De particuliere belegger die bijna 188.000 euro schade heeft geleden door te investeren in een achtergestelde lening voor een scheepsfonds van Hanzevast, is zelf verantwoordelijk voor dat verlies. De consument had zich moeten verdiepen in de voorwaarden.
Zo luidt het oordeel van Kifid. De eerdere uitspraak dat Hanzevast de helft van de geleden schade moest vergoeden, vervalt daarmee.
Dat blijkt uit een door de Commissie van Beroep Kifid gepubliceerde uitspraak.
De CvB van het klachteninstituut oordeelt dat er sprake was van de beleggingsactiviteit ‘handelen voor eigen rekening’. In dat geval zijn de wettelijke regels over adequate informatievoorziening en het kwalificeren en kennen van klanten niet van toepassing, schrijft de beroepscommisie van Kifid. Daarmee rust een zwaardere onderzoeksplicht op de belegger zelf dan in het geval van een beleggingsadviesrelatie.
40 certificaten
De zaak gaat terug naar oktober 2009. De klant - enig bestuurder en 100 procent aandeelhouder van een beleggingsvehikel - kocht destijds veertig certificaten à 5.000 dollar per stuk, om deel te nemen aan een achtergestelde lening van Vlootfonds Hanzevast 3. De beoogde rentevergoeding per jaar: 12 procent.
Echter, toen het schip in 2016 moest worden geveild, bleek de opbrengst onvoldoende om (een deel van) de investering van de participanten en certificaathouders van de mezzanine lening terug te betalen.
De klant beklaagde zich daarop bij Hanzevast en Kifid en eiste een vergoeding voor de geleden schade van 187.950 euro. Volgens de klant had Hanzevast niet voldaan aan de zorgplicht, omdat de onderneming niet had laten weten dat Rabobank zowel de rente-uitkeringen als de aflossingen van de achtergestelde lening mocht blokkeren. Had de consument dat wél geweten, had hij niet deelgenomen, aldus zijn argumentatie tijdens de in 2016 afgehandelde klacht.
De Geschillencommissie van Kifid oordeelde destijds dat Hanzevast haar zorgplicht inderdaad had geschonden. De vastgoed- en scheepvaartonderneming moest daarom de helft van de geleden schade - bijna 94.000 euro - vergoeden. De andere helft was voor de consument, omdat die had kunnen weten hoe hoog het aan de certificaten verbonden risico was op basis van de hoogte van de rentevergoeding.
Van de baan
Maar, met de uitspraak van de Commissie van Beroep is een streep gezet door die eerdere uitspraak. De beroepscommissie van Kifid oordeelt nu dat van de belegger - mede vanwege zijn beleggingservaring - verwacht mocht worden dat die zelf onderzoek zou doen naar de exacte voorwaarden van de achterstelling.
Daarnaast wijst het klachteninstituut op de relatie tussen de belegger en Hanzevast. Daar was geen sprake van ‘het verlenen van een beleggingsdienst’, waarbij een onderneming adviseert over financiële instrumenten of orders van cliënten rondom financiële instrumenten ontvangt. In plaats daarvan ging het om ‘het verrichten van een beleggingsactiviteit’, waarbij een beleggingsonderneming enkel een contractuele tegenpartij is, en geen orders uitvoert voor de belegger.
Hoewel een beleggingsonderneming niet alleen bij het verlenen van beleggingsdiensten, maar ook bij het verrichten van beleggingsactiviteiten ‘eerlijk, billijk en professioneel’ moet handelen, wordt deze hoofdnorm bij het handelen voor eigen rekening anders ingevuld dan bij beleggingsdienstverlening, schrijft de beroepscommissie. De beleggingsonderneming is dan niet de belangenbehartiger van de belegger maar alléén de contractuele wederpartij van de belegger. De belegger is daarmee niet aan te merken als cliënt. In plaats daarvan is er sprake van een principal-to-principal relatie.
Vrijgesteld van prospectusplicht
Tot slot wijst Kifid op de onderzoeksplicht die beleggers hebben bij het inschrijven op uitgiftes van 50.000 euro of meer. ‘Effecten die in dergelijk grote pakketten worden aangeboden, worden in het algemeen gekocht door beleggers van wie mag worden verondersteld dat zij deskundig en professioneel genoeg zijn om zonder prospectus een behoorlijk inzicht te kunnen vormen.’
‘De belanghebbende heeft er kennelijk voor gekozen om zich niet te verdiepen in die exacte voorwaarden. Dat moet voor haar eigen risico worden gelaten.’