Terwijl de gasprijs door het dak schoot vorige week lijkt een échte energiecrisis op korte termijn te kunnen worden voorkomen nu Vladimir Poetin extra gas gaat leveren. Toch is de onverwachte turbulentie in de energiemarkt reden voor ING om de beleggingsstrategieën te herijken. ‘Er is sprake van een perfecte storm’.
Simon Wiersma, investment manager bij ING, stelt in een gesprek met Fondsnieuws dat het effect van de ontwikkelingen in de energiemarkt op de beleggingen van de grootbank tweeledig zijn.
‘Onze analyse is dat de energie- en olieprijzen langer hoog zullen blijven. We verwachten dat de winsten van bedrijven in deze sectoren langer door zullen stijgen dan op dit moment is verdisconteerd in de koersen. We gaan dus overwogen in de energiesector in al onze beleggingsstrategieën.’
Ook denkt Wiersma dat de Nederlandse inflatiecijfers - zowel kerninflatie als headline inflatie - gedurende een lange periode hoog zullen blijven. ‘Die langdurig hoge energieprijzen zullen uiteindelijk ook worden doorberekend in de kerninflatie’, vertelt hij. ‘De rentes zullen waarschijnlijk licht oplopen en dus gaan we onderwogen in obligaties. De neutrale portefeuille die normaal gesproken voor de helft gevuld is met obligaties, heeft op dit moment 45 procent blootstelling aan waardepapier.’
‘In een omgeving van oplopende rentes hebben we een lichte voorkeur voor waardeaandelen. Die zitten vooral in cyclische sectoren zoals energie maar ook financiële waarden zijn vaak cyclisch. In financiële waardeaandelen zitten we overwogen, we beleggen zwaarder in verzekeraars en banken ten opzichte van de benchmark omdat oplopende kapitaalmarktrente gunstig is voor het verdienmodel van deze partijen.’
Dagelijkse consumentengoederen zitten volgens Wiersma wel in een risicogebied. ‘Exposure naar die sector hebben we verlaagd naar onderwogen. Daar is het veel lastiger om prijsstijgingen door te verrekenen, terwijl deze sector wel met hogere inputkosten te maken krijgt.’
ABN Amro wacht af
Volgens Ralph Wessels, hoofd beleggingsstrategie bij ABN Amro, is het op dit moment nog te vroeg om de portefeuilles aan te passen. ‘De impact wordt pas significant als hoge energieprijzen ons langetermijninkomen fors gaan raken; dat maakt impact op economische groei. We zitten nu nog in een te vroeg stadium om in actie te komen en de portefeuille te veranderen’, vertelt hij.
Hoewel energiebedrijven kunnen profiteren van stijgende prijzen zaten de portefeuilles van ABN Amro reeds onderwogen in de energiesector, aldus Wessels. ‘De reden daarvoor is de langetermijntrend richting verduurzaming. In deze fase zijn er te veel zaken waarvan niet duidelijk is wat er gaat gebeuren. Wij anticiperen op dit moment nog niet omdat Poetin ons misschien te hulp schiet, misschien wordt het geen strenge winter en we hebben nog alternatieve energiebronnen zoals kolen en gas. Nederlandse consumenten hoeven niet bang te zijn dat ze in de kou komen te zitten.’
Volgens Wessels is de energiecomponent groot als je kijkt naar inflatie. ‘Hogere inflatie houdt langer aan dan we in eerste instantie dachten. We gingen eerst uit van alleen basiseffecten zoals hogere prijzen bij een aantrekkende economie. We zien nu ook dat internationale productieprocessen onderbroken zijn en dat grondstofprijzen stijgen. We verwachten dat inflatie in Europa nog tot begin volgend jaar hoog zal blijven. Het is belangrijk om te weten wat centrale banken gaan doen. Ook dat is nog te onduidelijk om meteen de strategie op aan te passen. Vooralsnog zit ook ABN Amro overwogen in financiële dienstverlening.’
Een perfecte storm
Volgens Gerben Hieminga, econoom energiemarkten bij ING, is er sprake van een perfecte storm. Naast de toenemende verwachting dat we een koude winter tegemoet gaan heeft de markt zich volgens Hieminga laten verrassen. ‘De futureprijzen voor gas en olie lieten deze zomer nog niet zien dat de prijzen in aanloop naar de winter zo zouden oplopen’, zegt hij in een gesprek met Fondsnieuws.
Maar het probleem aan de aanbodzijde is pregnanter, stelt hij. Europese gasvoorraden zijn maar voor 76 procent gevuld waar 90 procent normaal is voor deze tijd van het jaar. ‘Deze zomer waren de prijzen al zodanig opgelopen door het aantrekken van de economie, dat de prikkel om voorraden aan te vullen wegviel’, legt Hieminga uit.
Duitsland heeft nog zeker vier maanden nodig om de Nord-Stream 2, de ondergrondse gaspijplijn vanuit Rusland, operationeel te krijgen. Dat zou de druk op de prijzen enigszins kunnen doen afnemen en de vluchtroute naar niet duurzame energiebronnen overbodig maken. ‘Gebruik van andere bronnen geeft allerlei problemen. Zo zou het opstarten van kolen- en biomassacentrales een snelle en relatief goedkope oplossing kunnen zijn, maar dan komen de klimaatdoelen ernstig in gevaar.’
Energie wordt hoe dan ook duurder en de rekening voor huishoudens zal gaan stijgen, stelt Hieminga. ‘In het ongunstige gevallen zelfs met een paar honderd euro per jaar. Datzelfde probleem geldt ook voor bedrijven en zeker de kleinere bedrijven lopen dan een risico. Veel hangt af van de temperatuur deze winter.’