Nu alles in beweging is, kan het krijgen van inzicht in de ziel en het gedrag van beleggers helpen bij het bouwen van een portefeuille, betoogt Valentijn van Nieuwenhuijzen van NN IP in een bijdrage voor Fondsnieuws.
‘Het behalen van een aantrekkelijk rendement met een beperkt neerwaarts risico is geen gemakkelijke taak. Het is namelijk nooit saai op de markten, zeker niet in het afgelopen decennium met al zijn financiële, (geo)politieke en institutionele crises.
Belangrijk hierbij is dat markten de onderliggende (reële) economie net zo gemakkelijk kunnen beïnvloeden als andersom het geval is. Als multi-asset beleggers kunnen we de emoties in de markt daarom niet negeren. Inzicht in de beleggerspsyche helpt bij het bereiken van onze beleggingsdoelen.
In pakweg de afgelopen 10 jaar hebben de financiële markten hun fundamentele anker deels verloren. De afgenomen liquiditeit in de secundaire markt, het toegenomen gebruik van indextrackers en derivaten en de veel hogere snelheid waarmee informatie wordt verwerkt (denk aan het toenemend gebruik van algoritmes en high frequency trading) hebben het effect van emoties op de markt versterkt.
Het verkennen van de wereldwijde markten biedt eindeloze mogelijkheden, maar het begrijpen van zowel de fundamentele als emotionele drijfveren van deze markten is cruciaal om staande te blijven in onzekere tijden. Wat fundamentals betreft analyseren we factoren als de richting van de verandering in de economische cyclus, bedrijfswinsten, inkomensontwikkelingen en inflatiemaatstaven.
Ook beoordelen we de verhouding tussen de risico’s van dergelijke macrovariabelen. Verder kijken we naar het brede spectrum van waarderingen per asset class, in zowel absolute als relatieve zin. Op dit moment wijzen deze fundamentele factoren vooral in de richting van aandelen en vastgoed, omdat zowel de richting van de verandering in de onderliggende macro-omgeving als onze waarderingsradar in het voordeel van deze twee categorieën spreekt.
De betekenis van angst
Het gedrag van beleggers in de markten krijgt in toenemende mate aandacht. Zo peilen ook wij de stemming in de markt door onder andere beleggersemotie te meten en de dynamiek in de flows en koersen te analyseren.
Sentiment kan op vele manieren worden gemeten en de middelen waarmee we dat kunnen doen veranderen snel. Beleggersenquêtes zijn al jaren gemeengoed en geven een goed inzicht in hoe optimistisch of pessimistisch beleggers zijn. Sinds enkele jaren biedt de digitalisering van onze communicatie ook nieuwe mogelijkheden om dit op meer indirecte wijze te meten.
We volgen bijvoorbeeld wat er wordt geschreven op digitale nieuwsplatforms (zoals websites van financiële media en blogs) en op sociale media over hoop, optimisme, angst, politieke risico’s, onzekerheid en nemen zelfs subjectieve meningen mee over onderliggende fundamentals.
Het integreren van deze digitale nieuwsstromen in ons beslissingsproces is een van de belangrijkste innovaties die hebben geholpen om de emotie in de markt beter in kaart te brengen.
Om het opwaartse of neerwaartse potentieel in de markt in te kunnen schatten, vooral in het licht van gebeurtenissen als verkiezingen of beslissingen van centrale banken, moet je een goede inschatting kunnen maken hoe beleggers zijn gepositioneerd en welke ‘bewijzen’ er zijn dat zij positioneringen aanpassen.
Dit begint met een nauwkeurige analyse van de exposure die verschillende typen actieve beleggers hebben in de markt. Deze cijfers laten ons bijvoorbeeld zien dat veel beleggers relatief voorzichtig zijn gepositioneerd, waarbij verder opvalt dat vooral momentum traders en hedgefondsen meer extreme positioneringen (in uiteenlopende richtingen!) hebben opgezet in recente weken.
Allocatiepuzzel
Naast de huidige positioneringen, is het goed om vooral ook te kijken naar wat er verandert: naar de omvang van beleggingsstromen van zowel institutionele als particuliere beleggers. Vooral de combinatie van meer extreme positioneringen en duidelijke tekenen van een draai in flows geven nuttige inzichten over de toekomstige richting van asset classes, sectoren of regio’s.
Uit data-analyse blijkt dat er een bepaalde persistentie in dat soort flows zit en dat er daardoor ook vaak een prijseffect optreedt in de markt.
Het groeiende vermogen dat passief in brede indextrackers wordt belegd, versterkt dit soort trends. Naast de analyse van actieve fondsen, maakt dit het bestuderen van flows in en uit indexproducten bijvoorbeeld erg interessant.
Hoewel deze sentimentmaatstaven momenteel geen uniform beeld opleveren als we naar het spectrum van risicovollere asset classes kijken, valt het op dat de digitale nieuwsflow heel goed de toenemende politieke risico’s en groeiende algemene onzekerheid in beeld brengt.
Echter, momentumindicatoren zoals het kuddegedrag van beleggers zenden nog altijd breedgedragen positieve signalen voor de risicovollere asset classes.
Als we dan uiteindelijk de hele allocatiepuzzel in elkaar zetten, ontstaat een gemengd en dynamisch beeld. Aandelen en vastgoed blijven favoriete beleggingscategorieën, doch met een bescheiden convictie omdat solide fundamentele steun wordt gecombineerd met een wat voorzichtigere houding ten aanzien van het marktgedrag.
En hoewel de verhoogde politieke en beleidsonzekerheden steun blijven bieden aan staatsleningen, maakt de extreme overwaardering in met name Duitse bunds ons op dit terrein zeer voorzichtig.’
Valentijn van Nieuwenhuijzen is hoofd van het multi-asset team van NN Investment partners.
Dit artikel is gepubliceerd in het Fondsnieuws-magazine ‘Focus op risico’ dat op 26 oktober is verschenen.