In 2024 jaar stabiliseerden de waarderingen in private markten en trokken de dealvolumes wat aan, waardoor dit jaar voor private beleggers een wat beter jaar werd dan 2023. Maar het hield niet over, zo stellen experts tegenover Investment Officer in een terugblik. Er is nog altijd een mismatch in wat de verkoper voor zijn belang wil en wat de koper bereid is ervoor te betalen; een nawee van de fors gestegen rentes.
‘De rente heeft eigenlijk niet meegezeten’, stelt Paul van Hastenberg, partner bij multi family office Clavis. ‘Vooral in de VS daalt de rente minder snel dan de markt hoopte. We hadden in 2024 een ommekeer verwacht voor de private markten, waarin de distributies en deals in de markt zouden aantrekken, maar die bleef uit.’
Kopers en verkopers beginnen elkaar wel steeds vaker te vinden, waardoor de exitmarkt wat aantrekt. Van Hastenberg: ‘Verkopers raken iets meer gewend aan een nieuw soort normaal, waarin de prijzen nu eenmaal lager liggen dan enkele jaren geleden.’
‘Het heeft tijd nodig voordat beide kanten elkaar weer vinden op een nieuw niveau’, stelt ook Hylke Hertoghs, managing partner bij Marktlink Capital, dat beleggers vanaf 250.000 euro via feeder funds en fund of funds toegang biedt tot private equity.
Volgens Koen Ronda, hoofd private markten bij IBS, zat er wat schrik in de exitmarkt, vanwege de hogere rentes, een inflatie die nog moest wegebben en onzekerheid rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen. ‘De zwakke exitmarkt had dus niet per se te maken met de prestaties van bedrijven.’
De kenners verwachten niet een evenredig herstel voor de exitmarkten. Zo zal het klimaat voor beursgangen onverminderd lastig blijven, denken zij. Vooral financiële kopers moeten het gaan doen, denkt Van Hastenberg. ‘Er zullen veel partijen zijn die ergens in het komende jaar echt kapitaal moeten teruggeven aan investeerders. Of dat leidt tot de beste deals, weet ik niet, maar het zal wel leiden tot meer deals.’
Doordat er minder distributies plaatsvonden, hadden investeerders minder kapitaal beschikbaar om te investeren. Dit leidde ertoe dat fundraising moeizaam ging en dat investeerders meer liquiditeit zochten. ‘Investeerders willen eerst geld terug zien’, stelt Hertoghs. ‘De druk neemt toe om niet alleen te laten zien dat belangen in de portefeuille een mooie waardering hebben op papier, maar dat die waardering er ook uitkomt.’
Smeltende bruidstaart
De sterke focus op liquiditeit heeft volgens Hertoghs geleid tot innovaties die een ‘nieuwe spin’ geven aan beleggen in private markten. In dit licht wijst hij op de opkomst van de continuation fondsen, die fondsbeheerders de mogelijkheid bieden om bedrijven langer door te managen. ‘Als investeerder moet je je wel afvragen of het belang langer wordt aangehouden omdat er nog veel ruimte is voor een verdere groei van het bedrijf, of omdat het belang eigenlijk niet verkocht kan worden.’
Ook zien de deskundigen dat partijen leningen aangaan met de portefeuille als onderpand om eerder geld uit te kunnen keren aan participanten. ‘We lopen met een grote boog om dit soort schuld-op-schuld-constructies heen’, zegt Ronda. ‘We vinden dit een potentieel smeltende bruidstaart. Dit heeft de potentie om op een gegeven moment behoorlijk fout te gaan.’
De fondsen die afgelopen jaar goed presteerden, waren degene die nog wél konden uitkeren aan de belegger, dankzij portfoliobedrijven van hoge kwaliteit. ‘Dergelijke fondsen halen ook nog steeds vrij gemakkelijk geld op’, stelt Hertoghs.
Met name bedrijven met hoge kasstromen, stabiele groeicijfers en vaak actief in software of de gezondheidzorg, gaan nog steeds als warme broodjes over de toonbank, en tegen hoge waarderingen, zien de experts. Ook ondernemingen die zich richten op de energietransitie presteerden goed, terwijl de retailmarkt het een stuk moeilijker had. Van Hastenberg: ‘Goed geleide bedrijven worden in alle markten verkocht. Dat was afgelopen jaar en dat zal in 2025 ook zo zijn.’
Deals rond bedrijven waar nog werk aan de winkel was, ketsen juist vaak af in 2024, zag Hertoghs.
Ronda vult aan: ‘De tijd dat je in een bedrijf stapt en alsnog een goed rendement behaalt omdat de bredere markt is gegroeid, lijkt wel voorbij, het is tijd voor private equity managers om hands-on waarde te creëren. Private beleggers moeten echt hun huiswerk doen om te kijken hoe private equity managers waarde creëren.’
Democratisering private equity
In 2024 werd er ook veel gesproken over de democratisering van private equity. De afgelopen twee jaar zijn er in Nederland veel partijen bijgekomen die private equity aanbieden voor particulieren, waaronder Altix en Capler. Daarmee wordt de drempel om in private markten te beleggen lager, maar niet in ieder Europees land is private equity populair.
In de Scandinavische, Britse en Nederlandse markten wordt er nog veel geld opgehaald en zijn ook de rendementen goed geweest, ziet Hertoghs. In Duitsland en Frankrijk is het beeld volgens hem wat minder positief, maar dat heeft ook te maken met het imago van private equity in die landen. ‘In Nederland wordt het als een stempel van goedkeuring gezien als private equity interesse heeft in je bedrijf. In Duitsland zijn er veel familiebedrijven die liever zien dat de opvolging binnen de familie plaatsvindt. Dit is ook de reden waarom Duitsland door private investeerders als het beloofde land wordt gezien, omdat er veel mooie mkb-bedrijven zijn.’
Clavis verwacht dat de democratisering door blijft gaan. ‘Voor financiële instellingen ligt hier een enorm verdienmodel in, zij zien hun doelgroep groter worden.’
De experts wijzen wel op de potentiële gevaren van de democratisering. Zo moeten platforms de verantwoordelijkheid dragen dat klanten niet met een te groot gedeelte van hun vermogen in private markten stappen.
‘Je wilt niet dat klanten geforceerd beursgenoteerde assets moeten verkopen om aan capital calls te kunnen voldoen. We zien hier en daar wel wat ‘cowboygedrag’ met betrekking tot het aanbieden van private beleggingen aan particulieren’, aldus Ronda, doelend op platformen die hun fiduciaire plicht minder nauw nemen. ‘Clubs die onder een light vergunning vallen, komen door een mildere regulering met veel dingen weg. Uiteindelijk hoop ik niet dat door eventuele problemen bij deze partijen de gehele democratisering een negatieve connotatie krijgt.
Van Hastenberg erkent dat er ook wat spanning boven het thema hangt. ‘Er zijn opties voor particulieren om al met enkele duizenden euro’s te investeren, maar die particuliere beleggers willen in veel gevallen ook kunnen uitstappen. En dus zoeken aanbieders naar manieren om een deel van de portefeuille liquide te houden, bijvoorbeeld middels geldmarktfondsen of aandelen, maar dit gaat ten koste van het fonds zelf. Als iedereen goed de voor- en nadelen in kaart heeft, dan kan private equity voor kleinere beleggers werken.’
Dit artikel is het eerste deel van een tweeluik over private markten. In dit eerste deel blikken we terug, in deel 2 gaan we in op de verwachtingen voor 2025.