Europa moet dringend het afronden van effectentransacties twee keer sneller maken, zo is achter de schermen van de beurzen te horen. Zoniet komt de wereldwijde concurrentiepositie van de Europese financiële markten in het gedrang.
De Amerikaanse aandelenmarkten hebben eind mei de afwikkelingstijd voor effectentransacties van T+2 (transactiedag plus twee werkdagen) naar T+1 (transactiedag plus één werkdag) ingekort. Beleggers worden dus één werkdag na aankoop, in plaats van twee, officieel eigenaar van Amerikaanse aandelen.
Europa zal niet anders kunnen dan die snellere cyclus te volgen, zo was eind vorige week de conclusie in Brussel op de tweedaagse Collateral Conference van Euroclear, de grote effectenbewaarder en afwikkelaar van transacties.
T+2 wordt een competitief probleem, bijvoorbeeld in de handel van Europese obligaties, klonk het op het congres, met 600 deelnemers uit de hele wereld. ‘Verschillen in afwikkelingscycli tussen Europa met andere grote financiële markten kunnen de concurrentiepositie van de EU beïnvloeden’, zegt Euroclear daar zelf over.
Frictie
De trans-Atlantische mismatch tussen T+1 en T+2 zadelt grote beleggers met allerhande operationele inefficiënties op, zoals de kortstondige nood aan cash als collateral (borg) en indekking tegen wisselkoersschommelingen (euro/dollar). ‘Fricties die we kunnen missen als kiespijn’, zeggen verschillende traders.
Ook kleine beleggers voelen de impact. Online broker Bux meldt op zijn servicepagina dat het verschil tussen het Europese T+2 en het Amerikaanse T+1 problemen oplevert als de particuliere belegger Europese aandelen verkoopt en met de opbrengst meteen Amerikaanse aandelen wil kopen. Dat zal door de niet-synchrone tijdsschema’s niet lukken, want de opbrengst uit de Europese transactie zal niet gelijktijdig beschikbaar zijn om de Amerikaanse aankoop mee te betalen.
Omdat de Europese afwikkeling 1 dag langer duurt, kan Bux niet anders dan het geld 1 dag ‘onbeschikbaar’ te maken om er Amerikaanse aandelen mee te kopen. Een Amerikaans aandeel verkopen om er een ander Amerikaans of een Europees aandeel mee te kopen, kan dan weer wel meteen.
Schaalvergroting
De langere afwikkelingscyclus in Europa heeft te maken met de gefragmenteerde markt. In Europa bestaan er tientallen clearinghuizen (CCP) en settlementplatformen (central securities depositories of CSD), die na een transactie de juridische nazorg doen.
Euroclear runt bijvoorbeeld nationale CSD’s voor België, Nederland, Finland, Frankrijk, Ierland, Zweden en Verenigd Koninkrijk. Dat komt omdat de Europese beurzen vroeger uitsluitend nationaal georganiseerd waren en dus elk hun afwikkelplatformen hadden.
‘De roep om T+1, dat er hoe dan ook moet komen, kan een katalysator zijn voor verdere integratie’, stelde een spreker op het congres. ‘Laat ons dat stap voor stap doen. We hoeven ook niet naar uniform platform te gaan zoals in de VS. Europa is Amerika niet en een monopolie is nooit goed. Maar als we het al kunnen beperken tot 5 à 6 afwikkelplatformen, zijn we al goed op weg.’
‘De overgang naar T+1 brengt uitdagingen met zich mee voor de EU, vooral door de gefragmenteerde jurisdicties, en vereist een collectieve, gecoördineerde inspanning, ondersteund door mondiale afstemming’, zegt Euroclear.
Trump en brexit
In een Trump 2.0-wereld met meer protectionisme hebben we in Europa nood aan schaal, zodat onze eigen kapitaalmarkt tenminste goed draait, was de consensus bij de Europese traders en marktexperts in Brussel. En verder, dat T+1 een bouwsteen kan zijn voor een kapitaalmarktenunie (capital markets union of CMU) in de EU, maar dat dat niet overdreven moet worden: ‘T+1 alleen gaat geen CMU opleveren.’
‘Het is op zich geen wondermiddel, maar de implementatie van T+1 kan een belangrijke duw zijn richting verdere standaardisatie en convergentie in Europese post trade-processen’, bevestigt Euroclear.
‘Europa moeten we ook groter dan de EU zien’, was een opmerkelijke oproep tijdens de conferentie in Brussel. ‘Het is gek om te zeggen na de brexit, maar misschien is de juiste schaal voor het Europese financiële stelsel wel de EU plus het Verenigd Koninkrijk. Europa moet alle krachten bundelen om zijn plaats in de nieuwe wereldorde te beschermen.’
Euroclear en Euronext
Saillant detail: beursuitbater Euronext bevestigde recentelijk eveneens een grotere rol te willen spelen in de defragmentering van de post trade-wereld van clearing, afwikkeling en bewaring van effecten.
Euronext komt zo meer in het vaarwater van Euroclear. Merkwaardig genoeg is Euronext een van de aandeelhouders van Euroclear. En om de verstrengeling compleet te maken: SFPIM, de financiële arm van de Belgische staat, is een belangrijke aandeelhouder van zowel Euronext als Euroclear.