De stem van de Duitse onderbuik heeft gesproken. Op 5 juni, de dag waarop de Europese Centrale Bank (ECB) verraste met een uitgebreid pakket aan goedkoop krediet voor commerciële banken, legde Bild de loper uit voor de president van de Duitse associatie van spaarbanken.
Hij beschuldigde de ECB ervan de spaarders te onteigenen.
Beleggers mogen dan juichen over de manier waarop centrale bankiers de commerciële banken opporen om meer geld uit te lenen, voor spaarders betekent een nóg lagere rente slecht nieuws. “Waar krijg ik NU nog iets voor mijn geld?”, kopte de meeste volkse krant van Duitsland. Inderdaad, tegen de huidige spaarrente kun je nauwelijks op een veilige manier vermogen opbouwen voor je oude dag.
Reactie Draghi
In zijn persconferentie reageerde ECB-president Mario Draghi stoïcijns op de kritiek van de Duitse spaarbanken. Hij zei dat de ECB slechts de rente voor commerciële banken verlaagde, niet de rente voor gewone mensen.
Natuurlijk kunnen commerciële banken op de beslissing van de ECB reageren door hun spaarrente te verlagen, gaf Draghi toe, maar dat is dan een beslissing van de commerciële banken, niet van de ECB. ‘Dus is het volledig verkeerd om te suggereren dat wij de spaarders willen onteigenen’, concludeerde hij.
Laat ons niet lachen. Het hele idee van een centrale bank is dat zij door het veranderen van haar rente invloed uitoefent op de rentes van commerciële banken, die vervolgens effect hebben op de kredietverlening en het spaargedrag. Voor een centrale bankier zijn commerciële banken gewoon een middel om de prijs van geld te veranderen voor bedrijven en burgers.
Inkomstenderving: 250 miljard euro
Volgens chefeconoom Michael Wolgast van Sparkassen ligt de rente op Duitse spaartegoeden inmiddels één tot twee procentpunt lager dan het historisch normale niveau, wat de Duitsers per jaar 15 miljard euro aan spaarrente scheelt. Als je daarbij de schade optelt die een lage rente veroorzaakt voor levensverzekeringen dan komt econoom Hans-Werner Sinn over de afgelopen zes jaar op een totale inkomstenderving voor Duitse spaarders van ruim 250 miljard euro. Arme Duitse renteniers.
En arme Nederlandse renteniers natuurlijk. Een doorsnee internetrekening bij een Nederlandse bank vergoedt nu ongeveer 1,5 procent per jaar. Het is dat de Nederlandse inflatie in 2014 vermoedelijk rond hetzelfde percentage uitkomt, zodat je spaargeld net zijn koopkracht behoudt, maar rijker zal je niet worden.
Koopkrachtbehoud
Koopkrachtbehoud komt pas in zicht als je een termijndeposito van tenminste twee jaar aangaat, waarop de rente boven 2 procent kruipt, maar dan ligt je geld wel aan de ketting. Het kopen van een staatslening is nog minder aantrekkelijk. Je moet tenminste een staatslening met een looptijd van tien jaar kopen om meer rente te krijgen dan op je flexibele internetrekening.
Gelukkig hebben nogal wat Nederlandse spaarders een alternatief dat Duitse spaarders ontberen, namelijk een hoge hypotheekschuld. Hoe verder de ECB de geldkraan opendraait, hoe lucratiever het wordt om een deel van je spaargeld te gebruiken om een stukje van die aflossingsvrije hypotheek toch af te lossen.
Mario Draghi zal daar niet blij van worden, omdat commerciële banken dan minder spaargeld hebben om kredieten te verlenen, wat zijn monetaire stimuleringsbeleid zou dwarsbomen. Maar als hij daarover gaat klagen, heb ik mijn weerwoord al klaar: ‘Natuurlijk kunnen commerciële banken op de beslissing van spaarders reageren door minder krediet te verlenen, maar dat is dan de beslissing van commerciële banken, niet van de spaarders.’ Super, die Mario.
Lees ook:
Deflatie vergroot schuldprobleem Spanje
Bruno de Haas is hoofd beleid en research van Media Pensioen Diensten. Dit is een bijdrage aan de discussie ‘Eurovisie’, die gaat over de kansen en risico’s die beleggen in de eurozone op dit moment bieden. De Haas is auteur van het recent verschenen boek ‘Laat de leeuw niet in zijn hempie staan. Waarom de euro ons zal opbreken’.