Het Bakkers Pensioenfonds heeft een te lage dekking, en weinig armslag om die te verbeteren. Er is ook goed nieuws: het fonds is de snelste leerling op het gebied van Duurzaam Beleggen.
Liefst 25 plaatsen hoger in één jaar tijd: het Bakkers Pensioenfonds bleek in oktober 2019 de snelste stijger in de VBDO benchmark voor duurzaam beleggen.
‘Tot 2017 sloten we vooral bepaalde sectoren uit’, vertelt Peter Mannaert (foto), bestuurder en voorzitter van de beleggingscommissie van Bakkers. ‘Nu hebben we een veel actiever ESG-beleid. We beleggen zoveel mogelijk in drie speerpunten die passen bij het bakkersbedrijf: groene energie, duurzame productie en consumptie, en klimaatverbetering.’
‘Wij ambiëren geen top-10 plek’
Ondanks de enorme sprong heeft Bakkers nog altijd maar één ster op de VBDO-ranglijst. ‘Wij ambiëren ook geen plek in de toptien.’ Net als zijn deelnemers kan het fonds zich geen al te grote ambities veroorloven. ‘Onze actieve deelnemers werken heel hard voor een relatief bescheiden inkomen. Zij bouwen pensioen op over een salaris van maximaal zevenenvijftigduizend euro bruto per jaar, en ook de premie is bescheiden: 14 procent van de salarissom, ofwel 25,2 procent van de pensioengrondslag.’
De soberheid van het fonds kon niet voorkomen dat de dekkingsgraad al drie jaren op rij daalt: van 103,3 procent eind 2017 naar 97,5 procent een jaar later, en 95,5 procent nu – ver verwijderd van de 104,4 procent die korting van de pensioenen vanaf 2021 moet voorkomen. De almaar lagere rente was goed voor liefst 4,9 van de 5,8 procentpunten minder dekking tussen 2017 en 2018. Mannaert: ‘Rentedalingen zijn bij Bakkers voor niet meer dan 40 procent afgedekt.’ Het fonds hanteert een rentestaffel waarbij de afdekking geleidelijk omhoog gaat als ook de rente stijgt.
Smalle marges
Bakkers moet woekeren met smalle marges. Het belegd vermogen is 4,5 miljard euro – nauwelijks minder dan de 4,95 miljard van SPIN, het fonds voor IBM Nederland, een uitblinker met een riante dekkingsgraad die in november in deze rubriek figureerde. Maar Bakkers telt meer dan tien keer zoveel deelnemers: 155.882, om precies te zijn. Liefst honderdduizend van hen zijn slapers met relatief kleine pensioenaanspraken. De bakkerswereld kent veel deeltijdwerkers en een hoge in- en uitstroom.
‘Ons aantal actieve deelnemers is al jaren heel stabiel’, zegt Mannaert. ‘Wij bedienen ambachtelijke én industriële bakkers. En die laatste categorie groeit nog.’ Bakkers telt 33.768 actieven en 21.904 pensioengerechtigden. Het return-deel van de beleggingsportefeuille, bedoeld om extra rendement te behalen, is verrassend hoog: liefst 45 procent. ‘Dat is al jaren zo, het is vrij consequent beleid. We zouden nog wel wat meer risico willen nemen, maar dat gaan we pas overwegen als we een betere dekking hebben.’
In 2018 verloor Bakkers op zijn beleggingen: min 1,45 procent. Vorig jaar maakte het fonds bijna 16 procent rendement. ‘Ons belegd vermogen groeide net wat harder dan onze verplichtingen.’ Het fonds verwacht dat de rente lang laag zal blijven, en blijft daarom zoeken naar een verantwoorde ruil van risico tegen meer rendement. ‘Vastrentend beleggen we steeds meer in Nederlandse hypotheken. Die geven tenminste nog zo’n 150 tot 180 basispunten.’ Eind 2018 was het aandeel hypotheken 6 procent van de matching-portefeuille. ‘Maar we gaan naar de 10 procent.’
Lang in de wachtrij
Alleen is Bakkers bepaald niet het enige pensioenfonds met dit streven. ‘De wachttijd voor de hypotheken die wij willen hebben, is nu een jaar.’ Uitbreiding in andere alternatives ging gemakkelijker. ‘We zijn in Amerikaans vastgoed gestapt, via breed gespreide beleggingsfondsen. Dat ging nog redelijk snel, die markt blijft heel liquide.’ Ook gaat Bakkers meer in private equity beleggen, waarvoor Lombard Odier de selectie doet. PE (eind 2018 3 procent van het return-deel) bracht in 2018 16,9 procent op, vastgoed (4 procent) 13,1 procent.
Net als zijn deelnemers blijft het fonds ook op de kleintjes letten. De secretariële ondersteuning is uitbesteed aan TKP Pensioen, tevens de pensioenadministrateur. NNIP is fiduciair beheerder van het belegd vermogen. Zo doen Mannaert en de zijnen er alles aan om het fonds back in the black te krijgen. ‘Dat is wel lastig. Uit de premie kan het niet komen. Bij Bakkers is de dekkingsgraad nu eenmaal sterk afhankelijk van de rente.’
Om de beheers- en uitvoeringskosten verder te verlagen, wil Bakkers graag samengaan met Zoetwaren – een kleiner fonds, met 2,5 miljard euro belegd vermogen, maar een betere dekking: 106,6 procent. Zoetwaren is zelf ontstaan uit een fusie, in 2011, tussen de pensioenfondsen Koek en Snoep. ‘We stemmen al heel veel af met Zoetwaren’, vertelt Mannaert. ‘Ons nieuwe duurzaamheidsbeleid bijvoorbeeld. We willen allebei graag fuseren. Maar dat kan pas als wij onze dekkingsgraad hebben hersteld.’
Dit artikel is geplaatst in de jongste editie van Fondsnieuws Institutioneel - maart 2020.