China is ’s werelds grootste uitstoter van CO2. (Mede) na ingrijpen van de Chinese overheid is het land een kraamkamer geworden voor bedrijven met oplossingen voor klimaatproblemen. Maar dat betekent niet dat duurzame beleggers met een gerust hart blootstelling kunnen nemen aan de bredere Chinese aandelenmarkt.
Bij duurzaam beleggen gaan de gedachten waarschijnlijk niet als eerste uit naar China. In 2021 was het land verantwoordelijk voor een uitstoot van ruim 11 miljard ton CO2. Dat is goed voor circa 30 procent van de wereldwijde uitstoot en meer dan het dubbele van de op een na grootste vervuiler, de VS met een uitstoot van 5 miljard ton. Uiteraard is China een groot land, maar er zijn maar weinig landen die hun CO2-uitstoot zo snel zien toenemen als China. Sinds 2000 is de uitstoot met ongeveer 150 procent toegenomen.
Die ontwikkeling kan niet los worden gezien van enorm sterke groei die de Chinese economie doormaakte over die periode. Het bruto binnenlands product steeg van 1.200 miljard dollar naar 18.100 dollar in 2022. De industrialisatie van de economie en de sterke urbanisatie van het land had desastreuze gevolgen voor het klimaat. Zo verslechterde de luchtkwaliteit van vele miljoenensteden, waarvan in de afgelopen jaren de even aansprekende als zorgwekkende beelden van wolkenkrabbers omgeven door dikke smogwolken het levende bewijs vormden. Het is echter niet alleen de luchtkwaliteit die achteruit ging, ook was er sprake van onder andere toenemende bodem- en watervervuiling.
De Chinese economie draaide voornamelijk op energie gegenereerd uit fossiele brandstoffen en met name de zeer vervuilende kolen werden gebruikt in elektriciteitscentrales. Niet voor niets vormt het terugdringen van het gebruik daarvan en het vervangen door hernieuwbare energiebronnen het belangrijkste doel van de maatregelen die de Chinese overheid heeft afgekondigd nadat de luchtvervuiling recordhoogtes bereikte in 2012 en 2013.
Elektrische voertuigen
Dat beleid heeft zijn vruchten afgeworpen, ook al is er nog altijd een lange weg te gaan voor China. Het heeft er echter ook voor gezorgd dat het land een kraamkamer is geworden van bedrijven die oplossing bieden voor klimaatgerelateerde problemen. Denk daarbij onder andere aan de opkomst van producenten van elektrische auto’s. Tesla is waarschijnlijk de bekendste naam, maar het Chinese BYD is de grootste uitdager van Elon Musk’s onderneming. In de eerste jaarhelft van 2023 verkocht BYD 1,2 miljoen auto’s terwijl Tesla bleef steken op net iets minder dan 900.000 voertuigen. En hoewel BYD de grootste fabrikant is, is het zeker niet de enige; zo zijn de merken Neta, Li, Nio en Xpeng slechts een greep uit de groeiende Chinese industrie voor elektrische voertuigen.
Dat betekent echter nog niet direct dat duurzame beleggers met een gerust hart de Chinese aandelenmarkt kunnen betreden, mede omdat Chinese bedrijven vaak sociale aspecten en ondernemingsbestuur minder goed op orde hebben. Daarom scoren Chinese bedrijven in zijn algemeenheid nog altijd slechter op ESG-criteria dan Westerse bedrijven. Dit blijkt onder andere uit de Morningstar Corporate Sustainability Score. Dit is een naar activa gewogen gemiddelde van de ESG-risicoscore op bedrijfsniveau van Sustainalytics. De ESG-risicoscore meet de mate waarin de economische waarde van een bedrijf in gevaar kan komen als gevolg van ESG-factoren. Dit wordt weergegeven op een schaal van 0 tot 100, waarbij lagere scores beter zijn. De bedrijven in de MSCI China index krijgen bijvoorbeeld gezamenlijk een score van 26,77, terwijl de MSCI World index een score behaalt van 21,31. Ook vergeleken met andere opkomende landen blijven Chinese bedrijven achter, want de MSCI Emerging Markets index behaalt een score van 24,89.
De MSCI China index telt 789 bedrijven en daarvan hebben er 139 een ESG-risicoscore van 40 of hoger. Daaronder vallen bedrijven als PetroChina en China Petroleum & Chemical Corp. Onder de tien grootste posities in de index zijn het China Construction Bank Corp (29,11) en PDD Holdings (29,23) die het slechtst scoren.
Ondanks de vele ondernemingen die actief zijn op het gebied van klimaatoplossingen, maakt het de Chinese aandelenmarkt niet bij uitstek geschikt voor duurzame beleggers. Zij zullen daarom goed hun huiswerk moeten doen indien zij duurzame blootstelling willen verkrijgen naar China.
Top 5
De top 5 van deze week geeft een overzicht van de vijf fondsen in de Morningstar categorie Aandelen China op basis van de laagste - en dat betekent de beste - Morningstar Corporate Sustainability Score. Daarbij zijn alleen fondsen geselecteerd waarvan portefeuilledata bij Morningstar bekend zijn die niet ouder zijn dan drie maanden.
Onder de in Nederland beschikbare Chinese aandelenfondsen krijgt E.I. Sturdza Strategic China Panda Fund de beste Corporate Sustainability Score en dus lopen de bedrijven in de portefeuille het minste risico dat ESG-factoren de ondernemingswaarde negatief aan kunnen tasten. Een bovengemiddelde ESG score is dan ook een doel op zich voor dit fonds, dat reeds sinds oktober 2008 door beheerd door de ervaren Lilian Co. In de geconcentreerde portefeuille van circa 30 aandelen zijn het onder andere Hong Kong Exchanges and Clearing (ESG-risicoscore van 17,24), Xtep International Holdings (17,11) en Nexteer Automotive Group (13,78) die een relatief laag ESG risico hebben en tot de grotere posities behoren.
Janus Henderson Horizon China Opportunities Fund volgt op gepaste afstand op de tweede plaats, maar heeft nog altijd een duurzaamheidsscore die beter is dan die van de bredere Chinese aandelenmarkt. Sinds oktober 2015 heeft May Ling Wee het fonds onder haar hoede. Hoewel het fonds geen officiële duurzaamheidsdoelstelling heeft, zorgt de benadering die zich het beste als growth at a reasonable price laat beschrijven er wel voor dat er over het algemeen in bedrijven wordt belegd die een relatief laag ESG risico hebben. Tot die groep aandelen behoren onder andere AIA Group (12,98), NetEase (17,74) en Ping An Insurance (17,80).
Ronald van Genderen is senior manager research analist bij Morningstar. Morningstar analyseert en beoordeelt beleggingsfondsen op basis van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Morningstar is één van de kennispartners van Investment Officer en rangschikt wekelijks vijf beleggingsfondsen of aanbieders.