Nederland staat in de wereldwijde top-5 van sterkste MKB-markten. Toch raakt MKB-financiering uit de mode. Banken vinden het steeds minder interessant om deze “onderkant” van de markt te bedienen. Bart Vemer, één van de oprichters van het financieringsplatform Voordegroei, zag zijn kans schoon en richtte samen met OHV Vermogensbeheer het Fresh Dutch SME fund op.
In de VS bestonden beleggingsportefeuilles al veel eerder voor een groot gedeelte uit MKB-leningen, stelt Vemer. ‘Wij wilden dus naar Amerikaans voorbeeld als “early-mover” hier een MKB beleggingsfonds openen. Wat dat betreft is beleggen simpel, Amerikaanse beleggingstrends komen uiteindelijk ook wel naar Europa.’
Nederland doet mee in de wereldwijde top-5 van sterkste MKB-markten. Volgens een rapport van Allianz eind 2019 had Nederland zelfs het meest gunstige MKB-ondernemingsklimaat van Europa. Belangrijke factoren zijn de ruime exportmogelijkheden, de flexibiliteit op de arbeidsmarkt, relatief weinig bureaucratie en gedegen financieringsmogelijkheden, aldus de Duitse verzekeraar.
Vemer geeft aan dat een bank steeds minder vaak kleinere bedragen wil financieren. Een bank wil wel de “onderkant” van de markt bedienen, maar dan wil zij daar niet te veel tijd en energie aan besteden. ‘Dat is waar wij komen kijken’, zegt Vemer.
Onlangs verstrekte het fonds een lening voor de afbouw van een aula op een begraafplaats. ‘Die afbouw kwam er maar niet. Ondanks dat de gemeente garant wilde staan voor de afbouw vond de bank het project niet interessant, wij uiteraard wel. Een notarieel vastgelegde garantie van een gemeente is triple-A papier. In dit geval zijn zowel de ondernemer, de gemeente als onze investeerders tevreden gesteld. Het is bijna raar dat een bank dat niet financiert.’
Het belegde vermogen (30 miljoen) is voor ruim 26 procent afkomstig van particuliere beleggers, het overige deel komt van vermogensbeheerders en verzekeraars. Vemer verwacht dat deze verhouding op termijn wel eens 50/50 kan worden. ‘Er is relatief veel interesse vanuit onafhankelijke vermogensbeheerders die er een gedeelte van de modelportefeuilles mee inrichten, of om tijdelijk cash te stallen. Ook is er veel interesse van particulieren, en die is groeiende.’
Risico’s
Het Fresh SME Fonds investeert alleen in bedrijven die cashflow positief zijn. Vemer benadrukt te willen investeren in bedrijven die al aantoonbaar presteren, een goed idee is niet voldoende. ‘Wij willen een zekerheid dekking hebben van 80 procent, dat kan een hypothecaire dekking zijn of een materiële borgstelling. Momenteel zitten we rond de 100 procent zekerheid dekking.’
‘Om de risico’s te beperken wordt uiteraard, net zoals een bank dat doet, gekeken naar de jaarcijfers en naar het management. Het moet ook duidelijk zijn wat er met de lening wordt gedaan, bijvoorbeeld een uitbreiding van de zaak of het uitkopen van een zakenpartner.’
Het belangrijkste vindt Vemer de terugbetaalcapaciteit. ‘Wij lenen geld uit, en dat geld moet terug. Leningen lopen gemiddeld 5 jaar en worden lineair afgelost. Na 1 jaar is 20 procent afgelost en het onderpand is nog steeds voor de volle 100 procent aanwezig onder een kleinere uitstaande lening. Dit geeft voldoende incentive bij ondernemers om aan de verplichtingen te blijven voldoen, stelt Vemer. Hij noemt het daarom ‘passend binnen het defensieve deel van een portefeuille, als aanvulling op het risicomijdende deel’.
Social Performance
Vemer vindt dat de kracht van het Fresh Dutch SME fonds is dat beleggers echt iets willen betekenen voor het MKB in Nederland. Niet alleen het cijfermatige rendement maar ook bevordering van werkgelegenheid vinden deelnemende beleggers belangrijk.
‘We zien ook dat harde succesvolle ondernemers die in ons fonds beleggen om iets terug te geven aan het mkb. Dat maakt het fonds ook anders. Die balans tussen rendement en sociale prestaties is waar we op inzetten.’
Het fonds streeft naar een rendement van Euribor +300 basispunten. De verwachting is dat het fonds dit jaar uitkomt op een rendement van ongeveer 2,3 tot 2,5 procent na aftrek van kosten. Het fonds hanteert bewust geen performance fee. ‘In dit soort categorieën is dat gebruikelijk maar we hebben daar bewust niet voor gekozen. We hebben een fixed fee (management fee van 96 basispunten) en al het rendement is voor de participanten van het fonds.’
Een nieuw fonds voor professionele partijen staat ook al op de planning. Dat zal een gesloten fonds worden met een vaste begin- en einddatum. Dat fonds zal een hoger risicoprofiel hebben en daar hoort een hoger rendement bij van Euribor+500 basispunten. Dit fonds verwacht Vemer aan het einde van het jaar te kunnen lanceren.