De Cambrische explosie van AI-gedreven levensvormen is begonnen. Onder de verzamelnaam kunstmatige intelligentie ontstaat een ecosysteem dat zich sneller ontwikkelt dan velen zich realiseren. De impact ervan wordt nog vaak onderschat, zowel in omvang als in tempo, maar zal als structurele kracht de tweede helft van de jaren twintig blijvend vormgeven.
Vijf jaar geleden schreef ik een boek genaamd ‘Beleggen op het kantelpunt’. De aanleiding was een jaarlijkse outlook in de vorm van een presentatie voor Auréus Vermogensbeheer. In plaats van de gebruikelijke outlook, koos ik ervoor me te richten op de komende tien jaar. Ten eerste omdat het riskant is om de stand van een index accuraat te voorspellen in combinatie met de factor tijd. Belangrijker nog: er waren structurele technologische ontwikkelingen gaande die op langere termijn zouden bepalen hoe economie, markten en samenleving zich werkelijk ontwikkelen.
Het grootste nieuws van een bepaald jaar is niet altijd de gebeurtenis met de grootste langetermijneffecten. Neem 1994: de grootste nieuwskop dat jaar was de Republikeinse Revolutie, waarbij de Grand Old Party voor het eerst in veertig jaar het Huis van Afgevaardigden veroverde. Maar de geboorte van e-commerce met de eerste webbrowser in datzelfde jaar is vandaag meer relevant? Natuurlijk domineerden de aanslagen van 11 september het nieuws in 2001, en terecht. Maar definieert 11 september en de nasleep daarvan onze huidige wereld meer dan de buitengewone opkomst van China, mogelijk gemaakt door de toetreding van China tot de Wereldhandelsorganisatie in datzelfde jaar? De hypotheekcrisis was het grootste nieuws in 2007, maar de lancering van de eerste iPhone heeft een langer staartje. In 2020 richtten we ons massaal op de Corona-pandemie, maar de Cambrische digitale explosie mede als gevolg van diezelfde pandemie is veel groter.
Als we in 2050 terugkijken, beschouwen we de convergentie van doorbraken in de jaren twintig wellicht als belangrijker dan de pandemie. Deze technologieën, met kunstmatige intelligentie als kern van de digitale levensvormen, versterken elkaar en integreren zich in elke sector. Vorige week waarschuwde DNB nog voor een te groot gehalte aan kunstmatige intelligentie in beleggingsportefeuilles, nog even en ook de toezichthouder zal het transformerende effect van kunstmatige intelligentie moeten onderkennen. Dit zal leiden tot sprongen in productiviteit, gezondheid, duurzaamheid en toegang tot kennis, in plaats van incrementele verbeteringen. Ze herdefiniëren hoe we werken, leven, spelen, leren, vechten, genezen, bouwen, besturen en toezichthouden.
Tegen 2050 zal biologie programmeerbaar zijn, net als software nu, wat de levensduur en gezondheidsspanne enorm verbetert via preventieve en gepersonaliseerde geneeskunde. Lopende innovaties in diagnostiek, zoals genetische sequencing, wearables en AI, in combinatie met leveringssystemen als mRNA, CRISPR en nanodeeltjes, en bioproductie zoals lab-gekweekte organen, synthetische biologie en programmeerbare cellen, leiden tot baanbrekende gezondheidsoplossingen. De afgelopen 25 jaar zagen we buitengewone vooruitgang in de kosten en capaciteit van genetische sequencing; de komende 25 jaar kunnen nog impactvoller zijn, gedreven door AI, die patronen herkent die mensen over het hoofd zien.
Tegen 2050 zal transport steeds autonomer, geëlektrificeerd en software-gedefinieerd zijn, wat veiligheid, efficiëntie en stedelijk ontwerp fundamenteel verandert. Vooruitgang in AI-perceptie, voertuig-tot-voertuig- en voertuig-tot-infrastructuur-coördinatie, en autonome logistiek brengt een orde van grootte reductie in verkeersdoden, files en emissies, terwijl miljarden uren menselijke tijd vrijkomen. Nog altijd is chauffeur het populairste beroep onder mannen wereldwijd, maar hoe lang nog?
Autonome vervoermiddelen bepalen ook de inrichting van de fysieke maatschappij. Nu nog is bereikbaarheid een belangrijk waardebepalende factor bij vastgoed, maar straks is dat onderscheid verdwenen. Het platteland wint het opeens van de stad. Tegen 2050 zal energie ook veel overvloediger, schoner en betrouwbaarder zijn. Ultra-goedkope zonne-energie schaalt wereldwijd en wordt gekoppeld aan grote vooruitgang in energieopslag. Kernenergie herwint momentum via kleinere, gestandaardiseerde reactoren die veiliger en sneller te bouwen zijn, geschikt voor industriële hitte.
Er wordt nog altijd gediscussieerd of kunstmatige intelligentie onze redder of onze ondergang is. Elke eerdere introductie van nieuwe technologie zorgde eerder voor meer banen dan voor minder. Kunstmatige intelligentie lijkt dat te doorbreken, maar tegelijkertijd zijn de behoeften van mensen eindeloos, al was het maar om op een zinvolle manier al die vrije tijd te besteden. Wel zullen veel beroepen voor de kinderen die nu op school zitten waarschijnlijk nog niet bestaan, maar dat was vijftig jaar geleden niet anders. De grote impact van kunstmatige intelligentie op productiviteit en economische groei zal het tijdvak van de roaring twenties doen verbleken.
Terug naar mijn boek uit 2019 met daarin de kantelpunten die dankzij de Corona-pandemie zo’n versnelling hebben doorgemaakt. De exponentiële groei van technologie, zoals de wet van Moore, leidt tot digitale levensvormen die ons leven transformeren. Kunstmatige intelligentie is niet zomaar een tool; het is een nieuwe levensvorm die disruptie veroorzaakt in beleggen, economie en samenleving. Beleggers moeten zich aanpassen aan deze realiteit. De pandemie was groot nieuws, maar de echte impact komt van deze AI-explosie. Laten we optimistisch blijven: technologie lost problemen op die ze zelf creëert, en biedt kansen voor duurzame groei. De tweede helft van dit decennium zal dat bewijzen.
Han Dieperink is chief investment officer bij Auréus Vermogensbeheer. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co.