Het is nu zeker: de Vlaamse regels om zonder registratie geld te schenken aan kinderen en kleinkinderen worden strenger vanaf 1 januari 2025. Er resten dus nog maar enkele weken om onder de huidige, gunstigere regeling een handgift of bankgift te doen.
De handgift (bijvoorbeeld contant geld of een kunstwerk) en de bankgift (via overschrijving) zijn schenkingen waarvoor geen registratie bij de notaris nodig is en die vrij zijn van erfbelasting, mits de schenker niet overlijdt tijdens de zogeheten ‘verdachte periode’.
De Vlaamse regering maakte eerder al bekend die periode te willen verlengen van drie naar vijf jaar, maar er was nog onduidelijkheid over de startdatum van de nieuwe regeling. Minister-president Matthias Diependaele (N-VA) bevestigde zaterdag bij Radio 1 dat dit 1 januari 2025 zal zijn.
Vanaf die datum worden, bij een overlijden van de schenker binnen vijf jaar (en niet meer binnen drie jaar), de geschonken activa alsnog geacht deel uit te maken van zijn of haar patrimonium. Ze komen daardoor in de nalatenschap, met erfbelastingen tot gevolg.
De nieuwe regeling is niet retroactief en gaat alleen in voor nieuwe hand- en bankgiften vanaf 2025. Dat betekent dat er toch nog dik twee maanden resten om onder de oude regeling met de driejarige periode te vallen. Voor sommige schenkers op leeftijd scheelt dat een slok op een borrel: de zichtbaarheid over de eigen gezondheid is uiteraard groter voor de komende drie jaar dan voor de komende vijf jaar.
Kerstcadeaus
Of dit in rijke families tot bijkomende giften tijdens eindejaar zal leiden, valt nog af te wachten, zeggen experts. Wat in elk geval wel verwacht wordt, is dat families reeds afgesproken giften gaan vervroegen, zodat ze juridisch nog dit kalenderjaar plaatsvinden.
‘Ik vermoed wel dat vele vermogende families hierop zullen inspelen en vóór 31 december nog heel wat bank- of handgiften zullen doen, om nog te vallen onder de driejarige periode. Als je dit als schenker gepland hebt, waarom zou je dan nog wachten na januari 2025?’, zegt fiscalist Fikret Seven van het boekhoud- en advieskantoor Bofidi.
‘Tijd voor actie!’, schrijft ook het advocatenkantoor Deknudt Nelis in zijn nieuwsbrief. ‘Het kan opportuun zijn om nog vóór 1 januari 2025 over te gaan tot een bankgift, handgift of andere onrechtstreekse schenking, bijvoorbeeld de kwijtschelding van schuld. Hierbij zal uiteraard de nodige aandacht moeten worden besteed aan het voorzien van een (semi-)vaste datum.’
‘Wij verwachten dat, zoals in het verleden steeds het geval wanneer de fiscale wetgeving minder aantrekkelijk wordt, veel mensen nog onder het huidige regime aan 0 procent zullen willen schenken’, zegt Maarten Lefever, advocaat bij Deknudt Nelis.
‘Momenteel merken wij niet noodzakelijk een grotere vraag bij klanten om nog snel een bankgift te doen’, klinkt het dan weer bij wealthplanner Jan Van Ishoven van private bank Mercier Van Lanschot. ‘Een bankgift is vaak gekoppeld aan bijvoorbeeld de aankoop van een onroerend goed door één van de kinderen. Natuurlijk ook in het kader van een vermogensplanning, maar dan moeten de klanten daar ook al “klaar” voor zijn.’
Van Ishoven is ook medeoprichter van het digitaal platform Mijnschenking.be en merkt de voorbije weken wel grotere website-trafiek op. Dat doet vermoeden dat heel wat Vlamingen op zoek zijn naar informatie over het doen van giften.
Hervorming erfenisrechten
Op de achtergrond speelt de brede hervorming van de Vlaamse erfenisrechten mee. Dat gaat in principe om een algemene verlaging, zo is politiek beslist, maar Vlaams minister-president Diependaele bevestigde dat de nieuwe tarieven voor de erfbelasting nog helemaal niet bepaald zijn en dat dit ook niet voor meteen zal zijn.
Seven: ‘Vermogende mensen zullen mijns inziens hun successieplanning nog meer willen finetunen, gelet op de aankomende veranderingen op vlak van erfrecht. De enige zekerheid die we hebben, is de constante onzekerheid die gecreëerd wordt door onze regeringsleiders op vlak van fiscaliteit. Wie weet wat er nog op ons pad gaat afkomen.’
Van Ishoven verwacht dat de successieverzekering weer meer op de voorgrond zal komen als manier om de periode van vijf jaar af te dekken. Erfgenamen krijgen via dat soort overlijdensverzekering gemoedsrust over de verschuldigde successierechten bij het heengaan van de erflater.