De Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC) eiste in 2023 opnieuw miljarden dollars terug van financiële instellingen. Amerikaanse beleggingsadviseurs ontsprongen echter vaker de dans. Nieuw waren whatsapp-boetes en een recordbedrag aan beloningen voor klokkenluiders.
Onderzoek van SteelEye, een Londens bedrijf dat boetes volgt van financiële toezichthouders wereldwijd, laat een kloof zien tussen de VS en Europa. Met een totaal van 5 miljard dollar aan terugvorderingen, in 784 acties, vorderde de SEC het op een na hoogste bedrag ooit, slechts geëvenaard door de recordbedragen uit het voorgaande boekjaar 2022. In Europa hebben een aantal toezichthouders vorig jaar minder geld hebben geïncasseerd.
Opvallend is de daling van 20 procent in maatregelen tegen beleggingsadviseurs en beleggingsmaatschappijen, ondanks aankondigingen van intensievere inspecties. Deze groep was verantwoordelijk voor minder dan een op de vijf overtredingen. In 2023 was dat nog 23 procent.
De commissie richtte zijn aandacht vooral op broker-dealers, met 140 gevallen en een stijging van 6 procent ten opzichte van het voorgaande boekjaar. De acties tegen broker-dealers vormden 18 procent van alle handhavingsinspanningen van de SEC. Een opvallend hoog aantal van 133 personen werd door de SEC verboden om een leidinggevende positie te hebben bij beursgenoteerde bedrijven, wat het hoogste aantal verboden in een decennium betekende.
‘Terwijl grote banken gewend zijn geraakt aan het opvangen van hoge boetes, hebben kleinere beleggingsondernemingen, hedgefondsen en vermogensbeheerders, in tegenstelling tot de financiële reuzen, niet de financiële buffer om zulke hoge boetes op te vangen’, verklaart Matt Smith, ceo en medeoprichter van SteelEye, tegenover Investment Officer. ‘Een robuust systeem dat deze bedrijven aan de juiste kant houdt van de vereisten voor het bijhouden van gegevens is een fractie van de kosten van een boete en het operationele werk om aan de behoeften van de toezichthouder te voldoen. Ongetwijfeld hebben niet-banken de afgelopen 12 maanden meer geïnvesteerd in nalevingstechnologie, iets wat veel gemakkelijker uit te leggen is aan hun investeerders dan een fikse boete.’
Het totaal aan financiële sancties bestaat uit 3,4 miljard dollar aan terugbetaling van onrechtmatig verkregen winsten en 1,6 miljard dollar aan civiele boetes.
Whatsapp-boetes
De SEC legde bijzondere nadruk op handhavingsmaatregelen gericht op communicatie buiten de gebruikelijke kanalen. 549 miljoen dollar aan boetes werden opgelegd aan Wall Street-banken, waaronder Wells Fargo, BNP Paribas, SG Americas, BMO Capital Markets, en Mizuho Securities, vanwege het gebruik van whatsapp-communicatie door werknemers.
Smith benadrukt dat meer dan 30 procent van de Amerikaanse bedrijven geen controle heeft over whatsapp, wat resulteert in aanzienlijke boetes. Hij voorspelt dat de trend van bredere aanpak en strengere straffen in 2024 zal voortzetten.
Klokkenluiders
2023 markeerde tevens een ongekend succesvol jaar voor het Klokkenluidersprogramma van de SEC. De SEC kende klokkenluiders in totaal bijna 600 miljoen dollar aan beloningen toe, het hoogste bedrag ooit dat in één jaar is uitgereikt, met inbegrip van een recordbrekende beloning van 279 miljoen dollar aan één specifieke klokkenluider.
In het afgelopen fiscale jaar ontving de Commissie een recordaantal van meer dan 18.000 klokkenluidertips, wat neerkomt op ongeveer 50 procent meer dan het vorige record van 12.300 tips in fiscaal jaar 2022. De SEC ontving in totaal meer dan 40.000 tips, klachten en verwijzingen, wat een stijging van 13 procent betekent ten opzichte van fiscaal jaar 2022.
Europese Toezichthouders
In Europa werden financiële instellingen niet gespaard. De Nederlandse Autoriteit Financiële Markten (AFM) legde in 2023 zes boetes op, ter waarde van 17,4 miljoen euro. Dit was aanzienlijk meer dan de 903 duizend euro in 2022, vooral door de boete van 12 miljoen euro die Rabobank ontving in december 2023 voor het verstrekken van maatwerkhypotheken zonder passende controles.
De Autorité des marchés financiers (AMF) in Frankrijk legde in 2023 boetes op tot een totaal van 128 miljoen euro, een stijging van 34,5 procent vergeleken met 2022. Insider trading en marktmanipulatie waren de voornaamste overtredingen.
Daarentegen daalden de boetes van de Financial Conduct Authority (FCA) in het Verenigd Koninkrijk voor het eerst in zeven tot acht jaar. De totaalwaarde van 53 miljoen pond betekende een totale daling van 75 procent ten opzichte van 2022. Ook in Duitsland daalde het aantal boetes, waar de toezichthouder veertig boetes oplegde, een daling van 67 procent op jaarbasis.
‘Ondanks dat de boetes in Europa niet het niveau van die van de SEC en CFTC haalden, wijst de houding van toezichthouders erop dat ze mogelijk de Amerikaanse route volgen om financiële instellingen aan te pakken voor overtredingen met betrekking tot whatsapp-registratie en andere communicatiegegevens. Als dit gebeurt, voorspellen we hogere boetes in Europa in 2024’, zegt Smith.