De eerste dag van Donald Trumps tweede termijn zit erop. Deze termijn zal anders zijn dan zijn eerste. Toen, in 2017, was hij de onverwachte winnaar en waren zowel hij als de Republikeinse partij slecht voorbereid op het presidentschap. Dit keer is dat anders.
Trump won niet alleen de verkiezingen, inclusief de popular vote, maar ook is de Republikeinse dominantie in de Senaat, het Huis van Afgevaardigden en het Hooggerechtshof versterkt. Bovendien is de partij de afgelopen jaren gevuld met aanhangers van Trump. Tijdens zijn eerste termijn stonden de Democraten vanaf het begin vastberaden tegenover Trump, zelfs met pogingen tot impeachment. Dit keer lijkt er minder tegenwerking te zijn en ook meer eenheid binnen het politieke landschap. Zelfs mensen op Wall Street laten nu openlijk weten dat ze op Trump hebben gestemd.
Publieke opinie bepaalt de grens
De approval rating van Trump ligt met 47,6 procent hoger dan tijdens zijn eerste termijn. Ook het geïmproviseer aan het begin van zijn eerste termijn is verdwenen. De media heeft zoveel geloofwaardigheid verloren, dat Trump zich kan veroorloven een groot deel ervan te negeren. Toch is het mandaat van Trump niet onbegrensd. Hij heeft beloofd de instroom aan de grens te stoppen, maar wanneer de eveneens beloofde massale deportaties verder gaan dan alleen criminelen en moeders van kinderen worden gescheiden, kan de publieke opinie snel omslaan. Ook bij de verhoging van de importtarieven moet Trump oppassen dat deze de Amerikaanse consument niet raakt.
Trump als hoeder van de koopkracht
Het grote verschil met de vorige keer is de inflatie. Tijdens Trumps eerste termijn speelde inflatie geen rol, maar na de hoge inflatie onder Biden weet Trump dat je met zulke hoge inflatie geen verkiezingen wint. In elk ontwikkeld land waar vorig jaar verkiezingen werden gehouden, verloren de zittende partijen als gevolg van inflatie. Wil Trump ook bij de midterms winnen, dan moet hij de inflatie onder controle houden, zodat de gewone Amerikanen er in hun portemonnee op vooruitgaan. Dit betekent dat hij het begrotingstekort niet verder kan laten oplopen.
Er zijn nog altijd voldoende Republikeinen die daar moeite mee hebben. Trumps minister van Financiën streeft naar een begrotingstekort van 3 procent, evenals naar een economische groei van 3 procent, mede mogelijk gemaakt door een extra olieproductie van 3 miljoen vaten per dag. Verder zal Trump zich niet bemoeien met de beslissingen van Powell. Alles bij elkaar vormt dit een conservatief en marktvriendelijk beleid.
Onconventioneel handelsbeleid
Tijdens zijn eerste termijn verruilde Trump onconventioneel monetair beleid voor drie nieuwe vormen van onconventioneel beleid. Zo verlaagde hij de belastingen op het hoogtepunt van de conjunctuurcyclus, ging hij over tot vergaande deregulering en probeerde hij een gelijk speelveld te creëren voor Amerikaanse bedrijven die in Europa en China te maken hadden met handelsbarrières. Lagere belastingen en deregulering zijn hem grotendeels gelukt, maar op het gebied van handel behaalde hij minder succes.
De strijd met China is onder Biden zelfs verder geëscaleerd, en nu voelt Trump zich genoodzaakt importtarieven in te zetten om bilateraal betere deals te sluiten.
In de Verenigde Staten valt dit aspect van het buitenlands beleid vrijwel volledig onder de bevoegdheid van de president. Het is daarom belangrijk dat Trump zijn succes afmeet aan de prestaties van de aandelenmarkt. Maatregelen die door de markt als ongunstig worden beschouwd, zullen waarschijnlijk geen lang leven beschoren zijn.
Lagere belastingen
Om de belastingen verder omlaag te krijgen, moet Trump onderhandelen met het Congres. Het kredietplafond komt weer in zicht, en er zijn nog steeds voldoende leden van de Tea Party in de Republikeinse partij die vasthouden aan het streven naar een begrotingsevenwicht. Bovendien moeten de tijdelijke belastingverlagingen, die tijdens zijn eerste termijn zijn ingevoerd, nog worden verlengd. Deze belastingverlagingen vertegenwoordigen een tegenwaarde van maar liefst 4 biljoen dollar. Tijdens zijn campagne heeft Trump bovendien enkele aanvullende belastingvoorstellen gedaan. Hij pleitte onder andere voor het schrappen van belastingen op fooien, sociale uitkeringen en overwerk.
Risico van Trump als president
Het grootste risico van Trump ligt mogelijk in zijn bewondering voor sterke leiders. Dit kan ertoe leiden dat hij gemakkelijk deals sluit met dergelijke landen, maar het gevaar bestaat ook dat hij daarbij te snel te veel weggeeft. Zo is er een reële kans dat een deal over de oorlog in Oekraïne relatief gunstig uitpakt voor Poetin. Hoewel het hem niet is gelukt de oorlog binnen 24 uur na zijn aantreden te beëindigen, voelt iedereen dat het einde nadert. Amerikanen zullen er waarschijnlijk veel minder moeite mee hebben dan Europeanen om de handel met Rusland weer op te starten.
Daarnaast hebben leden van zijn team al aangegeven dat Taiwan moet worden gezien als een afvallige provincie van China, wat precies aansluit bij de wensen van Peking. Het is ook mogelijk dat Trump in Iran kiest voor een deal die de moellahs aan de macht houdt, terwijl een verandering van het regime daar juist aanstaande lijkt.
Unieke economische omgeving
Door het beleid van Trump, in combinatie met de huidige productiviteitshausse, ontstaat een bijzondere economische omgeving die we voor het laatst honderd jaar geleden hebben gezien. Die productiviteitsgroei zorgt voor een hogere economische groei en een rem op de inflatie. Lagere belastingen, deregulering, een prudent fiscaal en monetair beleid, en meer ruimte voor de vrije markt vertonen sterke gelijkenissen met de supply-side-economics onder Reagan en Thatcher. Deze combinatie stond honderd jaar geleden garant voor de ‘Roaring Twenties’, een decennium dat ook bekendstaat om de jazz. Dit keer zullen we het echter met de Village People moeten doen.
Han Dieperink is chief investment officer bij Auréus Vermogensbeheer. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co.