Het ergste van de crisis van de afgelopen zes jaar mag dan wel voorbij zijn, aan de schuldaccumulatie is beslist nog geen einde gekomen. Alleen innovatieve bedrijven en economische groei kunnen ons uit die impasse helpen.
Beleggers moeten anticiperen op de staartrisico’s van de crisis, stelt beurscommentator John Mauldin.
Mauldin bevindt zich in goed gezelschap. Net als sterbelegger Jeremy Grantham en zelfbenoemde beleggingsgoeroes als Marc Faber en Jim Rogers voorspelt hij een armageddon van het financiële stelsel, veroorzaakt door de wereldwijde opeenhoping van schulden.
De Amerikaanse beurs- en marktcommentator heeft met die onheilsprofetie veel succes: zijn nieuwsbrief ‘Thoughts from the Frontline’ wordt door meer dan 1 miljoen beleggers in de wereld afgenomen.
Toch blijkt de in Dallas, Texas, woonachtige John Mauldin bij nadere kennismaking geen typische ‘bear’ te zijn. Hij ziet veel kansen in de verstoorde wereld waarin we thans leven.
Overheidsbeleid
IJkpunt daarbij moet het overheidsbeleid zijn, dat massieve, ongekende problemen schept voor de toekomst. Mauldin schreef daarover de laatste jaren bestsellers als Endgame: The End of the Debt Supercycle and How it Ends en Code Red.
Zijn belangrijkste kritiekpunt is dat centrale bankiers onbezonnen beleid voeren en dat economen geen notie hebben waar dit beleid toe zal leiden.
‘Je kunt wel zeggen dat het monetaire beleid je als burger niet interesseert, maar het zal een grote invloed hebben op de vraag of je wel of niet comfortabel met pensioen kan, of je de studie van je kinderen kan financieren en of je nog wel in staat bent je huis te financieren’, zegt Mauldin tijdens een gesprek aan de Zuidas in Amsterdam waar hij eerder deze maand was op uitnodiging van de VBA Beleggingsprofessionals.
De beurscommentator stelt dat het beleid van financiële repressie nu al zijn sporen en littekens trekt: spaarders, die geleerd is dat ze geld opzij moeten leggen voor later, worden hard geraakt door de bewust laag gehouden rentetarieven en teren zelfs in op hun vermogens. Of ze worden gedwongen meer risico te nemen dan ze lief is. ‘Dat is pure diefstal,’ zegt de arbeiderszoon, die zijn afkomst nooit zal verloochenen.
Federal Reserve
Mauldin vindt dat de Amerikaanse Federal Reserve er goed aan heeft gedaan om eind 2008, begin 2009 liquiditeit in de markt te pompen, maar het heeft volgens hem veel te lang geduurd, waardoor de patiënten (i.c. de markten) verslaafd zijn geraakt.
Mauldin juicht de afbouw van het kwantitatieve verruimingsbeleid (tapering) toe, maar de maatschappelijke schade is al veroorzaakt: Wall Street heeft aan het Fed-beleid veel verdiend, terwijl ‘Main Street’ – ofwel de gewone man, met wie hij zich identificeert – er vermogensschade door heeft geleden.
Dat brengt het gesprek op Thomas Piketty, de Fransman die met zijn boek Capital furore maakt en vooral de inkomensongelijkheid in de Verenigde Staten op de korrel neemt.
Mauldin reageert fel op Piketty. ‘Hij is een marxist. Piketty is een groot dataonderzoeker, maar de interpretatie van die data deugt van geen kanten.’
Inkomensongelijkheid
Volgens Mauldin zal de trend naar inkomensongelijkheid niet gekeerd worden. Integendeel, de combinatie van globalisering en snelle technologische vooruitgang maakt dat de inkomensverschillen alleen maar zullen toenemen.
‘Er zijn nu mensen die 80 miljard dollar aan vermogen hebben, zoals Bill Gates, Warren Buffett, Carlos Slim. Maar over pakweg vijftig jaar zal er iemand zijn die een technologische standaard voor de wereld zet en de grens van 1.000 miljard dollar aan vermogen zal passeren.’
