Nu we de mijlpaal van president Donald Trumps eerste honderd dagen terug in het Witte Huis naderen, is het tijd om de impact van zijn regering op zowel beleid als markten te evalueren.
Zijn belofte in januari om ‘de meest buitengewone eerste 100 dagen van elk presidentschap in de Amerikaanse geschiedenis’ te leveren, creëerde hoge verwachtingen, refererend aan de standaard die werd neergezet door Franklin D. Roosevelt, die tijdens zijn eerste honderd dagen vijftien belangrijke wetten door het Congres loodste om de Grote Depressie te bestrijden.
Regeren per presidentieel decreet
Trumps tweede termijn wordt gekenmerkt door agressief uitgevoerde acties. Sinds 20 januari 2025 heeft hij op moment van schrijven 124 presidentiële decreten, 29 proclamaties en 27 memoranda ondertekend, terwijl er relatief weinig significante wetgeving is aangenomen buiten de Laken Riley Act en maatregelen die Biden-regelgeving intrekken.
Deze ‘shock-and-awe’ benadering heeft geleid tot ingrijpende beleidsveranderingen gericht op immigratie, internationale handel, federale uitgaven en uitvoerende bevoegdheden. Tot de belangrijkste initiatieven behoren het opleggen van brede importtarieven, het oprichten van het ‘Department of Government Efficiency’, het inkrimpen van USAID-programma’s, het uitroepen van een nationale noodsituatie aan de zuidelijke grens, het aanvechten van het geboorterechtburgerschap, pogingen tot deportatie van studentendemonstranten en het elimineren van diversiteitsprogramma’s binnen de federale overheid.
Markten in beroering
Elke correctie is anders dan de vorige, maar veel is hetzelfde. Een technische recessie lijkt waarschijnlijk. De correctie afgelopen maand en de recente marktvolatiliteit vertoont opvallende gelijkenissen met eerdere technische recessies. De recente aandelenmarktdaling lijkt grotendeels beleidsgerelateerd, met name door handelsconflicten en onzekerheden rondom tarieven.
De recente 90-dagen respijt op bepaalde Chinese tarieven zorgde voor tijdelijke verlichting, hoewel de regering haar bredere tariefstrategie niet heeft losgelaten. De verkoopgolf van afgelopen weken vertoonde kenmerken van een verkooppiek die vaak voorafgaat aan of samengaat met technische recessies. Sinds 2010 hebben we verschillende technische recessies meegemaakt met vergelijkbaar marktgedrag:
De Europese Schuldencrisis van 2011
In 2011 werden de mondiale markten getroffen door de Europese schuldencrisis. Wat begon als bezorgdheid over de Griekse staatsschuld, verspreidde zich snel naar andere economieën zoals Italië, Spanje en Portugal. De angst voor een volledige ineenstorting van de eurozone leidde tot een marktdaling van ongeveer 19 procent. Deze correctie was echter grotendeels een marktreactie op beleidsmatige onzekerheid, niet op fundamentele economische zwakte in de Verenigde Staten. Zodra de Europese Centrale Bank beloofde ‘alles te doen wat nodig is´ om de euro te redden, herstelden de markten zich.
De olieprijscrash van 2015
In 2015 zagen we een dramatische daling van de olieprijzen, waarbij de prijs per vat daalde van meer dan 100 dollar naar onder de 30 dollar. Deze prijsschok veroorzaakte een marktcorrectie van ongeveer 15 procent doordat energie-aandelen kelderden en bezorgdheid ontstond over mogelijke wanbetalingen op schulden in de energiesector. Ondanks de problemen in één sector, bleef de bredere Amerikaanse economie groeien. De correctie bleek tijdelijk toen de olieprijzen stabiliseerden en de markten zich aanpasten aan de nieuwe realiteit van lagere energieprijzen.
De rentenormalisatie van 2018
Eind 2018 daalde de markt met bijna 20 procent toen de Federal Reserve het beleid van rentenormalisatie doorzette, ondanks signalen van economische vertraging. Beleggers vreesden dat agressieve renteverhogingen de economische groei zouden smoren. Deze correctie was een klassiek voorbeeld van een marktreactie op monetair beleid, niet op een fundamentele economische zwakte. Toen de Fed een meer gematigde toon aansloeg en aangaf dat ze ‘geduldig´ zou zijn met toekomstige verhogingen, herstelden de markten zich snel in 2019.
De Fed-verkrapping van 2022
In 2022 zagen we opnieuw een marktcorrectie toen de Federal Reserve begon met het verhogen van de rente om de inflatie te bestrijden die was ontstaan na de pandemie. De S&P500 daalde met ongeveer 19 procent, terwijl beleggers worstelden met hogere leenkosten en de impact daarvan op bedrijfswinsten. Ondanks de forse daling bleef de Amerikaanse economie veerkrachtig, met een sterke arbeidsmarkt en gezonde consumentenuitgaven. Toen de markt eenmaal accepteerde dat de renteverhogingen noodzakelijk waren om de inflatiedruk te verminderen, begon het herstel.
De huidige correctie
De huidige marktomstandigheden vertonen opvallende overeenkomsten met deze eerdere patronen, wat suggereert dat we opnieuw te maken hebben met een cyclische correctie in plaats van een fundamentele economische instorting. Net als bij de voorgaande technische recessies lijkt de huidige volatiliteit meer gedreven door beleidsonzekerheid (met name rondom tarieven en handelsbeleid) dan door structurele economische zwakte.
Implicaties voor beleggers
Voor beleggers blijft het cruciaal niet in paniek te verkopen. Anders dan bij structurele economische problemen kunnen beleidsgedreven marktverstoringen snel omkeren bij veranderingen in aanpak. De huidige volatiliteit past, hoewel zorgwekkend, in het profiel van eerdere technische correcties die tijdelijk bleken in plaats van systemisch. Terwijl we de symbolisch belangrijke honderddagenmarkering op 30 april naderen, zouden beleggers moeten letten op mogelijke beleidsaanpassingen die op een ommekeer kunnen duiden, terwijl ze perspectief behouden op de historische veerkracht van markten in vergelijkbare periodes van onzekerheid.
Han Dieperink is chief investment officer bij Auréus Vermogensbeheer. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co.