We staan aan het begin van een fundamentele transformatie in vermogensbeheer. Financiële beslissingen worden steeds vaker genomen door algoritmen. Binnen enkele jaren zullen AI-gedreven applicaties de primaire bron van advies worden voor particuliere beleggers, met een verwachte groei naar 80 procent gebruik tegen 2028. Geen verre toekomstmuziek – het gebeurt nu.
De eerste golf van AI-adoptie in vermogensbeheer draait vooral om efficiëntie. Vermogensbeheerders gebruiken al machine learning om enorme datasets te verwerken, routinerapportages te automatiseren en compliancefuncties te stroomlijnen. Dit is belangrijk, maar eigenlijk nog vrij voorspelbaar. Kunstmatige intelligentie is nu eenmaal goed in saai en geestdodend werk. De echte revolutie begint nu, in de tweede fase, waarin AI niet alleen veel sneller werkt dan mensen, maar ook slimmer. Kunstmatige intelligentie is namelijk ook goed in complexe vraagstukken.
Binnen vijf jaar zullen AI-systemen voorspellende analyses verfijnen tot een niveau waarbij marktbewegingen met ongekende precisie kunnen worden voorspeld door alternatieve databronnen zoals satellietbeelden en social media te analyseren. Het gaat dan om portefeuilleconstructie en asset allocation, maar ook financiële en estate planning, family office management, due diligence en riskmanagement. Deze ontwikkeling zal ook narrative economics transformeren van een vakgebied dat achteraf analyseert hoe verhalen economische bewegingen beïnvloeden, naar een discipline die real-time kan voorspellen hoe narratieven ontstaan en markten sturen.
AI-systemen die narratieven kunnen voorspellen, kunnen ook gebruikt worden om ze te manipuleren, wat een ‘narratieve wapenwedloop’ creëert waarbij de grens tussen observeren en beïnvloeden van verhalen vervaagt. Het risico bestaat dan dat alleen organisaties met geavanceerde AI-toegang deze inzichten kunnen benutten. Een vermogensbeheerder kan straks bijvoorbeeld zien dat verhoogde activiteit op Linkedin in bepaalde sectoren correleert met aankomende fusies en overnames. Of dat veranderingen in verkeersstromen rond bedrijventerreinen wijzen op productieverschuivingen die een aandelenkoers beïnvloeden. Dit zijn de subtiele marktsignalen die zichtbaar worden voordat ze zich manifesteren in traditionele financiële rapportages.
Vertrouwensrevolutie
Private banking bestaat voor twee derde uit relatiemanagement. Onderzoek toont aan dat vertrouwen in financieel advies gebaseerd is op vier factoren: geloofwaardigheid, betrouwbaarheid, intimiteit en eigenbelang. AI scoort uitstekend op de eerste twee, maar worstelt nog met de laatste twee.
Nu heeft de jongste generatie (Gen Z) meer vertrouwen in AI-systemen dan oudere generaties. Slechts 21 procent van de Gen Z’ers maakt zich zorgen over AI die hun belangen niet op het hart draagt, tegenover 44 procent van de babyboomers. Dit suggereert dat de acceptatie van AI-gedreven vermogensbeheer generatiegebonden is en met de tijd zal toenemen.
Toch blijft de menselijke adviseur cruciaal. AI kan sentiment herkennen, maar mist de geleefde ervaring en culturele nuances die menselijke adviseurs meebrengen. Het is daarom waarschijnlijk dat we eerst naar een hybride model evolueren waarin AI veel analyses doet en mensen zorgen voor empathie en complexe besluitvorming.
Autonome portefeuilles
Tegen 2035 kunnen autonome investeringsplatforms – die volledige portefeuilles beheren zonder menselijke tussenkomst – de norm worden. Deze systemen zullen niet alleen transacties uitvoeren, maar ook investeringstheses ontwikkelen en beleggingsstrategieën continu aanpassen op basis van veranderende macro-economische omstandigheden, geopolitieke gebeurtenissen en marktstemming.
Dit brengt echter nieuwe uitdagingen met zich mee. Als meerdere vermogensbeheerders vergelijkbare algoritmes gebruiken, kunnen deze onbedoeld de marktvolatiliteit versterken. Stel dat alle AI-systemen tegelijk besluiten om uit een bepaalde sector te stappen – het resultaat zou een kunstmatige flashcrash kunnen zijn, die niets te maken heeft met de onderliggende economische fundamenten.
Daarnaast rijzen er vragen over verantwoordelijkheid en transparantie. Wie is er aansprakelijk als een AI-systeem een verkeerde investeringsbeslissing neemt die miljoenen kost? En hoe leg je uit aan een cliënt waarom een algoritme heeft besloten om zijn pensioenpot in obscure cryptovaluta te investeren?
Democratisering vermogensbeheer
Een van de meest veelbelovende ontwikkelingen is hoe AI vermogensbeheer toegankelijker maakt. Traditioneel waren gepersonaliseerde beleggingsstrategieën en alternatieve beleggingen voorbehouden aan ultra-vermogende individuen. AI verandert dit door premium vermogensbeheerservices op schaal mogelijk te maken.
Waar een menselijke adviseur minder dan honderd cliënten optimaal kan bedienen, kan een AI-systeem duizenden cliënten voorzien van hyper-gepersonaliseerde portefeuilles die dynamisch worden aangepast aan real-time marktomstandigheden en individuele voorkeuren. Dit betekent dat ook mensen met bescheidener vermogens toegang krijgen tot investeringsstrategieën die voorheen alleen beschikbaar waren voor de superrijken.
De technologie maakt het ook mogelijk om private markten zoals private equity en private debt toegankelijk te maken voor een breder publiek. AI kan due diligence-processen automatiseren en risico’s beoordelen van investeringsmogelijkheden die voorheen te tijdrovend of kostbaar waren om te analyseren voor kleinere beleggers. Deze extra belangstelling zal zorgen voor een grotere omvang, meer liquiditeit en als gevolg daarvan hogere waarderingen.
Kansen en bedreigingen
Voor vermogensbeheerders die zich snel aanpassen, biedt AI ongekende mogelijkheden. Zij kunnen meer cliënten bedienen met een hogere kwaliteit dienstverlening tegen lagere kosten. Ze kunnen marktkansen identificeren die concurrenten missen en risico’s beheersen die voorheen onzichtbaar waren.
Voor degenen die achterblijven, is de situatie minder rooskleurig. In een wereld waarin AI-gedreven concurrenten 24/7 opereren zonder koffiepauzes en emotionele beslissingen, wordt het steeds moeilijker om relevant te blijven met puur menselijke capaciteiten.
De grootste kans ligt in het vinden van de juiste balans. AI voor de analytische kracht en efficiëntie, mensen voor vertrouwen, creativiteit en ethische overwegingen. Bedrijven die deze combinatie beheersen, zullen de leiders worden van morgen.
Han Dieperink is chief investment officer bij Auréus Vermogensbeheer. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co.