Lees door op de volgende pagina:
Volgens Mauldin is er op dit moment sprake van een wedloop van destructie versus creatie. De destructieve kracht gaat volgens hem uit van overheden die alsmaar meer schulden maken, terwijl de creatieve kracht van bedrijven komt, die voor ongekende technologische vernieuwing zorgen.
Het is volgens Mauldin een wedloop omdat aan de supercyclus van schuldaccumulatie door overheden een einde komt. De reden daarvoor is dat er een grens is aan wat overheden op de kapitaalmarkt kunnen lenen.
Meest in het oog springende voorbeeld daarvan is Japan, waar de centrale bank alle staatsobligaties zelf moet opkopen omdat de secundaire markt feitelijk niet meer bestaat.
Mauldin denkt niet dat het kwantitatieve beleid in Japan gaat werken en vreest dat valuta- en kapitaalcontroles onvermijdelijk zijn.
Onhoudbare markten
Het zijn volgens hem ‘onhoudbare’ markten, zoals hij ook zijn twijfels heeft over China, waar de overheid de kredietkraan juist dichtdraait en banken en bedrijven in nood komen, en over Europa, waar hij een uiteenvallen van de eurozone op termijn niet uitsluit.
En zo komt hij weer terug bij de Verenigde Staten, die volgens hem hun ‘silver bullit’ verschoten hebben en nu niet meer over effectieve instrumenten beschikken als in Japan, China of Europa een diepe crisis uitbreekt.
Het antwoord op ‘onhoudbare’ markten moeten volgens Mauldin beleggingen in houdbare sectoren en producten zijn. Hij denkt daarbij aan energie, voedsel, technologische verandering en aan het vermogen van mensen zich aan de veranderende ontwikkelingen aan te passen.
Goud
En ook gelooft hij in goud. ‘Daar koop ik iedere maand iets van bij. Het is mijn levensverzekering tegen het onverantwoorde beleid van de centrale banken. Als het namelijk misgaat, dan biedt goud een belangrijke bescherming.
En als het toch nog allemaal goed komt, dan verlies ik misschien op mijn goudpositie, maar dat vind ik niet erg. Want dat wordt dan door de andere beleggingen gecompenseerd.’
Daarnaast raadt Mauldin beleggers met grote vastberadenheid af in indices te beleggen. ‘Goedkoop is duurkoop. Je kunt op de kosten letten om zo een hoger rendement te bereiken. Dat is heel legitiem, maar besef wel: dit jaar gaan 25 bedrijven uit de S&P, volgend jaar ook, en daarna zal dit proces zich exponentieel versnellen met ten minste één bedrijf per week dat uit de index wordt geschrapt. Dat betekent dat je als indexbelegger ook de verliezers koopt.’
Waardebeleggen
Mauldin ziet in dat verband maar één adequate beleggingsstrategie, namelijk waardebeleggen. ‘Een belegger heeft tijd en waarom gebruik je die tijd niet optimaal door te kijken waar en op welk moment je de meeste waarde kan krijgen. Dat verlangt geduld en veel studie.’
Over de toekomst is Mauldin allerminst pessimistisch, tenminste als het om de VS gaat.
‘Omstreeks 1998 schreef ik minder enthousiast over aandelen en dat klopte want we kwamen inderdaad in een “secular bear market” terecht. Dat vonden veel van mijn lezers negatief, maar dat is niet zo vreemd. De cycli duren gemiddeld zeventien jaar, zodat ik nu juist weer bullish word. We zullen tussentijds nog wel een correctie krijgen, maar we zullen beslist niet op het koersniveau van dit moment eindigen.’
Meer achtergronden op Fondsnieuws:
Mauldin: ‘Debt supercycle’ gaat naar een climax
Dit artikel is verschenen in het Fondsnieuws-magazine van mei.