Lange rentes op staatsobligaties in ontwikkelde markten stijgen door politieke onzekerheid, fiscale druk en onzekere inflatievooruitzichten. Beleggers kiezen in reactie daarop voor kortere looptijden en geografische diversificatie.
Beleggers in staatsobligaties maken zich zorgen over de kredietwaardigheid van Frankrijk, de politieke druk die Trump uitoefent op de Fed en ook over de schokken die voortkomen uit de implementatie van het nieuwe pensioenstelsel in Nederland, zo blijkt uit een rondvraag van Investment Officer. ‘Beleggers hebben een hogere vergoeding nodig om over de streep te worden getrokken’, stelt Jitzes Noorman, hoofd beleggingsstrategie van Columbia Threadneedle.
Nu centrale banken zich hebben teruggetrokken als opkoper van staatsobligaties, ligt de prijsstelling ervan weer in handen van marktpartijen. ‘Iets wat we vijftien jaar niet gewend zijn geweest’, zegt Annalisa Piazza, portefeuillebeheerder bij MFS. ‘Die transitie zien we weerspiegeld in de volatiliteit die we sinds 2022 hebben zien terugkomen.’
Aan de hand van die volatiliteit proberen actieve partijen juist alpha te genereren. Zij draaien daarbij aan knoppen zoals de duratie, de positionering op de rentecurve, de relatieve kansen tussen landen, de allocatie naar sub-asset classes zoals overheidsgerelateerde obligaties en swaps, en de bottom-up selectie van individuele obligaties.
Raymond Verstraelen, hoofd staatsobligaties bij Achmea Investment Management, spreekt van een normalisering van de markt, waarbij de trend naar hogere rentes een weerspiegeling is van de hogere risico’s die beleggers ervaren. De bewegingen van afgelopen weken hebben echter ook een seizoenscomponent. ‘Beleggers keerden na de zomer terug van vakantie, precies op het moment dat een recorduitgifte van 50 miljard euro aan obligaties de markt instroomt.’
Geografische allocatie
Volgens Jan Willemsen, LDI Client Portfolio Manager bij Columbia Threadneedle, vragen de huidige marktomstandigheden om meer flexibiliteit in het beleid. ‘De LDI-portefeuille werd in het verleden vrij passief belegd, maar inmiddels wordt meer pro-activiteit gevraagd en is bijvoorbeeld de allocatie naar Frankrijk actief verlaagd zowel qua gewicht als duratie.’
Ook Achmea IM verminderde de allocatie naar Frankrijk al eerder. ‘Frankrijk heeft boven zijn stand geleefd en dat zie je terug in de Franse dertigjaarsrente, die op koers ligt om die van Italië te kruisen’, aldus Verstraelen. ‘Een downgrade van Frankrijk lijkt echter al ingeprijsd. Daarom vinden wij het nu niet verstandig om te verkopen en gaat de discussie bij ons intern eerder over het wel of niet sluiten van de onderweging.’
Nu Frankrijk, een kernland van de EU, onder druk staat, zoeken beleggers hun rendement elders. Vooral Spanje wordt genoemd als aantrekkelijk alternatief. ‘De economie draait er goed en op kortlopende rentes is nog altijd een aantrekkelijke vergoeding te behalen’, stelt Rutger Jakobsen van hedgefonds Mint Tower.
Columbia Threadneedle heeft Spanje, en in mindere mate Portugal, inmiddels belegbaar gemaakt binnen het beleid dat normaliter slechts was voorbehouden aan triple A- en double A-landen.
Schuldenbremse
Over de ontwikkelingen in het andere kernland van Europa, Duitsland, zijn de meningen verdeeld. Jakobsen noemt het loslaten van de schuldenrem door dat land een enorme klap voor de lange rente en ziet het zelfs als de grootste beweging sinds de oprichting van de EU. Het voedt twijfels over de begrotingsdiscipline van Duitsland, dat sinds het begin van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne fors investeert in defensie en infrastructuur. Volgens Verstraelen zie je dit effect terug in de beweging van de Duitse tienjaars Bunds ten opzichte van de EUR-swaprente. ‘Mede door het loslaten van de Schuldenbremse begin dit jaar, ligt de rente op tienjaars Bunds inmiddels boven de EUR-swaprente met dezelfde looptijd.’
Noorman ziet geen reden om te twijfelen aan de financiering van de Duitse staatsschuld. Hij noemt de investeringen in defensie en vooral infrastructuur een impuls voor de economische groei: ‘Duitsland behoudt zijn AAA-rating en er zijn geen signalen dat dit verandert.’
Nederlands pensioenstelsel
‘Een bijzondere omstandigheid die ook impact heeft op de staatsobligatiemarkt is de invoering van een ander pensioenstelsel in Nederland. Met de invoering van Wtp (Wet toezicht pensioenen) ontstaat de reele kans dat er minder vraag komt naar langlopende staatsobligaties. Dit veroorzaakt onzekerheid in de markt over de vraag/aanbod-verhouding’, zegt Verstraelen.
Jakobsen verwacht dat pensioenfondsen steeds minder gebruik zullen maken van lange staatsobligaties als natuurlijke rentehedge. ‘Net als in het Verenigd Koninkrijk wordt het renterisico vooral via swaps afgedekt, terwijl credits zorgen voor extra rendement. Dat betekent minder vraag naar lange staatsobligaties, en als we kijken naar de verhouding tussen vraag en aanbod, zal dat de rente alleen maar verder opdrijven.’
Gerelateerde artikelen op Investment Officer:
- Toekomst staatsobligaties in pensioenportefeuilles is ongewis
- Fondsselecteurs willen vooral meer in obligaties beleggen
- Bunds-rente stijgt verder terwijl Berlijn worstelt met begrotingsdeal