Vaak zien we sociale media een leuke beursgrafiek tevoorschijn met veel lijntjes, streepjes,… om zo de trend van de aandelenkoersen te voorspellen. De termen die daarbij worden gebruikt, spreken ook tot de verbeelding: “schouderformatie”, “kandelaar” of een “Ichimoku Wolk”. In de financiële wereld heet dit Technische Analyse.
Grafieken
Bij Technische Analyse gaan beleggers kijken naar de voorgaande prijsgrafieken (dit in tegenstelling tot de academische wereld waar ze kijken naar de voorgaande prijsverschillen). Aan de hand van de lijnen en strepen op de grafiek, proberen ze munt te slagen uit verschillende trends. Een recente studie (van Jonathan Brogaard en Abalfazl Zareei) gaat dieper in op dit fenomeen.
Door middel van machine learning gaan ze, voor de Verenigde Staten, op zoek naar technische signalen die beurs kunnen voorspellen. Van 1975 tot en met 2014 bestuderen ze hoe winstgevend signalen zijn. Wat de opzet van de paper is: beleggers krijgen vijf jaar aan data om hun model te trainen, vijf jaar om te kiezen welke signalen de beste zijn, en beleggen dan met deze signalen voor een jaar. Dit, door hun opzet, is een oneerlijke vergelijking. Beleggers, zeker voor de jaren 2000, konden geen gebruik maken van machine learning.
Figuur 1: Het gemiddeld risico-gewogen rendement over een periode van vijf jaar
Hoe goed doen beleggers het? Heel goed tot en met 2004. Het gemiddeld risico-gewogen rendement, per jaar, varieert tussen 5 procent (1995-1999) en 19 procent (1980-1984). Na 2004 is het van 0 procent (2010-2014) tot -5 procent (2005-2009). Voor mij heeft dit twee belangrijke implicaties:
- Markten zijn efficiënter geworden. Lees: ik heb niet gezegd dat markten volledig efficiënt zijn. Wel dat de eerste vorm van marktefficiëntie – dat prijsinformatie uit het verleden invloed kan hebben op de toekomst – is wel voldaan. De markt kan nog steeds publieke informatie op een foute manier interpreteren, maar we zijn wel een belangrijke stap voorbij prijsgrafieken.
- Technische analyse werkt niet (meer). Zoals boven aangehaald, kijken we in de figuur naar de meest succesvolle technische signalen. Het feit dat zelfs de meest succesvolle signalen, waarbij we gebruik maken van minstens 10 jaar aan data (waarvan 5 jaar aan specifieke modeltraining) en een rendement vinden dat niet verschillend is van 0 procent, toont aan dat het tijdperk gedaan is. Ik vergelijk technische analyse daarom met ‘financiële hocus pocus’. Er zijn te veel keuzes (vb. de lengte van de grafiek) die een invloed kunnen hebben op het resultaat, dat niets met risico of rendement hebben te maken.
Wat belangrijk is om te vermelden: er is geen rekening gehouden met transactiekosten. Het werkelijke rendement ligt dus lager dan wat de grafiek toont. Een risico-gewogen rendement voor die kosten van 20 procent blijft uiteraard indrukwekkend, maar het rendement rond de financiële crisis van 0 procent is dan iets te optimistisch. Dit zal ver onder 0 procent liggen. Het sop is de kool daarom niet waard. Laat magie dus maar over aan Harry Potter en hou deze weg van financiële markten.
Gertjan Verdickt is docent beleggingsleer en Investment Officer kennisexpert.