Een dag voordat wij naar de stembus gingen om een nieuwe Tweede Kamer te kiezen, schreef Bill Gates een wel heel opmerkelijk (en lang) essay op zijn website: ‘Three tough truths about climate’. We kennen Gates natuurlijk als de schatrijke medeoprichter van Microsoft, maar ook als zeer actieve en genereuze filantroop. In mijn perceptie is hij verder al jaren een van de aanjagers van het klimaatalarmisme.
De klimaatdiscussie ligt extreem gevoelig. Wie kritische vragen stelt en kanttekeningen plaatst bij het heersende narratief en bij het klimaatbeleid loopt het gevaar genadeloos gecanceld te worden. Ik spreek uit ervaring.
Dat is jammer, frustrerend en uiterst onverstandig. Natuurkundige en Nobelprijswinnaar Richard Feynman deed eens de prachtige uitspraak ‘I would rather have questions that can’t be answered than answers that can’t be questioned’. Helaas is dat laatste het geval in de heersende klimaatdiscussie. Als iemand als Bill Gates toch kritische kanttekeningen plaatst, verdient dat aandacht.
Stevige nuancering
Het gaat te ver om te stellen dat Gates van zijn klimaatgeloof is gevallen, maar het alarmisme is eraf bij hem. Met het woord ‘truths’ in de titel refereert hij impliciet aan Al Gore’s ‘An Inconvenient Truth’. Het essay van Gates lezend, krijg ik de indruk dat hij zich heeft laten overtuigen door het realisme van Bjørn Lomborg. Zie bijvoorbeeld diens ‘Best things first’.
Wat zijn de drie ‘tough truths’ van Gates? Ten eerste vormt klimaatverandering volgens hem geen existentiële bedreiging voor de mensheid. Ten tweede is temperatuur niet de beste maatstaf om vooruitgang op het gebied van klimaat te meten. En ten derde bieden gezondheid en welvaart de beste bescherming tegen klimaatverandering.
Behalve deze drie harde waarheden bevat het essay van Gates een fors aantal opmerkelijke stellingnames. Zo oefent hij wel heel stevige, zij het impliciete kritiek uit op de Wereldbank, die via het leningenbeleid de energietransitie in minder rijke landen probeert af te dwingen. Volgens Gates gaat dat ten koste van de verbetering van de welvaart in die landen, wat hij juist ziet als cruciaal voor mensen om zich tegen klimaatverandering te beschermen. Daarnaast bepleit Gates de toepassing van kernenergie, ook niet iets wat je standaard aantreft bij klimaatalarmisten. En verder onderkent hij expliciet dat het aantal dodelijke slachtoffers van hitte al lang en fors daalt en dat koude veel meer dodelijke slachtoffers eist dat hitte.
Drie graden opwarming is mee te leven
Ook heel opvallend is wat Gates zegt over de stijging van de temperatuur. Volgens het akkoord van Parijs moeten we proberen die stijging te beperken tot twee graden boven het niveau van ca. 1850, of liever nog anderhalve graad. Gates laat zien dat we zeker niet op weg zijn naar het meest extreme scenario waar in het verleden over gesproken werd en dat door alarmisten vaak nog als meest realistisch wordt gepresenteerd. Maar we stevenen volgens hem nog wel af op een stijging van drie graden. Het opmerkelijke is dat hij lijkt te zeggen dat de wereld daar best mee kan leven.
Onder president Trump gaat het federale klimaatbeleid van zijn voorganger de prullenbak in. Ik beweer zeker niet dat Trump en Gates nu dezelfde mening hebben over het klimaat en de wenselijkheid van klimaatbeleid. Wat ik wel zeg, is dat het denken over klimaatbeleid in de VS fors verandert. Als de mening van Gates een indicatie is, zullen de Amerikanen in de toekomst niet meer terugkeren naar het door alarmisme gedreven beleid. Het is zaak dat we ons daarvan bewust zijn in Europa.
Daarmee kom ik terug bij onze verkiezingen. Wat voor coalitie er gevormd gaat worden is ongewis. Zeker is dat D66 daarin een hoofdrol zal spelen en het lijkt erop dat die partij nog wel een aanhanger is van het klimaatalarmisme en een stevig klimaatbeleid voorstaat. Hopelijk wordt daarbij in acht genomen dat de Amerikanen een andere weg inslaan. En hopelijk wordt niet uit het oog verloren dat de EU verantwoordelijk is voor minder dan acht procent van de mondiale CO2-uitstoot en ons eigen land voor slechts zo’n 0,3 procent. Wij kunnen de wereld niet redden, als die al redding behoeft. Wel kunnen we onze eigen economie en onze eigen welvaart om zeep helpen.