De hevige regenval in Spanje leidde in oktober tot overstromingen met een schade die opliep tot meer dan 10 miljard euro. Het is een zoveelste uiting van de wereldwijde watercrisis, die een economisch risico vormt voor beleggers. Risicobeheer betekent vaker sturen op verduurzaming, met name gedreven door economische prikkels.
Bedrijven met productiefaciliteiten in de regio Valencia, zoals de Zwitserse treinbouwer Stadler, ervaren door de overstromingen verstoringen in de toeleveringsketen die leiden tot productieachterstanden. De koers daalde met 11 procent na de herziene outlook voor 2025 en 2026. Het Spaanse energiebedrijf Iberdrola werd geconfronteerd met een verwoest elektriciteitsnetwerk en zette 500 werknemers in om de schade te herstellen.
Naast de directe kosten van extreme weersomstandigheden worden bedrijven geconfronteerd met uitdagingen zoals watertekorten door aanhoudende droogtes. Volgens de World Meteorological Organization is de situatie urgent: 45 procent van de rivieren wereldwijd heeft in 2023 een historisch laag waterpeil bereikt, wat de operationele continuïteit van bedrijven in gevaar brengt. Zuiniger opereren en bedrijfsprocessen robuuster maken tegen extreme weersomstandigheden, behoren inmiddels tot best practices.
Voor Pauline Grange, portfolio manager wereldwijde aandelen bij Columbia Threadneedle (foto), 
is het helder: verduurzaming vindt plaats waar de economische noodzaak ervan het meest voelbaar is. In het gesprek met Investment Officer vertelt Grange dat in ESG-investeren het zwaartepunt steeds meer verschuift van enkel duurzaamheid naar economische noodzaak. Dat blijkt een krachtigere drijfveer te zijn. ‘Ook (duurzame) bedrijven moeten immers financieel op eigen benen kunnen staan’.
Subsidies versus regelgeving
Overheden erkennen de waterproblematiek en spelen een belangrijke rol. Via subsidies kunnen zij de adoptie van duurzame technologie ondersteunen totdat schaalgrootte de kosten verlaagt, een aanpak die vooral in de VS wordt toegepast. In Europa ligt de focus juist op strengere regelgeving. Grange: ‘Hoewel duurzaamheid in de VS minder centraal staat op de politieke agenda, slagen de Amerikanen erin om via subsidies duurzaamheid en ondernemerschap beter te combineren dankzij een gunstiger ondernemersklimaat.’
Dit betekent niet dat bedrijven in de VS de duurzaamheidsregels aan de laars kunnen lappen. ‘In de Verenigde Staten zorgt het risico van juridische vervolging ervoor dat bedrijven terughoudend zijn om regels te overtreden. Dit kan namelijk leiden tot onherstelbare financiële en reputatieschade’, benadrukt de portefeuillebeheerder.
Subsidies kunnen nuttig zijn, maar mogen het marktmechanisme niet ontwrichten. Grange wijst op de kunstmatig lage waterprijzen door forse subsidies. ‘Omdat water wordt gezien als een basisvoorziening, is het praktisch gratis. Het gevolg is onzorgvuldig watergebruik en aanzienlijke verspilling,’ stelt ze.
Bovendien hebben waterbedrijven door de lage inkomsten onvoldoende middelen om te investeren in vernieuwing van de infrastructuur. ‘Wereldwijd gaat ongeveer een derde van de watervolumes verloren door lekkages in leidingen, inefficiënt watergebruik en verouderde technologie. In steden zoals Londen, waar je geen waterschaarste zou verwachten, kan dit leiden tot watertekorten. Een realistischer prijsniveau, dat consumenten direct voelen, zou niet alleen bewuster en zuiniger watergebruik stimuleren, maar ook bedrijven in staat stellen te investeren in een duurzame en efficiëntere infrastructuur.’
Crisis beste katalysator tot verandering
Een crisis blijkt vaak de meest effectieve katalysator voor structurele veranderingen. Grange noemt Kaapstad, haar thuisstad, als voorbeeld, waar een paar jaar geleden een watercrisis de bevolking dwong bewuster en zuiniger met water om te gaan. ‘Zowel inwoners als bedrijven ontwikkelden innovatieve oplossingen, deels vanwege het ontbreken van een efficiënte aanpak vanuit de overheid, en deze bleken blijvend,’ legt ze uit.
Steden worden steeds kwetsbaarder voor klimaatverandering door de groei van urbanisatie, die de druk op watervoorraden en infrastructuur vergroot, juist nu het weer extremer en onvoorspelbaarder wordt. In Valencia droeg verouderde infrastructuur bij aan de impact van de recente ramp. ‘De toename van urbanisatie legt extra druk op stedelijke waternetwerken,’ stelt Grange. ‘Daarom investeren we in bedrijven die innovatieve oplossingen ontwikkelen, zoals systemen voor regenwaterbeheer en slimme wateroplossingen, om steden beter voor te bereiden op deze uitdagingen.’
Meer energiegebruik, meer watervraag
De toenemende vraag naar energie brengt onvermijdelijk meer water gerelateerde uitdagingen met zich mee, vooral door de groei van datacenters die grote hoeveelheden water gebruiken voor koeling. ‘De leidende positie van de VS in datacenters benadrukt de noodzaak van een robuuste infrastructuur om deze grootgebruikers van water van voldoende toevoer te voorzien,’ aldus Grange.
Bedrijven die innovatieve wateroplossingen ontwikkelen voor datacenters spelen hierbij een cruciale rol. ‘We zien bijvoorbeeld grote publieke cloudbedrijven, zoals Microsoft en Amazon, steeds meer investeren in waterbeheeroplossingen om hun datacenters waterzuiniger te maken.’