Als het tot eurobonds komt - ook wel coronabonds genoemd -, die door een achttal lidstaten van de eurozone op dit moment wordt gevraagd, dan heeft dat voor Nederland zowel voor- als nadelen. Het voordeel: meer liquiditeit, wat de financiering goedkoper maakt. Nadeel: minder kredietwaardigheid.
Dat zegt Sandor Steverink, hoofd Treasuries van pensioenbelegger APG, tegenover Fondsnieuws. Hij reageert op de discussie die thans tussen de regeringsleiders van de eurozone wordt gevoerd over de vraag of de crisis rond de uitbraak van het coronavirus en de economische gevolgen daarvan de tijd niet rijp maken voor de invoering van euro-obligaties.
Steverink zegt: ‘In het algemeen is het voordeel van eurobonds om als één issuer naar de markt te komen dat de liquiditeit van de obligatie beter wordt en daarmee de financiering goedkoper wordt. Voor Nederland kan dat liquiditeitsvoordeel 5 à 10 basispunten zijn. Dat is namelijk in normale tijden het renteverschil tussen Nederland en Duitsland voor een obligatie met dezelfde looptijd.’
Nadelen zijn er echter ook, stelt de obligatiebelegger: ‘Die zit hem in de kredietwaardigheid. Van heel Europa is de kredietwaardigheid vergelijkbaar met Frankrijk en daarvan ligt de yield hoger dan van Nederland. Kortom, vanuit kostenoogpunt heeft Nederland geen voordeel. Daarnaast creëer je een incentive dat een land veel kan uitgeven zonder dat het aangesproken kan worden door de andere landen.’
Extra beleggingsmogelijkheid
Hoewel de uitgifte van eurobonds voor pensioenfondsportefeuilles een extra vastrentende beleggingsmogelijkheid betekent, is het eventuele extra rendement op dit moment nog niet volledig in te schatten, volgens Jan Willemsen, Client Portfolio Manager Liability Driven Investment bij BMO Global Asset Management.
‘De yield van de eurobonds hangt af van de rating, die afhankelijk is van de garanties die de eurozone-landen zullen geven. De rating en de looptijd van de lening bepalen daarnaast het beslag op het VEV voor pensioenfondsen. Voor de vervanging van obligaties met dezelfde rating hoeven strategische kaders niet geraakt te worden.’
Willemsen erkent dat dat de genoemde garanties ten koste gaan van de rating van de nationale obligaties, en dat dit wel invloed kan hebben op pensioenfondsportefeuilles. En dit kan nog verder gaan: ‘Als uiteindelijk alle obligaties die door de landen van de eurozone worden uitgegeven, euro-obligaties worden. Dan zal er een enkele rating zijn, en zullen AAA leningen bijvoorbeeld niet langer beschikbaar zijn. Dit zal uiteraard de strategische kaders van pensioenfondsportefeuilles wel raken.’
Brengen eurobonds wellicht ook nog extra risico’s met zich mee als te zijner tijd één of meerdere landen uit de eurozone stappen? Willemsen: ‘Als dat gebeurt, zullen spreads uitlopen omdat dan een deel van de garanties wegvalt. Dit scenario acht ik minder waarschijnlijk, omdat alle betrokken landen er belang bij hebben om het scenario te voorkomen.’
Juk van de voorwaarden
Via het Europees Stabiliteits Mechanisme (EMS) werd al eerder een soort eurobond gecreëerd alleen zijn daar voorwaarden aan verbonden. ‘De landen die er destijds gebruik van hebben gemaakt, zoals Cyprus, Portugal, Ierland, Griekenland en Spanje, wisten niet hoe snel ze deze leningen moesten aflossen om zo snel mogelijk onder het juk van de voorwaarden af te komen’, analyseert Steverink.
Op dit moment is er discussie om het ESM te gebruiken, maar dan zonder voorwaarden en daar zitten Nederland en Duitsland anders in. De regeringen van die landen willen geen precedent scheppen door via de coronacrisis een stap verder te zetten in de richting een fiscale unie. Nood breekt wet, maar er blijven grenzen, zegt hij.
‘Voor pensioenbeleggers blijft hierdoor een analyse nodig van de landen waarin belegd wordt. We kijken nu wel naar de individuele landen in de eurozone, maar maken geen analyses van alle staten van de Verenigde Staten voor het beleggen in Amerikaanse staatsobligaties. Voor het rendement zullen eurobonds geen grote verschillen met zich meebrengen. De komst van de euro met de oprichting van de ECB was daarvoor een veel belangrijkere stap’, aldus Steverink.
Felle discussie
De gemoederen lopen hoog op in de eurobond-discussie. Zo stelde premier Rutte donderdagavond na een lange conference call met Europese regeringsleiders dat hij niet aan eurobonds wil als deze niet gepaard gaan met vergaande hervormingen in landen die zwaar door de coronacrisis zijn getroffen, zoals Italië en Spanje.
Italiaanse politici reageerden op hun beurt het afgelopen weekend met een zeer uitgesproken brief in de Duitse krant de Frankfurter Algemeine Zeitung. De Italianen roepen Duitsers op om niet als de Nederlanders te zijn. De afwijzende houding van Nederland jegens de eurobonds weerspiegelt volgens hen een gebrek aan solidariteit in crisistijd.
De Italiaanse politici benadrukken in de brief dat het niet gaat om obligaties met een permanent karakter, maar dat ze uitsluitend bedoeld zijn voor de problematische situatie in de zorg en de economie. De burgemeesters en politici pleiten er dus niet voor om via de eurobonds de bestaande, hoge schulden van Italië te herfinancieren, waar veel Duitsers en Nederlanders bang voor zijn.