‘De aandelenmarkt beweegt richting een bubbel.’ Dat stelt Jeroen Blokland, tijdens de jaarlijkse Fondsnieuws Investment Outlook. Hoge waarderingen en overdreven groeiverwachtingen maken de kans op correcties in 2022 heel groot. Met die uitspraak oogstte hij geen unanieme bijval. Volgens Edin Mujagic, hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer, is dit juist de ideale omgeving voor aandelen.
‘Het zou mij verbazen als we volgend jaar geen stevige correctie op de aandelenmarkten gaan zien.’ Dat stelt Jeroen Blokland (foto 2) in zijn presentatie. Hij is oprichter van research platform True Insights. Veel wijst er volgens hem op dat de markt richting een bubbel beweegt. ‘Waarderingen zijn 9 van de 10 keer niet de trigger van een aandelendump, maar beleggers extrapoleren op dit moment onterecht de Covid-19 herstelgroei.’
‘Waarderingen zijn extreem hoog, omdat het herstel ongekend snel is gegaan na de pandemie, maar de economie zal niet doorgroeien in hetzelfde tempo als dit jaar.’ De combinatie tussen de hoge waarderingen en onterechte groeiverwachtingen maken volgens Blokland de kans op een correctie dit jaar significant hoger dan menig ander jaar.
Twee belangrijke redenen voor zo’n correctie, vertelt Blokland, zijn het beleid van centrale banken en inflatie. ‘De kans is vrij groot, zoniet 100 procent, dat we een verkrapping gaan zien van de liquiditeit in de markt. Markten zijn verslaafd aan die liquiditeit, maar centrale banken zullen de rente waarschijnlijk verhogen. We komen in een periode van monetaire verkrapping.’
“Uitzonderlijke” prestaties zijn niet uitzonderlijk
De jaarlijkse performance van kapitaalmarkten zitten zelden tussen het gemiddelde van 5 tot 10 procent. Volgens Blokland komen hele sterke dalingen en stijgingen veel vaker voor. ‘Een voorspelling van 20 procent winst, dan wel een correctie van 20 procent, klinkt weliswaar gewaagder maar komt veel vaker daadwerkelijk uit. Alle belegger die vanaf 1900 ieder jaar zulke “stevige” voorspellingen deden, hebben veel vaker gelijk gekregen.’
Fotografie: Sander Nieuwenhuys
Daarnaast stelt hij dat de kans op sociale onrust hoger is dan gemiddeld. De redenen daarvoor zijn Covid en stijgende voedselprijzen. ‘De voedselprijzen staan op het hoogste punt in 8 jaar, maar afgelezen aan de stijging van de kunstmestprijzen, lijkt voedsel de komende jaren zelfs nog duurder te worden. Dat soort zaken kunnen het beursklimaat beïnvloeden’, besluit Blokland.
De ideale omgeving voor aandelen
Edin Mujagic (openingsfoto) is het niet eens met de analyse van Blokland over de kans op correcties op de kapitaalmarkt. Redelijk hoge groei, een nog altijd acceptabele inflatie en centrale banken die geen reden lijken te hebben om het beleid te verkrappen zijn volgens hem de ideale omgeving voor aandelenkoersen.
Volgens Mujagic is er echter één belangrijke “maar”. Voor het eerst in hele lange tijd is er geen deflatie- of recessiegevaar. ‘Aan de ene kant moet het zeer ruime beleid minder ruim gemaakt worden, maar niet te snel want dan stijgt de rente en dat willen we niet hebben. Dat is een heel dun koordje, en dus is de kans op fouten enorm groot. Beleggers dienen daar serieus rekening mee te houden, centrale bankiers maken fouten.’
Favorable Financing Conditions
‘Het beleid van centrale banken is roekeloos. Stel dat we aannemen dat de verwachtte renteverhogingen worden uitgevoerd, dan heb ik de grootste moeite te zien wanneer die reële rente positief gaat worden. Het monetaire beleid was zeer ruim, is zeer ruim en zal dat ook blijven. Aangenomen, nogmaals, dat die renteverhogingen doorgaan.’ Die kans acht Mujagic zeer klein aangezien er sprake is van het zogenoemde Favorable Financing Conditions (FFC) beleid.
Er gaat geen persconferentie voorbij of FFC komt tegenwoordig ter sprake, stelt Mujagic. Gunstige financieringsvoorwaarden betekenen volgens hem niets anders dan het laag houden van de rentes. ‘Daarover staat niets in het Verdrag van Maastricht maar dat is wel de leidraad van de ECB geworden. De ECB streeft naar 2 procent inflatie, maar loopt de inflatie op tot 4 procent dan gebeurt er niks. Als de 10-jaarsrente in de eurozone een beetje oploopt en de spreads tussen Italië en Duitsland oplopen, dan grijpt de ECB wél in.’
De rentes blijven nog jaren laag
Mujagic stelt dat de ECB met de FFC-tactiek de schulden wil aanpakken. ‘Je kunt niet het risico lopen dat de rentes in de eurozone gaan stijgen, want dan komen vele gezinnen, bedrijven en overheden in de problemen. Logischerwijs creëer je ruimte om rentes op een later tijdstip te verlagen als je eerst de rente verhoogt. Dat gebeurt nu niet en dus zal monetaire verruiming de nieuwe manier worden om de inflatie te sturen. Op termijn zal de ECB niet alleen meer naar staats- en bedrijfsobligaties gaan kijken, maar ook naar de aandelenmarkten’, aldus Mujagic.
De groei die we nu zien is de groei van het herstelvan een belabberd 2020. Als die herstelgroei wegvalt en dat gebeurt zeer waarschijnlijk het komende jaar, dan kom je in een omgeving waarvan ik me afvraag of die voldoende is om de rente überhaupt te verhogen. ‘Als een slak vanuit Amsterdam naar Emmen zou moeten kruipen, komt hij eerder aan in Emmen dan dat de ECB de rentes noemenswaardig verhoogt’, besluit de monetair econoom.