De versoepelde regels rond Eltifs, de Europese vehikels voor niet-beursgenoteerde beleggingen, leiden tot een reeks nieuwe lanceringen. Maar niet alle marktspelers zijn even enthousiast. Velen kijken nog steeds de kat uit de boom.
Een Eltif (European Long Term Investment Fund) is het financiële instrument dat de EU in 2015 bedacht om beleggen in infrastructuurwerken of niet-beursgenoteerde bedrijven aantrekkelijker te maken voor particuliere beleggers. Omdat de initiële structuur niet aansloeg, kwamen er in januari 2024 enkele versoepelingen. De minimumdrempel van 10.000 euro voor retailbeleggers werd afgeschaft en ook open-end fondsen werden toegelaten, naast de voor private beleggingen gangbare gesloten fondsen.
De versoepelingen lijken hun effect niet te missen. ‘Eltifs komen eindelijk op stoom na recente wijzigingen in de regelgeving, met meer nieuwe producten goedgekeurd in 2024 dan in de drie voorgaande jaren samen. Hoewel veel van de oorspronkelijke doelstellingen niet zijn gehaald, is de recente groei van de markt een teken van vertrouwen’, schrijft fondsenvergelijker Morningstar in een evaluatie.
De Eltif-markt is volgens schattingen met 54 procent gegroeid in 2024, tot 20 miljard euro. Morningstar telt zowat zeventig asset managers die een Eltif gelanceerd hebben. Daar kwam vorige maand JP Morgan AM bij. De Amerikaanse fondsenreus lanceerde vanuit Luxemburg zijn Multi-Alternatives Eltif, met ruim duizend private activa in het fonds.
Koudwatervrees
Toch blijven er in de markt twijfels over het nut van het Eltif-format. ‘Is zo’n nieuwe Europese structuur echt nodig?’, is bij meerdere private equity-spelers te horen. Hoewel veel van hun klanten hongerig zijn naar beleggingen in private activa, blijven verscheidene private banks ook terughoudend om het opgefriste Eltif-formaat in hun aanbod op te nemen.
Zo houdt Edmond de Rothschild België vast aan traditionelere structuren die hun gedegenheid al hebben bewezen. ‘Wij maken op dit moment geen gebruik van Eltifs en concentreren ons maximaal op de meer klassieke set-up via feeders en masters. Dat betekent ‘klassieke’ looptijden met een investeringsperiode via capital calls en nadien distributies’, legt ceo Kristof Kustermans uit.
‘Eltifs zijn een te overwegen diversificatie in niet-beursgenoteerde bedrijven voor een breder publiek, door het lagere instapbedrag. Wij volgen de trend op de voet en zullen ons aanbod aanpassen wanneer dat gepast is’, zegt grootbank KBC voorzichtig. De bank benadrukt ook dat ‘ze voor illiquide beleggingen steeds aanraadt om dit slechts voor een erg beperkt aandeel in de portefeuille te nemen’.
Liquide of niet liquide?
Precies over het liquide karakter van Eltifs, of het gebrek daaraan, woedt een hevig debat. De versoepeling van januari 2024 opende de deur voor semi-liquide fondsen, met uitstapmogelijkheden onderhevig aan contractuele beperkingen (bijvoorbeeld alleen in bepaalde tijdsintervallen). Maar verscheidene experts vinden de term ‘semi-liquide’ te verwarrend voor de retailbelegger.
‘We hebben grote vragen bij de ambities om Eltifs meer liquide te maken’, zegt Olivier Rogiest van de West-Vlaamse wealth manager Quaestor. ‘Want hoe ga je iets dat fundamenteel illiquide is, toch liquide maken? De enige uitweg is om een liquide asset, bijvoorbeeld cash, in het fonds te stoppen. Maar dat gaat dan gepaard met lagere rendementen. En nog een probleem: wat als iedereen tegelijkertijd naar de uitgang rent? Is er dan wel genoeg liquiditeit? Of gaat iedereen geklemd komen te zitten in dezelfde uitgang?’
‘De term “semi-liquide” is misleidend, want Eltifs zijn niet gemaakt om liquide te zijn, zoals bij beleggingsfondsen. Het gaat tenslotte om private beleggingen met een langetermijnhorizon, pakweg tien jaar’, zegt ook Raluca Jochmann, hoofd private markten- oplossingen bij fondshuis Allianz Global Investors.
‘Ofschoon private activa minder conjunctuurgevoelig zijn en ongecorreleerd zijn met de beurzen, is het goed mogelijk dat bij dalende beurzen de vraag naar exits uit Eltifs zal toenemen, met name uit die fondsen die ondermaats presteren. Houders moeten echter goed beseffen dat er gating mogelijk is wanneer te veel beleggers tegelijkertijd wil uitstappen. Dat wil zeggen dat sommigen voor hun exit bijvoorbeeld tot het volgende kwartaal, of nog langer, gaan moeten wachten.’
Niettegenstaande de Europese regels dat niet meer voorschrijven, blijft Allianz Global voor zijn eigen Global Infrastructure Eltif een minimumdrempel op 10.000 euro hanteren, een aanwijzing dat het product niet voor elke type belegger bestemd is.
‘Een Eltif is een interessant instrument om beleggers die nog nooit in private markten geïnvesteerd hebben, er kennis mee te laten maken. Omdat het relatief nieuw is, spenderen we veel tijd aan de educatie van onze van beleggers én van de distributeurs die onze Eltifs aan de man brengen. We verwachten dat de Eltif-markt gaat groeien, maar dat zal geen big bang zijn’, zegt Jochmann. ‘We zitten erin voor de lange termijn.’
Beheersvergoedingen
Morningstar stelt vast dat de beheersvergoedingen bij Eltifs gemiddeld aanzienlijk hoger dan bij vergelijkbare reguliere beleggingsfondsen. Dat is niet te vermijden, zegt AllianzGI daarover.
‘De vergoedingen van Eltifs kunnen niet evolueren richting de niveaus van de liquide markt evolueren, omdat de werklast qua beheer van zulke fondsen veel hoger ligt. Het is een uitdaging om goede beleggingen in private markten te vinden. De sourcing van de deals is niet altijd even makkelijk. Je hebt dus grotere teams nodig’, legt Jochmann uit.
‘Maar wat voor de beleggers natuurlijk vooral van belang is, is het netto rendement, dus het bruto rendement min de vergoeding. Omdat het om een jong product gaat, hebben we daar nog weinig langjarige track records van op de markt. Maar daar gaan we dus in de komende jaren steeds beter zicht op krijgen. Beleggers zullen steeds meer inzicht krijgen in welke Eltifs beter presteren dan andere. Beheerders zullen de concurrentie in de ogen moeten kijken.’
‘Hoewel Eltifs hun voordelen hebben, moeten zowel beleggers als fondsbeheerders aan veel dingen denken’, zo vat fondsenanalist Mara Dobrescu van Morningstar samen. ‘Bij de keuze om te beleggen in een Eltif is het belangrijk om de onderliggende strategie, de liquiditeitsbepalingen, het waarderingsproces én de vergoedingenstructuur van het fonds te begrijpen. Beleggers lopen het risico dat ze het potentiële rendement van Eltifs na vergoedingen overschatten, en hun liquiditeitsrisico’s onderschatten.’