmiddels de nalevingsprocessen versterkt en de prospectus-teksten aangepast. ‘De CSSF heeft bevestigd dat de corrigerende maatregelen die door de beheermaatschappij zijn genomen (…) voldoende zijn om de bevindingen aan te pakken’, zegt een woordvoerder van Aviva.
Dat de toezichthouder een eerste boete heeft uitgedeeld, komt voor in Luxemburg gevestigde juridische specialisten niet als verrassing. Het bezoek van de Financial Action Task Force van de G7 in 2022 benadrukte de noodzaak van strengere handhaving, niet alleen op het gebied van anti-witwassen, maar ook breder in de financiële sector. ‘Er is een duidelijke doelstelling om het toezicht te vergroten,’ aldus een advocaat.
Duidelijk signaal
Hoewel de sector al lange tijd frustratie uit over het vermeende gebrek aan duidelijkheid over de definities van Artikel 8 van SFDR, laat de boete voor Aviva nu geen twijfel meer bestaan over wat wel en niet is toegestaan.
Hoewel de financiële sanctie bescheiden was, zijn juridische specialisten verbaasd over waarom juist het in Londen gevestigde Aviva, dat vaak wordt geprezen om zijn duurzaamheidsinspanningen, de eerste “prooi”is. De strikte zelfopgelegde normen van Aviva hebben het mogelijk kwetsbaarder gemaakt voor controle, denken ze. ‘Als je regels stelt die je niet kunt naleven, loop je meer risico’, aldus een Europese fondsbeheerder.
Verhoogde richtlijnen in de sector
Onder SFDR, geïntroduceerd in 2021, kunnen fondsbeheerders zelf bepalen welke duurzaamheidskenmerken ze toekennen aan hun fondsen, maar ze worden wél geacht te leveren wat ze beloven. Artikel 6-fondsen hebben geen ESG-ambities, terwijl Artikel 9-fondsen, vaak omschreven als donker groen, strengere criteria hebben. Problemen ontstaan vaak bij Artikel 8-fondsen, die ruimte laten voor interpretatie.
SFDR 2.0 in voorbereiding
Het SFDR-kader, dat centraal staat in Europa’s ambities voor duurzame financiering, zal naar verwachting ingrijpend worden herzien om definities en rapportagestandaarden te verduidelijken. Zodra het wordt aangenomen als SFDR 2.0 (mogelijk tegen 2028) zouden nieuwe fondscategorieën duurzaamheidsclaims beter kunnen afstemmen op feitelijke investeringspraktijken.
In de tussentijd moeten sancties zoals die voor Aviva duidelijkheid aan de markt brengen. Clugnac wees op ‘een verhoogd bewustzijn van het belang van de bewoordingen van SFDR-openbaarmakingen en de bijzondere aandacht die eraan moet worden besteed, wat kan leiden tot een herbeoordeling van sommige investeringsselectieprocessen.’
Hoewel de boete voor Aviva de eerste is onder SFDR, is het niet de eerste sanctie tegen een Europese vermogensbeheerder wegens duurzaamheidclaims. In 2023 kreeg het in Frankfurt gevestigde DWS een boete van 19 miljoen dollar van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission wegens valse ESG-marketing.