DNB is teleurgesteld in de wijze waarop banken toezicht houden op witwassen, criminaliteit en terrorismefinanciering. Ze doen hun best, maar het resultaat van de inspanningen is ‘onvoldoende’. Er glipt te veel crimineel geld door het vangnet van de bank. DNB-directielid Steven Maijoor stelt dat de problemen binnen de banken ‘omvangrijk’ en ‘persistent’ zijn. ‘Er is veel werk aan de winkel.’
Maijoor zegt dat in een gesprek met de media, zo meldt Het Financieele Dagblad. ‘Banken dienen poortwachter te zijn en moeten voorkomen dat ze betrokken raken bij financieel economische criminaliteit.’
Het DNB-directielid ziet de inspanningen van de banken vooral als pogingen om jarenlange achterstanden weg te werken. De toezichthouder twijfelt over het wegwerken van jarenlange achterstanden. Over de effectiviteit van de criminaliteitsbestrijding wordt getwijfeld.
Onboarding van klanten
De banken steken honderden miljoenen in het verbeteren van de onboarding van klanten. Maar klaarblijkelijk is dat niet naar de wens van DNB. Zo meldde de krant dat de staatsbank FMO dit jaar alle commerciële activiteiten zes weken lang moest bevriezen, omdat de interne witwascontroles niet op de orde waren. Eerder deed DNB ook onderzoek bij Van Lanschot Bankiers en bij InsingerGilissen. Ook de grootbanken werden bekritiseerd door de toezichthouder.
‘We zijn een land met grote risico’s’
Maijoor zei in een gesprek met journalisten naar aanleiding van een toelichting op de speerpunten van het beleid in 2022, - Visie op Toezicht, 2021-2024 getiteld - dat banken inderdaad een uitdagende taak hebben.
‘We zijn een land met grote risico’s. Een land met een grote haven, veel logistiek en veel drugscriminaliteit. Dit is een probleem dat we allemaal op moeten pakken’, zo citeert het FD hem. Maijoor noemt onder meer de gezamenlijke aanpak van dossiers door de banken. Deze manier van toezicht wordt op het moment getest door Transaction Monitoring Nederland - een samenwerkingsverband van verschillende grote banken.
Volgens DNB-directleid Maijoor staan we pas aan het begin. ‘De bewustwording bij banken is er. Nu moeten ze het ook operationeel op de rit krijgen. Dat gaat, vanwege de grote achterstanden die ze hebben, nog meerdere jaren duren.’ DNB vindt dat controle aan de poort beter moet, het zogenoemde onboarden van klanten. Maijoor: ‘We willen dat criminelen geen gebruik meer kunnen maken van het bankstelsel.’
Disbalans tussen rol banken en justitiële keten
De Europese Bankenautoriteit, de Raad van Europa en ook andere partijen onderzoeken momenteel de aanpak van witwassen in Nederland. In 2022 zal de Financial Action Task Force een oordeel vellen over de effectiviteit van de Nederlandse aanpak.
De banken van hun kant vinden dat zij als enige de verantwoordelijkheid dragen voor het poortwachterswerk. Zo zijn de kosten voor rekening van de banken en heeft de financiële inlichtingendienst FIU niet de capaciteit om alle dossiers op te pakken. Dat geldt ook voor Openbaar Ministerie.
Medy van der Laan, de nieuwe voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) zei eerder tegenover het FD dat zij ‘geschrokken’ is van de disbalans tussen wat de banken doen als poortwachter en de justitiële keten die daar achteraan komt.