Asset managers buitelen over elkaar om actieve ETF’s te lanceren in Europa, maar de assets gaan voornamelijk naar één partij: JPMorgan. Ondanks dat critici twijfelen aan de meerwaarde van actieve-ETF’s, bewijst de Amerikaanse bank dat alpha mogelijk is.
80 procent van alle ETF-lanceringen vorig jaar bestond uit actieve ETF’s: 510. In Europa domineert één partij de markt: JPMorgan Asset Management. De vermogensbeheertak van de Amerikaanse grootbank beheert 65 procent van het vermogen in actieve ETF’s, blijkt uit gegevens van Morningstar Direct. Fidelity en Pimco volgen op afstand met respectievelijk 12,6 en 9 procent marktaandeel.
Volgens een rapport dat JP Morgan Asset Management heeft gepubliceerd over het derde kwartaal van 2024, zit er meer dan 50 miljard dollar aan vermogen in actieve UCITS ETF’s. Bijna 27 miljard dollar is gestald bij JP Morgan AM (die ze sinds 2018 aanbiedt), nummer twee is Fidelity met 5,7 miljard dollar, nummer drie Amundi met 5,3 miljard.
En er lijkt sprake van een versnelling bij JP Morgan. Inmiddels heeft het fondshuis namelijk 32 miljard dollar aan vermogen in 33 actieve UCITS-ETF’s, blijkt uit gegevens van de firma per eind januari 2025. In totaal beheert het fondshuis 230 miljard dollar in ETF’s.
Combinatie actief en ETF
Actieve ETF’s combineren een actieve strategie met de lagere kostenstructuur en verhandelbaarheid van een ETF. De aantrekkingskracht zit in het idee dat actieve managers de gevolgde benchmark kunnen verslaan.
Sommige fondsen slagen hierin, zoals de populairste actieve ETF in Europa, de 12,8 miljard euro grote JPMorgan US Research Enhanced Index Equity (ESG) UCITS ETF. Beleggers betalen daar 20 basispunten per jaar voor en het fonds behaalde over de afgelopen vijf jaar een gemiddeld rendement van 16,36 procent per jaar.
Dat is 71 basispunten meer dan de 15,62 procent die het grootste passieve alternatief opleverde: de iShares Core S&P 500 UCITS ETF. Voor dat fonds betalen beleggers 7 basispunten per jaar.
Van de vijf grootste actieve ETF’s met een notering in Europa, worden er drie beheerd door portefeuillebeheerder Raffaele Zingone in New York, en zijn collega Piera Grassi in London. In tegenstelling tot andere Europese actieve ETF’s zijn de keuzes van Zingone en Grassi niet kwantitatief, maar fundamenteel gedreven.
Holdings
Een analyse van de holdings leert dat de verschillen tussen de ‘gewone’ en de actieve ETF’s klein zijn. De weging van de Magnificent Seven in de actieve ETF is 51 basispunten hoger dan de iShares ETF. Ook bedrijven zoals Mastercard, Visa en Bank of America hebben een grotere weging in het fonds van JPMorgan.
Traditionele defensieve aandelen zoals Walmart, Home Depot en Procter & Gamble zijn onderwogen in de actieve ETF. En van de Magnificent Seven heeft Netflix de grootste relatieve onderweging op het moment van schrijven.
Een belangrijk detail is dat het fonds slechts de helft van de aandelen in de S&P500 volgt, wat mogelijk bijdraagt aan het rendement.
‘Een trucje’
Toch worden de actieve ETF’s geregeld bekritiseerd. Het product zou niet meer zijn dan een nieuwe marketingvondst van asset managers, om met een hogere beheerfee onder dalende marges uit te komen.
Stuart Kirk, voormalig portfoliomanager bij HSBC, noemt het ‘een trucje’. Volgens Kirk zijn de verschillen met passieve varianten miniem en in ieder geval niet genoeg om de aangeboden outperformance te genereren en dus de hogere fees te rechtvaardigen, zo schreef hij vorige week in de FT.
Hij onderzocht de verschillen tussen de actieve iShares World Equity Enhanced ETF en zijn passieve tegenhanger, de iShares Core MSCI World. Ondanks een iets hogere kostenratio (0,3 procent vs. 0,2 procent) heeft de actieve ETF bijna identieke aandelen in vergelijkbare verhoudingen, waardoor het label “actief” volgens Kirk twijfelachtig is.
De grootste afwijkingen, zoals een iets grotere blootstelling aan Bank of America, zijn marginaal. Op dezelfde manier blijven zogenaamd ongewenste aandelen zoals Berkshire Hathaway en Visa in de portefeuille, alleen in iets kleinere hoeveelheden.
Of de minimale verschillen inderdaad niets opleveren voor de belegger, moet echter nog blijken. De actieve ETF van iShares is pas zeven maanden oud.
Een vergelijking van Investment Officer tussen de tweede grootste passieve en actieve ETFs in Europa laat zien dat het kostenverschil kleiner is dan het performance verschil.
De iShares Core MSCI World UCITS ETF, een passief fonds met 76,9 miljard dollar onder beheer, heeft een kostenratio van 0,20 procent. Dat is slechts 3 basispunten minder dan de 0,23 procent die de actieve JPMorgan Global Research Enhanced Index Equity UCITS ETF rekent.
Over de afgelopen vijf jaar leverde het actieve JPMorgan-fonds een geannualiseerd rendement van 13,69 procent op. De passieve variant van iShares bleef steken op 12,84 procent. Dat blijkt uit gegevens van Morningstar.
Opkomende markten
Overigens laten actieve ETF’s met een focus op opkomende markten geen overtuigend beeld zien.
De JPMorgan ETFs (Ireland) ICAV - Global Emerging Markets Research Enhanced Index Equity (ESG) UCITS ETF rekent een jaarlijkse vergoeding van 42 basispunten en behaalde over de afgelopen jaren een gemiddeld rendement van 2,41 procent.
Het grootste passieve alternatief, de iShares MSCI EM UCITS ETF, kost slechts 18 basispunten en behaalde een beter rendement, namelijk 2,93 procent. De passieve ETF heeft grotere wegingen in nagenoeg alle top-beleggingen met uitzondering van de grootste belegging: Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC).
Ook de grootste actieve emerging markets ETF van Europa, de Fidelity Sustainable Research Enhanced Emerging Markets Equity UCITS ETF (kosten: 30 basispunten) blijft sinds de lancering in 2020 fors achter bij de index. De ETF is de vierde grootste actieve ETF van Europa.
Wereldwijd trokken actieve ETF’s in 2024 ongeveer 290 miljard dollar aan vermogen aan. Het meeste geld ging naar de iShares U.S. Equity Factor Rotation Act ETF, met maar liefst 11,7 miljard dollar. Passieve ETF’s blijven overigens onverminderd populair. In 2024 stroomde er volgens gegevens van Morningstar wereldwijd een recordbedrag van 1410 miljard dollar naar passieve fondsen. In 2023 was dat 834 miljard.