Zorgen over de oplopende inflatie, monetaire verkrapping, toeleveringsproblemen in de productieketens, de invasie van Oekraïne door Rusland en strikte covidmaatregelen die de Chinese economie beteugelen, hebben de gemoedstoestand van beleggers in de eerste helft van 2022 gedomineerd. De snelheid en intensiteit van de verkoopgolf die met name snelgroeiende, hooggewaardeerde, en verlieslatende bedrijven trof was meedogenloos.
Maar niet alleen de hoogvliegers die floreerden tijdens de coronapandemie zagen hun koersen imploderen, ook obligatiebeleggers zagen een decennialange bull markt tot een abrupt einde komen. De impact van de plottwist op de financiële markten was ook duidelijk terug te zien in de fondsstromen over de eerste zes maanden van 2022.
Beleggers lozen obligatiefondsen
Op asset class niveau deden Europese beleggers vooral vastrentende fondsen van de hand. De totale uitstroom van bijna 85 miljard euro in de eerste jaarhelft van 2022, waarvan ruim 28 miljard in juni alleen werd gerealiseerd, betekende de grootste uitstroom uit obligatiefondsen over een zesmaandsperiode sinds dat Morningstar in 2007 begon met het meten van fondsstromen. Beleggers zochten betere alternatieven binnen allocatiefondsen, die tot op heden 26 miljard euro zagen binnenstromen, terwijl ook aandelenfondsen populair bleken met een instroom van ruim 19 miljard euro. Binnen de activaklassen was er echter een grote dispersie qua fondsstromen.
Binnen aandelen bijvoorbeeld hadden Europese beleggers wederom een duidelijke voorkeur voor passieve fondsen. ETFs en indexfondsen zagen ruim 51 miljard euro instroom, terwijl actief beheerde fondsen per saldo bijna 33 miljard euro verloren. Wat betreft aandelen ETFs gaven beleggers de voorkeur aan wereldwijde large-cap aandelentrackers, waarbij de iShares Core MSCI World ETF en de Vanguard FTSE All-World ETF de grootste hap namen uit de 19,6 miljard euro instroom. Emerging market ETFs waren opvallend ook populair en bezetten met een instroom van 5,5 miljard euro de tweede plaats.
Wereldwijde large-capfondsen weer populair
Ondanks de forse uitstroom voor actieve beleggingsfondsen als geheel zijn er nog steeds categorieën die op (hernieuwde) interesse van Europese beleggers konden rekenen. Ook hier was de wereldwijde large-cap categorie met een instroom van 16,2 miljard euro het meest in trek, maar we zien vooral de waardecategorieën onder de mottenballen vandaan kruipen. Actief beheerde wereldwijde dividendfondsen bijvoorbeeld, zagen een recordinstroom van 10,8 miljard euro over de eerste zes maanden.
Het met een Morningstar Analyst Rating van Silver gewaardeerde Fidelity Global Dividend zag bijna twee miljard aan instroom tegemoet, DWS Invest ESG Equity Income, dat een Bronze rating heeft, groeide met 745 miljoen instroom, terwijl het met een Silver rating beoordeelde M&G Global Dividend 711 miljoen euro aan beleggersgeld zag binnenstromen. Ook andere waardecategorieën zoals Amerikaanse large-cap value fondsen, wereldwijde large-cap value fondsen en Europese large-cap value fondsen noteerden instroom voor actief beheerde fondsen.
Groot verschil tussen actief en passief
Binnen vastrentende waarden was er een reusachtig verschil tussen actief en passief. Passieve fondsen sloten het eerste halfjaar af met een positieve balans van ruim 22 miljard euro, terwijl actief beheerde obligatiefondsen 108 miljard euro aan uitstroom te verwerken kregen.
Zowel binnen actief als passief hadden Europese beleggers een voorkeur voor overheidsobligaties, waarbij voor de passieve beleggers het Amerikaans staatspapier het meest in trek was, terwijl beleggers in actieve obligatiefondsen een voorkeur hadden voor Europese staatsobligaties.
Dat beleggers een roerige tijd achter de rug hebben moge duidelijk zijn, toch lijkt het erop dat het beleggersoptimisme niet geheel gekrenkt is. Wanneer we de fondsstromen binnen allocatiefondsen bekijken, een van de winnaars over het afgelopen half jaar, dan zijn de meest risicovolle allocatiefondsen het meest in trek geweest. De allocatiecategorieën met de hoogste blootstelling aan aandelen konden de meeste instroom verwelkomen, terwijl de behoudendere profielen die vaak door obligaties worden gedomineerd juist uitstroom zagen.
Top 5: iShares aan kop
Wanneer we de balans opmaken over de eerste jaarhelft en de lens waarmee we de fondsstromen analyseren veranderen in die op asset manager niveau, dan is duidelijk dat de aanbieders van passieve beleggingsoplossingen de afgetekende winnaars zijn. iShares voert de lijst aan met een netto instroom van 28,8 miljard euro, op ruime afstand gevolgd door Amundi met een instroom van 14,7 miljard euro, terwijl Vanguard het ereschavot complementeert met 7,6 miljard euro instroom.
iShares heeft de eerste plaats vooral te danken aan de instroom die het realiseerde binnen de aandelen ETFs. De iShares Core S&P 500 ETF overtrof de netto instroom van de eerder genoemde iShares Core MSCI World ETF met een instroom van 5,7 miljard euro. Ook de iShares Edge MSCI World Value Factor ETF, de iShares Agribusiness ETF en de MSCI Brazil ETF stonden bij beleggers op de radar.
De verdeling van de instroom over het eerste half jaar van 2022 zag er voor Amundi geheel anders uit. Hier was het de Amundi IS MSCI Emerging Markets tracker die met een instroom van iets meer dan 4 miljard euro bovenaan prijkt. De Lyxor Core STOXX Europe 600 ETF volgt met ongeveer de helft aan netto instroom, terwijl in de top-10 verder ook een Physical Gold ETC en een Euro-obligatie ETF te vinden zijn.
Voor Vanguard, ten slotte, was de FTSE All-World UCITS ETF de grootste bron van instroom, maar hier zien we verder ook het Vanguard US Government Bond Index Fund en de FTSE All-World High Dividend ETF op het ereschavot staan.
Jeffrey Schumacher is director manager research bij Morningstar. Morningstar analyseert en beoordeelt beleggingsfondsen op basis van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Morningstar is één van de kennispartners van Investment Officer en rangschikt wekelijks vijf beleggingsfondsen of aanbieders.