China, ooit beschouwd als het beloofde land voor beleggers, ondergaat dermate zware tegenslagen dat institutionele portfolio managers wereldwijd zich steeds vaker afvragen of het land nog überhaupt nog belegbaar is. Met name de Taiwan-kwestie hangt als een zwaard van Damocles boven de markten.
‘Een terechte vraag, of China nog belegbaar is, maar té complex voor een simpel ja of nee.’ Dat zegt Arthur Kroeber, oprichter van Gavekal Dragonomics, een onafhankelijk onderzoeksbureau gespecialiseerd in de economie, politiek en sociale kwesties van China, in gesprek met Investment Officer.
Een kwakkelende Chinese economie, de aanhoudende geopolitieke spanningen en de onvoorspelbare regelgeving hebben beleggers in Chinese activa in een staat van terughoudendheid gebracht.
Dit jaar daalde de beurs in Shanghai tot nu toe met ruim 2 procent, terwijl Shenzhen met meer dan 10 procent daalde. De beurs in Hong Kong, waar buitenlandse beleggers doorgaans hun indirecte blootstelling aan China verkrijgen, daalde ruim 11 procent.
Kroeber benadrukt dat de economische groei wordt belemmerd door zowel een zwak herstel na het versoepelen van covid-beperkingen als structurele uitdagingen, het gevolg van een economische strategie die historisch gezien te veel leunt op vastgoed, hoge lokale schulden en inefficiënte staatsbedrijven.
‘De Chinese overheid is op dit moment meer bezig met het controleren van de bevolking dan met economische groei. Die draai is echt significant’, aldus Kroeber, die sinds de jaren negentig zowel in New York als in Peking woont en werkt.
Taiwan
Desondanks is het meest pregnante risico de positie van Peking ten opzichte van de Taiwan-kwestie, zegt Kroeber, en dat werd door president Xi Jingping bevestigd tijdens de internationale top in San Francisco vorige week woensdag.
Tijdens een vier uur durende ontmoeting benadrukte Xi toen tegenover zijn Amerikaanse tegenhanger Joe Biden dat Taiwan de meest urgente en gevaarlijke kwestie vormt in de betrekkingen tussen de VS en China, zo meldde een hoge Amerikaanse functionaris aan verslaggevers van persbureau Reuters. De functionaris citeerde Xi, die aangaf dat China de voorkeur geeft aan een vreedzame “hereniging” met Taiwan, het eiland dat door China wordt opgeëist. Xi noemde ook de voorwaarden waarin geweld zou kunnen worden ingezet.
Bevroren activa
Het spookbeeld van “frozen assets” bij een mogelijk conflict tussen China en Taiwan is sinds de Russische invasie in Oekraïne een realistisch scenario geworden, zegt Kroeber.
Als China besluit Taiwan aan te vallen, wat volgens Kroeber absoluut niet ondenkbaar is, zullen beleggers met aanzienlijke belangen ‘veel, zo niet al hun geld zullen verliezen’. Beleggers hoeven zich volgens Kroeber geen illusie te maken dat liquide middelen onaangeroerd zullen blijven bij aanhoudende geopolitieke spanningen.
‘Het terugsluizen van geld naar Europa of Amerika is dan geen haalbare optie, zoals we hebben gezien met de bevroren activa in Rusland’, aldus Kroeber.
Private equity
Private equity-partijen blijven evenmin gespaard van de onzekerheid. Volgens Kroeber is het risico dat gepaard gaat met langdurige investeringen in Chinese private equity-beleggingen aanzienlijk. Hij illustreert dit met het voorbeeld van pensioenfondsen en Amerikaanse endowments die aanzienlijke delen van hun portefeuille in Chinese private beleggingen hebben geplaatst. ‘Hoe zeker zijn partijen die het geld van hun klanten voor tien jaar wegzetten in China, dat hun activa niet bevriezen door een oorlog met Taiwan? Nou, niet zo zeker dus.’
Ondanks riante rendementen gedurende het afgelopen decennium, hadden op China gerichte private equity- en durfkapitaalfondsen in 2022 een gemiddeld jaarlijks rendement van -5,6 procent, aldus de South China Morning Post, die zich baseert op gegevens van dataleverancier Burgiss.
Die lagere rendementen hebben geleid tot grote moeilijkheden bij het aantrekken van kapitaal: volgens gegevens uit de sector haalden wereldwijde fondsbeheerders die zich richten op China in september van dit jaar slechts 5,6 miljard dollar op, een daling van meer dan 70 procent ten opzichte van 2022.
Farmacie en energie
Beleggers die toch in China willen beleggen, kunnen zich volgens Kroeber het beste richten op sectoren die minder gevoelig zijn voor geopolitieke spanningen en de grillen van de Chinese overheid, zoals de farmaceutische industrie en groene energie.‘In die sectoren is China de dominante speler in de hele productieketen.’
‘Beleggen in high-tech vinden veel beleggers ook nog interessant omdat je daar in die sector relatief veilig bent voor interventies vanuit de Chinese overheid. Er bestaat uiteraard altijd een kans op sancties vanuit de VS. Zolang je sectoren als semiconductors en AI mijdt, zit je in high-tech waarschijnlijk veilig. Het is namelijk makkelijk voor de Amerikaanse overheid om de import van chips en AI-gerelateerde producten aan banden te leggen in het belang van nationale veiligheid.’