Actief staat onder druk van passief. Een van de terreinen waarop actieve fondshuizen zich nog kunnen onderscheiden is het aanboren van nieuwe beleggingscategorieën zoals het direct verstrekken van hypotheken en leningen aan MKB-bedrijven, maar ook het financieren van de bouw van scholen of infrastructurele projecten.
Dat zegt Jasper Haak van het Rotterdamse consultancybureau AF Advisors in gesprek met Fondsnieuws.
Onlangs lanceerde de Nederlandse Investeringsinstelling haar eerste twee fondsen. Beide fondsen richten zich op de financiering van ondernemingen. De fondsen worden beheerd door Aegon Asset Management en Robeco. De consultant ziet een trend.
‘Banken zijn als gevolg van economische omstandigheden, maar ook regelgeving als Basel II en interne concentratielimieten beperkt in het risico dat zij kunnen nemen. Beleggingsfondsen nemen taken van banken over. In feite ontstaat zo een vorm van schaduwbankieren.’
Andere voorbeelden zijn de hypothekenfondsen van onder meer Syntrus Achmea, Dutch Mortgage Fund (DMF) en Dynamic Credit. ‘Dit zijn in feite alternatieven voor bancaire financiering’, aldus Haak. Ook high yield, geldmarkt en leveraged loan-fondsen nemen indirect vaker de rol van een bank over. .
Leningen voor onderhoud aan scholen
Volgens Haak zijn de mogelijkheden in principe legio. ‘Ik heb begrepen dat veel scholen kampen met achterstallig onderhoud en renovatie of nieuwbouw nodig is. Misschien wil APG, als pensioenuitvoerder van lerarenpensioenfonds ABP, wel beleggen in een fonds dat scholen leningen verstrekt voor het verrichten van onderhoudswerkzaamheden.’
Natuurlijk moet je hierbij wel letten op concentratierisico’s. De vraag is of het verstandig is als je bijvoorbeeld in de bouw werkt om ook je pensioen in de bouw te beleggen. Raak je dan je baan kwijt omdat het slecht gaat in de bouw, dan heb je kans dat ook je pensioen minder waard is geworden.
Haak: ‘Misschien moet een Nederlands fonds dat leningen verstrekt voor onderhoudswerkzaamheden aan scholen dus wel gefund kunnen worden door pensioenfondsen elders uit Europa.’
ELTIF
Ook internationaal wordt deze trend gezien. In Europa wordt gewerkt aan een Europese fondsstructuur die rekening houdt met de specifieke karakteristieken van dit type fondsen: de ELTIF.
Het idee is dat er naast de bekende UCITS en AIFMD-fondsen, ELTIFS komen, waarbij ELTIF staat voor European Long Term Investment Funds.
Voordelen van dergelijke leningenfondsen zijn volgens Haak dat fondsen bij het verstrekken van leningen waarschijnlijk meer geneigd zullen zijn vooruit te kijken in plaats van achteruit, meer bronnen van financiering goed zijn voor de economie en de fondsen kunnen zeker in het huidige klimaat van lage rentes een aantrekkelijke belegging zijn.
Nadelen zijn er uiteraard ook. Zoals het IMF in een recent rapport aanstipte, vormen een te grote asset management-industrie en te grote beleggingsfondsen een risico voor de financiële stabiliteit.
Ook is er minder en anders toezicht op beleggingsfondsen dan op banken en zitten fondsmanagers over het algemeen toch verder af van een daadwerkelijke belegging dan een bankier die al jaren over van alles contact heeft met een ondernemer en hem vervolgens een lening verstrekt.
Meer achtergronden op Fondsnieuws: