In 1996 kreeg ik het jaarverslag van Cisco in handen met daarin een CD-rom met een presentatie van CEO John Chambers getiteld The internetworking takes off. Toen was er nog absoluut geen sprake van een dotcomhype, al dacht Alan Greenspan daar in zijn irrational exuberance speech van december 1996 anders over.
Op vrijwel hetzelfde moment ging Yahoo! naar de beurs. Een collega van mij – een fervent belegger in (bio)technologie – had ingeschreven op die IPO. Hoewel de koersontwikkeling eerst tegenviel, steeg dat aandeel sterk in de tweede helft van 1998.
Na de kerst van 1998 realiseerde ik dankzij de koersexplosie van Yahoo! dat we onvoldoende internetnamen in ons aandelenuniversum hadden. Wij richtten ons meer op de ‘oude economie’ dan op de dure ‘nieuwe economie’. Toch kwam er een bijzondere naam in ons universum: Softbank. Het was fascinerend dat Softbanks belang in Yahoo! meer waard was dan het hele aandeel Softbank. In 1999 vertwintigvoudigde de koers van Softbank; topman Masayoshi Son had vroeg gezien dat internet een succes ging worden. Later herhaalde hij deze prestatie met het aandeel Alibaba.
Van internet-pionier tot AI-gigant
Masayoshi Son heeft zich sinds de jaren negentig ontpopt tot een van de invloedrijkste spelers in de wereldwijde technologie-industrie. Deze Japanse miljardair van Koreaanse afkomst positioneerde zich als brug tussen Silicon Valley en Japan, waardoor hij baanbrekende deals kon sluiten zoals de iPhone-lancering in Japan in 2008. Die deal gaf SoftBank een beslissende voorsprong in de Japanse mobiele markt en toonde Sons vermogen om strategische partnerships aan te gaan.
Sons investeringsfilosofie kenmerkt zich door gedurfde weddenschappen op toekomsttechnologieën. Zijn grootste successen – vroege investeringen in Yahoo!, Alibaba, chipdesigner Arm, en ByteDance (TikTok) – tonen zijn vermogen om trends tijdig te herkennen en daar massaal op in te zetten. Zijn investering in Alibaba leverde SoftBank tientallen miljarden op en maakte hem tot een van de meest succesvolle tech-investeerders ter wereld.
Maar zijn trackrecord kent ook spectaculaire mislukkingen, waarvan WeWork de pijnlijkste was. Die investering kostte SoftBank miljarden dollars en toonde de gevaren van Sons agressieve investeringsstrategie. De ineenstorting van het co-working bedrijf deed vragen rijzen over zijn beoordelingsvermogen en risicobereidheid.
De Trump-connectie
Wat Son tegenwoordig onderscheidt van andere tech-investeerders is zijn bijzondere relatie met president Donald Trump. Deze band begon al tijdens Trumps eerste termijn, toen Son in december 2016 een investeringsbelofte van 50 miljard dollar deed in de Trump Tower. Bij Trumps herverkiezing verhoogde hij deze belofte tot 100 miljard dollar, een stap die zijn strategische denken over de Amerikaanse markt illustreert.
De recent aangekondigde Stargate-deal toont de werkelijke omvang van Sons Amerikaanse ambities. Samen met OpenAI’s Sam Altman en Oracle’s Larry Ellison beloofde hij maar liefst 500 miljard dollar te investeren in AI-datacenters. Deze grootschalige projecten positioneren SoftBank als een cruciale buitenlandse investeerder in strategische sectoren als kunstmatige intelligentie en halfgeleiders.
Sons benadering van de Amerikaanse markt toont zijn inzicht in de lokale politieke dynamiek. Waar andere buitenlandse investeerders vaak weerstand ondervinden of argwaan opwekken, wordt Son juist verwelkomd in Washington. Zijn concrete beloftes van werkgelegenheid en zijn bereidheid om te investeren in fysieke, strategisch belangrijke infrastructuur maken hem tot een gewenste partner voor de Trump-regering.
Geopolitieke verschuiving
Opmerkelijk is Sons strategische verschuiving van China naar de Verenigde Staten. Hoewel SoftBank nog altijd aanzienlijke belangen heeft in Chinese bedrijven zoals ByteDance, wijst de koers de laatste jaren duidelijk richting Amerika. Deze beweging reflecteert niet alleen bredere geopolitieke spanningen tussen de supermachten, maar ook Sons pragmatische benadering van internationale investeringen.
De sterke band met Trump brengt echter ook risico’s met zich mee. Japanse diplomaten hebben hun bezorgdheid geuit over Sons rol als onofficiële gatekeeper tussen beide landen. Wanneer cruciale discussies op het hoogste niveau plaatsvinden zonder betrokkenheid van traditionele diplomatieke kanalen, ontstaat er een potentieel kwetsbare situatie voor beide landen.
Toekomst en risico’s
Voor investeerders blijft Son een visionair met zowel spectaculaire successen als pijnlijke mislukkingen op zijn naam. Zijn nauwe banden met Trump kunnen weliswaar deuren openen, maar creëren tegelijkertijd nieuwe kwetsbaarheden. In een tijd waarin technologie en geopolitiek steeds verder verweven raken, belichaamt Son de complexiteit van moderne internationale investeringen.
Terugkijkend op die jaren negentig, toen Softbank nog een relatief onbekende speler was met een ondergewaardeerd belang in Yahoo!, is Sons uitbouw tot een wereldwijd technologie-imperium opmerkelijk. De vraag blijft of zijn huidige Amerikaanse strategie net zo succesvol zal zijn als zijn eerdere weddenschappen op internet-giganten, of dat nieuwe uitdagingen hem opwachten. Wat wel zeker is: de Japanse miljardair zal een centrale rol blijven spelen in de ontwikkeling van de wereldwijde technologie-industrie, mede dankzij zijn unieke positie tussen Oost en West.
Han Dieperink is chief investment officer bij Auréus Vermogensbeheer. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co.