Grote Nederlandse beleggers zijn gefrustreerd omdat meerdere Angelsaksische asset managers momenteel bij de olie- en gasconcerns financieel rendement verkiezen boven de energietransitie.
De trend was duidelijk zichtbaar op aandeelhoudersvergaderingen van de energieconcerns BP eind april en Shell eind mei. Bij BP was een lichte stijging te zien van 15 naar 17 procent van het aantal voorstemmers voor een klimaatresolutie van de activistische beleggersgroep Follow This om Scope 3-emissies in lijn te brengen met het Klimaatakkoord van Parijs. Bij Shell bleef het percentage beleggers dat wil dat de onderneming zich schaart achter de Parijse klimaatdoelen echter steken op 20 procent.
In eerdere jaren zaten deze percentages stevig in de lift. Follow This kreeg in 2021 nog dertig procent van beleggers mee bij Shell en bijna 21 procent bij BP. De duurzame koerswijziging van Noord-Amerikaanse asset managers na politieke aanvallen en aanzwellende kritiek op ‘woke kapitalisme’ en ESG laat zich echter gelden. BlackRock stemde in 2021 nog voor de resolutie van Follow This bij BP, maar vorig jaar en volgens meerdere bronnen nu opnieuw tegen, terwijl de inhoud bijna hetzelfde is gebleven. Met zes tot tien procent van de aandelen van BP en Shell in handen, heeft de Amerikaanse asset manager een flinke stem in het kapittel.
Voorkeur voor rendement
Jesper Vaarwerk van Follow This maakt zich zorgen over de kortetermijnvisie van enkele grote Angelsaksische vermogensbeheerders. ‘BlackRock, maar ook Britse partijen zoals Schroders en L&G hebben dit jaar onze resoluties niet gesteund terwijl zij dat in eerdere jaren wel deden. De officiële lezing is dat zij terughoudend zijn om emissiedoelstellingen aan het management te dicteren, maar op de achtergrond speelt mee dat zij de voorkeur geven aan financieel rendement doordat olie- en gasprijzen omhoog zijn geschoten.’
Shell en BP geven aan dat zij in de afgelopen maanden door een groeiend aantal beleggers is gemaand zich te focussen op rendementen in plaats van de energietransitie. Volgens BP was er weinig belangstelling van beleggers om CO2-emmisies in stemming te brengen. Zij waren tevreden met de winsten van het concern.
Fundamentele breuk
Een dag na de tumultueus verlopen Shell-aandeelhoudersvergadering schreef responsible investment officer Adam Matthews van het Church of England pensioenfonds op LinkedIn, dat asset managers olie- en gasconcerns op ‘meerdere bijeenkomsten duidelijk hebben aangemoedigd tot winstmaximalisatie op korte termijn’. ‘De stemming bij Shell heeft laten zien hoe asset managers de belangen van hun pensioenfondsklanten interpreteren. Dat heeft een fundamentele breuk veroorzaakt met de langetermijnbelangen van pensioenfondsen.’ Matthews stond aan de basis van collectieve engagementinitiatieven zoals de Climate Action 100+, Transition Pathway Initiative en the Institutional Investors Group on Climate Change.
Climate Action 100+
De Follow This-resolutie bij Shell werd vooraf gesteund door PGGM en MN, die namens het Climate Action 100+ het engagement met het olie- en gasconcern voeren. Dat niet alle leden van de invloedrijke groep van institutionele beleggers die ondernemingen achter de Parijse klimaatdoelen willen krijgen dat deden, heeft bij pensioenbelegger MN tot ongenoegen geleid. ‘Het is soms erg frustrerend als we met een onderneming spreken en de doelstellingen van de Climate Action 100+ proberen te handhaven, terwijl sommige andere leden aan de zijlijn met hetzelfde bedrijf spreken en iets anders zeggen’, zei verantwoord beleggen-specialist Xander Urbach van MN tegen Environmental Finance.
Urbach kon geen toelichting geven aan Investment Officer omdat MN ‘niet de indruk wil wekken dat het proactief de media opzoekt om kritiek op Climate Action 100+ te uiten’, aldus een woordvoeder. PGGM, dat samen met MN namens Climate Action 100+, het engagement met Shell voert, kon niet tijdig een reactie geven.
Negen van de tien grootste Nederlandse beleggers en ondertekenaars van de Climate Action 100+ schaarden zich op voorhand achter de Follow This-resolutie bij Shell. Een woordvoerder van Achmea IM noemt het ‘zorgelijk dat sommige ondertekenaars van Climate Action 100+ iets anders doen dan ze zeggen.’ Michiel van Esch, senior manager active ownership bij Robeco, geeft aan dat als grote partijen aandeelhoudersresoluties steunen dat ‘meer druk en duidelijkheid geeft’, maar voegt eraan toe: ‘Het niet steunen van een resolutie betekent niet altijd dat er op de achtergrond geen feedback wordt gegeven of druk wordt uitgeoefend op een bedrijf.’
Verschil in beleggingshorizon
Chief sustainability officer Lars Dijkstra van Van Lanschot Kempen signaleert ‘een verschil in beleggingshorizon’ tussen Nederlandse en Angelsaksische beleggers bij olie- en gasbedrijven, maar zegt dat collectief engagement in de afgelopen jaren wel degelijk impact heeft gehad. ‘Op aandeelhoudersvergaderingen zie je vaak Noord-Koreaanse verkiezingsuitslagen. Twintig procent voorstemmers voor de Follow This-resolutie bij Shell is een laag percentage, maar het is ook een signaal waar het bedrijf niet onderuit kan en het is niet slecht in het licht van wat er allemaal in de wereld is gebeurd. Met het verstrijken van de tijd kan de risico-rendement tradeoff tussen duurzame en fossiele energie maar een kant opgaan. Ik kan mij niet voorstellen dat het percentage voorstemmers over vijf jaar nog steeds twintig procent zal zijn.’