De euro is dit jaar liefst 13 procent meer waard geworden ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Die daling van de dollar, want dat is het eigenlijk, werd eerst uitgelegd als dat het Amerikaans exceptionalisme te grabbel werd gegooid door Trump.
Vervolgens luidde de uitleg dat een Amerikaanse recessie nabij was, door de tarievenoorlog, en daarna klonk het dat de Federal Reserve alsnog overstag is gegaan en de rente verder gaat verlagen. Het zal allemaal wel. Voor mij blijft de euro veel te duur, je moet alleen even het juiste perspectief voor ogen krijgen.
Uitlaatklep
De eurozone is een krakkemikkig samenraapsel van totaal verschillende landen die ervoor hebben gekozen om een met weeffouten voorziene munt te accepteren. Dat betekent dat als er ellende is in de eurozone, de voor de hand liggende uitlaatklep vrijwel altijd de euro is.
Toen de zoveelste premier van Frankrijk in de laatste paar jaar binnen een paar weken tijd het veld moest ruimen, ging de eurokoers dan ook omlaag, een half procentje om precies te zijn. Maar dat had eigenlijk minstens 10 procent moeten zijn.
Zwakste schakel
Frankrijk nam een aantal jaar geleden de twijfelachtige eer als zwakste schakel van de bijeengeraapte verzameling landen dat de eurozone heet, over van Italië. Vergis je niet: Italië staat, naast Griekenland, steevast bovenaan het lijstje van landen met de grootste staatsschuld, gemeten als percentage van het bbp.
Frankrijk daarentegen krijgt het nog minder voor elkaar dan zijn buurland om de begroting ook maar een beetje op orde te krijgen. Politici steggelen eindeloos over het terugdringen van sociale voorzieningen, hervormingen in de gezondheidszorg en andere sectoren, en het afschaffen van feestdagen, maar uiteindelijk komt er van bezuinigingen niets terecht. In een land met een pensioenleeftijd van 62 jaar is elk gemorrel aan de onbetaalbare verzorgingsstaat politieke zelfmoord. Naast fiscale instabiliteit is Frankrijk in toenemende mate een land van politieke instabiliteit.
De spread
De markt heeft een perfecte manier om de fiscale en politieke beslommeringen tot uiting te laten komen: de spread. De extra renteopslag die Frankrijk moet betalen bovenop verondersteld veilige Duitse staatsobligaties is gestegen en ligt dicht bij het hoogste niveau in jaren. Het verkopen van Franse obligaties is een duidelijk statement van beleggers dat ze het Franse beleid niet zien zitten. Hoe kijken die Nederlandse pensioenfondsen, die vanaf volgend jaar overgaan naar het nieuwe pensioenstelsel en overwegend obligaties moeten verkopen, hier eigenlijk tegenaan? Misschien een vraag om in een volgende column te beantwoorden.
Mismatch
Maar die euro dan? Heel simpel: die beweegt in de regel met de Franse spread mee, behalve deze keer dan. In de grafiek hieronder is te zien dat de euro en de Franse spread tegengesteld bewegen. Met andere woorden: als de Fransen meer moeten betalen omdat ze er een fiscale puinhoop van maken, dan daalt de waarde van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar.
Makes sense, toch? Begrijp me niet verkeerd: de druk op de hegemonie van de dollar en de nieuwe renteverlagingen die de Fed gaat doorvoeren zijn zeker van belang, maar als de Europese schuldencrisis van bijna vijftien jaar geleden iets duidelijk heeft gemaakt, is het wel dat als één land in de problemen komt, de hele zone onder druk komt te staan. Whatever it takes was immers nodig om de zaak bij elkaar te houden. Dat lijkt me een stuk acuter dan dat de dollar zijn status als wereldreservemunt kwijtraakt, al wordt er natuurlijk flink aan de poten van de dollar gezaagd.
Als je het verloop in de grafiek bekijkt, zou de euro eerder op 1,02 moeten staan dan op 1,20. En wat als de spread de komende weken nog verder oploopt? Laten we niet op de zaken vooruitlopen: aan de andere kant van de Atlantische Oceaan zien de overheidsfinanciën er natuurlijk ook verre van geweldig uit.
Jeroen Blokland analyseert in het oog springende, actuele grafieken over de financiële markten en macro-economie. Daarnaast is hij beheerder van het Blokland Smart Multi-Asset Fund, een fonds dat belegt in aandelen, goud en bitcoin.