Geen sector waar in 2023 meer tumult is geweest dan binnen financiële waarden.
De euforie over de abrupte draai in het monetaire beleid van centrale banken, waardoor hun winstmarge aanzienlijk verbeterde en leidde tot recordwinsten, kreeg een behoorlijke knauw te verwerken met het omvallen van enkele Amerikaanse banken. Silvergate, Signature Bank, Silicon Valley Bank en First Republic Bank gingen ten onder, enerzijds door de nasleep van het FTX-debacle, anderzijds als gevolg van een bank run. Ook in het Europese bankenlandschap werd het plots onstuimig, met de door controverse omgeven overname van Credit Suisse door UBS als eindresultaat.
Hoewel het sentiment daarna iets verbeterde, laaide hier en daar nog wel wat onrust op. Bijvoorbeeld in Italië, waar de regering in augustus de markt verraste met de aankondiging van een extra belasting op de overwinsten van banken, waarop Italiaanse bankaandelen in de uitverkoop gingen. De regering Meloni zei dat de recente stijging van de kosten van lenen voor huishoudens en bedrijven niet tot uiting komt in een eerlijke stijging van het rendement op hun deposito’s. Daarom zal de nieuwe bankbelasting worden gebruikt om belastingen te verlagen en hypotheekhouders financiële steun te bieden.
Hoewel de voorgestelde extra bankenbelasting van 40 procent al snel werd afgezwakt en er uitzonderingen zijn aangekondigd, zat de schrik er bij beleggers goed in. Het is namelijk niet de eerste keer dat de politiek intervenieert in het Europese bankenlandschap. Tsjechië, Hongarije, Litouwen en Spanje kondigden eerder vergelijkbare maatregelen aan voor banken met betrekking tot het belasten van overwinsten, terwijl tijdens de pandemie dividenduitkeringen door banken aan de politieke ketting lagen.
Het risico op overheidsinmenging in de bankensector zorgt er daarmee voor dat beleggers mogelijk hogere risicopremies verlangen om te beleggen in Europese bankaandelen, wat koersdruk kan veroorzaken.
Fraaie rendementen
Ondanks al deze hobbels slaagden Europese banken erin om fraaie rendementen te behalen. De scepsis over de Italiaanse bankenbelasting schaadde UniCredit nauwelijks, getuige de bijna 70 procent koerswinst die de bank tot dusverre in 2023 realiseerde. Ook het Franse Credit Agricole en het Spaanse Banco Santander behoren tot de best presterende bankaandelen.
Daar waar banken binnen de financiële sector een roerige tijd beleefden, herstelden fintechaandelen zich enigszins van een teleurstellende periode die zich al eind 2021 aandiende. Het herstel van de bitcoin, die een stijging van bijna 60 procent in het jaar tot nu toe realiseerde, leidde ook tot fors koersherstel bij bedrijven die actief zijn in de wereld van digitale valuta, waaronder Coinbase.
Het beeld was wisselender onder bedrijven actief in het digitale betalingsverkeer. Zo realiseerden Global Payments, Mastercard en Visa respectabele plussen, maar verging het Block, PayPal en Adyen aanzienlijk minder goed.
De top 5 wordt samengesteld op basis van de beleggingsfondsen in de Morningstar categorie Aandelen Sector Financiële Dienstverlening waarvan een recente volledige portefeuille beschikbaar is. Hieruit zijn eerst de fondsen gefilterd, die sectorbreed en wereldwijd beleggen om deze daarna te rangschikken op het rendement over het lopende jaar tot en met augustus.
Grayscale Future of Finance etf
De lijst wordt aangevoerd door de Grayscale Future of Finance etf, die de concurrentie ver achter zich laat met een verbluffend rendement van bijna 60 procent. De etf geeft beleggers specifieke blootstelling aan bedrijven die geacht worden een belangrijke rol te spelen in de toekomst van de financiële sector en de digitale economie. Bedrijven actief binnen digitaal betalingsverkeer, handelsplatforms, cryptovaluta, blockchain-technologie, en vermogensbeheer zijn dan ook terug te vinden in de portefeuille.
Daar waar etf’s vaak middels een breed gespreide portefeuille beleggers blootstelling bieden aan een thema, bestaat de portefeuille van de Grayscale Future of Finance etf uit slechts 20 namen. Coinbase is hierbij de grootste positie met een weging van ruim 11 procent. Dat heeft het fonds in 2023 geen windeieren gelegd, want de koers van de cryptovalutabeurs steeg dit jaar met 121 procent in euro. Marathon Digital Holdings, nummer twee in de portefeuille met een weging van bijna 10 procent, ging daar nog eens flink overheen en zag de koers oplopen van iets meer dan 3 dollar naar ongeveer 10 dollar, nadat eerder in het jaar de 19 dollar al was aangetikt. Het illustreert het volatiele karakter van dit soort beleggingen, zeker wanneer in ogenschouw wordt genomen dat er op de koerspiek in november 2021 er nog 75 dollar per aandeel werd betaald.
Nummer twee in de lijst is het door Vasco Moreno beheerde BlackRock World Financials, dat door Morningstar’s fondsanalisten wordt beoordeeld met een Medalist Rating van Bronze. De fintechindustrie was lange tijd een belangrijke pijler voor Moreno’s strategie en maakte doorgaans zo’n 20 procent van de portefeuille uit. Moreno’s verwachting dat centrale banken hun ruimhartige monetaire beleid zouden gaan draaien en de beleidsrente zouden gaan verhogen, vooral in de Verenigde Saten, zorgde ervoor dat hij de blootstelling van de portefeuille aan groei-aandelen en fintech afbouwde.
Abrupte draai in het monetaire beleid
Met de abrupte draai in het monetaire beleid ontstond volgens Moreno een uitgelezen kans voor banken. Hij verhoogde de blootstelling aan banken daarom drastisch van 25 procent in 2021 naar ongeveer 70procent per eind juli 2022. Vooral Amerikaanse regiobanken en de gediversifieerde banken konden hem bekoren. Hoewel deze switch hem veel bracht, werd de portefeuille hard geraakt door de posities in Signature Bank en Silicon Valley Bank.
Moreno kocht na hun ineenstorting posities in First Citizens en New York Comunity Bank, die de zaken van de gevallen banken overnamen. Hierdoor heeft hij iets van het verlies kunnen wegpoetsen. Buiten Amerika zag Moreno kansen in Europese banken en in opkomende markten, vooral Latijns-Amerika, waarvoor hij posities in Amerika verkocht of reduceerde, waarmee de algehele blootstelling aan banken per eind juli van dit jaar zo’n 60 procent bedraagt. Onder deze Europese en Latijns-Amerikaanse posities zitten enkele belangrijke winnaars voor de portefeuille, waaronder Inter & Co, IRB Brasil Resseguros, UniCredit en UBS.
Jeffrey Schumacher is director manager research bij Morningstar. Morningstar analyseert en beoordeelt beleggingsfondsen op basis van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Morningstar is één van de kennispartners van Investment Officer en rangschikt wekelijks vijf beleggingsfondsen of aanbieders.