Sinds ruim een jaar hanteert vermogensbeheerder IBS een strikt duurzaam uitsluitingsbeleid en wordt in principe niet meer in beleggingsfondsen of trackers belegd.
‘Voor veel stichtingen moesten wij altijd al duurzaam beleggen. Voor hen is dit ook vaak een kwestie van het managen van reputatierisico’, vertelt chief investment officer Hans Betlem van IBS Capital Allies.
‘Wij deden dit dus al voor een deel van onze klanten, maar per 1 januari vorig jaar zijn wij een transitieproces ingegaan voor al onze klanten. In samenwerking met Goede Doelen Nederland hebben we daarvoor een beleid opgesteld dat aansluit bij de principes van de UN Global Compact.’ Dit is een uitsluitingsbeleid.
‘Wij beleggen niet meer in fossiele brandstoffen, tabak, controversiële wapens, producenten van bepaalde chemicaliën, bedrijven die dierproeven doen, etc.’ Tegelijkertijd is IBS gestopt met beleggen in beleggingsfondsen en wordt ook nauwelijks nog gebruik gemaakt van ETF’s. ‘Wij gebruiken ETF’s alleen soms nog om tijdelijk iets “aan te zetten”.’
‘Duurzame beleggingsfondsen houden er over het algemeen hun eigen duurzaamheidsbeleid op na, dat niet altijd aansluit bij het onze’, legt Betlem uit. ‘Vaak wordt er binnen duurzame fondsen bijvoorbeeld wel nog in fossiele brandstoffen belegd, maar dan in het duurzaamste bedrijf in deze categorie. Dat willen wij niet alleen niet omdat we de wereld willen verbeteren. Leidend voor ons is dat we niet klakkeloos in bedrijven willen beleggen omdat zij bijvoorbeeld in een index zitten. Dit is dus een kwestie van risicomanagement. Als bepaalde businessmodellen sociale, milieu- of governanceproblemen opleveren, kun je je afvragen of ze over 5 of 10 jaar nog bestaan. Wij sluiten ze dus ook uit om toekomstige verliezen te voorkomen.’
Kosten
Een bijkomend voordeel van het beleggen in individuele titels is dat de kosten voor de cliënt lager worden omdat de kosten van de producten komen te vervallen, zegt Betlem.
Hoe hoog deze kosten precies zijn, wil IBS niet specificeren omdat deze afhangen van de omvang van het vermogen van klanten en het gekozen profiel. Volgens vergelijkingssite Beleggingsmatch.nl liggen de kosten van IBS tussen de 1,21 procent en 0,61 procent, inclusief BTW en komt daar tot 0,15 procent aan depotbankkosten bij.
‘Wij hebben geïnvesteerd in mensen die gespecialiseerd zijn het analyseren van individuele aandelen, maar verder is ons beleggingsbeleid niet wezenlijk veranderd als gevolg van de beleidsaanpassing’, zegt hij.
Defensieve kern
‘Onze portefeuilles bevatten een kern van kwalitatief goede bedrijven. Deze beslaan 30 procent van onze neutrale portefeuille. Dit zijn alleen geen beleggingsfondsen meer maar 20 bedrijven uit sectoren die wij niet hebben uitgesloten. Wij sluiten zo’n 30 procent van de bedrijven uit de MSCI World uit. Ons universum bevat dus nog altijd zo’n 1100 bedrijven. Het uitgangspunt blijft volgens Betlem de MSCI World omdat daarin toch de grootse bedrijven vertegenwoordigd zijn en wij zoeken bedrijven met een marketcap hoger dan 5 mrd dollar’.
Betlem definieert een kwaliteitsaandeel als een bedrijf waarbij de return on invested capital consequent hoger is dan de cost of capital. ‘Voor het verleden kun je dit natuurlijk nagaan’, zegt hij. ‘De vraag is vervolgens of je de verwachting hebt dat dit ook zo blijft. Hier is bijvoorbeeld een goede kans op als de barrières hoog zijn om de markt waarin het bedrijf acteert, te betreden, het bedrijf sterke netwerk-effecten heeft of de schaalbaarheid groot is.’
