‘Pensioenfondsen doorstonden al menig crisis, waarvan de lage rente misschien wel de ergste is. Toch legt de coronacrisis wel bloot dat alle veranderingen aan ons pensioenstelsel tot nu toe niet voldoende waren. Het is noodzakelijk om het pensioenstelsel te veranderen.’
Dat zegt Wilse Graveland, hoofd van het fiduciaire institutionele team bij Kempen Capital Management, in een gesprek met Fondsnieuws-redacteur Yvonne Schreuder. Dat gesprek vond plaats in het kader van de podcast-serie “This Time is Really Different”.
Deze interviews gaan over de crises van 2008 en 2020 en de nieuwe werkelijkheid waarmee beleggers worden geconfronteerd. Met de geruchten over een akkoord over de uitwerking van het nieuwe pensioenstelsel ontstaat er voor pensioenbeleggers wellicht een nieuwe werkelijkheid.
Hoewel het ministerie van Sociale Zaken, werkgeversvereniging VNO-NCW en vakbond FNV tot nu nog niet inhoudelijk hebben gereageerd, schreef De Volkskrant vorige week woensdag dat de pensioenuitkeringen niet langer worden gekoppeld aan salaris, maar aan de inleg en het beleggingsresultaat.
Collective Individual Defined Contribution
Volgens Graveland maakt het de weg vrij voor de zogenoemde Collective Individual Defined Contribution (CIDC) regeling. Hij en meerdere experts pleiten al jaren voor een regeling waarin de balans tussen collectiviteit en individualiteit beter gewaarborgd is. De collectiviteit en solidariteit die het Nederlands pensioenstelsel kenmerken blijven het uitgangspunt. Maar een van de onvermijdelijke consequenties is ook dat het beleggingsrisico meer bij de deelnemer komt te liggen.
Tegelijk pleit Graveland er ook voor dat de eigendomsverhoudingen duidelijker en transparanter worden. ‘Het vermogen van pensioenfondsen behoort toe aan de deelnemer en die heeft recht op duidelijkheid. Hij of zij moet op ieder gewenst moment kunnen zien wat het pensioen waard is en erop kunnen vertrouwen dat er wordt belegd op een wijze die past bij de persoonlijke situatie.’
Door te beleggen in zogenoemde leeftijdscohorten wordt dit mogelijk. Een overgang die in termen van de inrichting van de totale collectieve beleggingsportefeuille niet per se grote wijzigingen vereist, wel ten aanzien van de verdeling tussen deelnemers.
Beleggingsmogelijkheden
‘De uitvoering van de pensioenregeling en het vermogensbeheer moeten een collectieve aangelegenheid blijven. Dit is kostenefficiënter, maar biedt op beleggingsgebied ook meer mogelijkheden. ’ Waar de huidige Defined Contribution regelingen alleen in liquide categorieën beleggen hoeft dit in een CIDC-regeling niet zo te zijn, benadrukt Graveland.
Ook het onderscheid tussen een matching- en returnportefeuille blijft. Het renterisico zal zich echter wel sterker manifesteren naarmate de datum van pensionering nadert. De verhouding tussen de matching- en returnportefeuille zal dus verschillen per leeftijdscohort.
‘Naarmate je ouder wordt, neemt het renterisico toe en zal er ook meer afgedekt worden. In de traditionele regelingen is dit voor de hele populatie gelijk. Per saldo zal de totale afdekking in de regel iets lager liggen, maar de verdeling per leeftijdscohort wordt totaal anders.’
Waardevaste beleggingen
Tot slot zal ook de vraag naar waardevaste beleggingen blijven bestaan. ‘Hoe dichter je bij je pensioen komt, hoe belangrijker het wordt dat de waarde van je pensioen stabieler wordt. Dat kun je vergelijken met de manier waarop pensioenfondsen dit nu nastreven in het kader van een stabiele dekkingsgraad.’
Wilse Graveland werkt sinds 2004 bij Kempen Capital Management. Hij is op dit moment hoofd van het fiduciaire institutionele team en is verantwoordelijk voor de beleggingsoplossingen van institutionele klanten in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Met zijn team beheert Graveland onder andere de vermogens van pensioenfondsen als UWV en PNO Media.
Eerdere gesprekken in het kader van de podcast-serie “This Time is Really Different” waren met Jaap van Duijn, Lars Dijkstra, Bart le Blanc, Edin Mujagic, Gerard Moerman, Lex Hoogduin en Leen Meijaard. Ook te beluisteren via Spotify en Apple.