Een voorbeeld van zo’n bedrijf dat hij noemt is de Finse liftenbouwer Kone. ‘Schiphol staat bijvoorbeeld vol met liften en roltrappen van Kone. Het bedrijf verdient veel op servicecontracten.’ Hetzelfde geldt voor slotenmaker Assa Abloy. Betlem: ‘Zij halen 70 procent van hun omzet uit servicecontracten.’ Een derde bedrijf waar hij in belegt is Mastercard.
‘We selecteren kwaliteitsaandelen uit zoveel mogelijk sectoren. 20 aandelen volstaan hiervoor volgens Betlem omdat uit onderzoek blijkt dat als je 12 aandelen uit verschillende sectoren selecteert, je 87 procent van het bedrijfsspecifieke risico hebt weggediversificeerd. ‘Alle aandelen die je verder nog toevoegt, dragen dus nog maar relatief weinig bij aan de diversificatie van de portefeuille.’
Ondergewaardeerde aandelen
De volgende 20 procent van de neutrale portefeuille bestaat uit ondergewaardeerde aandelen, ook hier weer uit het universum van 1100 aandelen uit de MSCI World die overblijven nadat de uitgesloten bedrijven zijn verwijderd. ‘Wij kopen als een bedrijf 70 procent of minder noteert van de koers die wij als fair zien. Behaalt het bedrijf zijn faire koers, dan verkopen we weer.’ Ook deze portefeuille bevat 20 namen.
‘Wij beleggen in Noord-Amerika, Europa, Japan en Azië. Wanneer we exposure naar opkomende markten willen hebben, gebruiken we daar een duurzame ETF voor. Het is moeilijk om duurzaam te beleggen in opkomende markten omdat er vaak onvoldoende informatie beschikbaar is over het beleid van bedrijven op de punten die wij belangrijk vinden.’
Afhankelijk van IBS’ macro-visie kan de waarde-portefeuille de volledige 20 procent van een neutrale portefeuille beslaan of volledig worden afgebouwd. ‘In ons aller negatiefste scenario bevat onze neutrale portefeuille dus 30 procent aandelen (alleen de defensieve kern) en 70 procent obligaties.’ Op dit moment is IBS echter maximaal positief over aandelen.
Obligaties
Ook op obligatiegebied wordt enkel nog direct in obligaties belegd. Dit terwijl IBS in 2015 nog optrad als ‘seeding partner’ van het State Street Global Green Bond Fund. Ook hier is de reden hiervoor dat op deze manier het beste het eigen beleid gehandhaafd kan worden. In de praktijk betekent dit dat er voor bedrijfsobligaties met dezelfde uitsluitingslijst gewerkt wordt als bij aandelen en dat er als het gaat om overheidspapier alleen belegd wordt in obligaties in euro’s.
Dit jaar tot begin mei staat de neutrale portefeuille van IBS op een rendement na kosten van 4,5 procent. Dat is 2 procent beter dan de benchmark. Vorig jaar bleef de portefeuille met een rendement van 5,7 procent echter licht achter. Dat had volgens Betlem onder meer te maken met het feit dat IBS niet meer in fossiele brandstoffen wil beleggen, maar olie het goed deed. Of het risico van zijn portefeuilles is afgenomen door duurzaam te gaan beleggen, moet de tijd uitwijzen.
IBS heeft momenteel zo’n 2,5 miljard euro onder beheer. De ambitie is nog altijd te groeien naar zo’n 5 mrd euro. Met het oog daarop is de bestuursstructuur vorig jaar aangepast en is er naast de partnerstructuur een tweekoppig dagelijks bestuur geïnstalleerd dat bevoegd is zelfstandig beslissingen te nemen. Binnenkort wordt er ook een raad van commissarissen aangesteld. Maar de gang naar de AFM moet nog worden gemaakt.