President Trump zag het helemaal voor zich. Een copy-paste ‘Plaza-akkoord’ waardoor hij en het Mar-a-Lago-akkoord de geschiedenisboeken in konden gaan en de hegemonie van de Amerikaanse dollar veiliggesteld werd. Maar voorlopig blijft het iets waar Trump alleen van droomt.
Als het Trump alleen te doen was om een verzwakking van de dollar, dan heeft hij zijn zin gekregen. Sinds de officiële start van zijn tweede ambtstermijn op 20 januari is de handelsgewogen Amerikaanse dollar met 7 procent gedaald. In 1985 zakte de dollar met een vergelijkbaar percentage, maar daar houdt de vergelijking ook meteen op.
Er is namelijk in de verste verte geen sprake van een gecoördineerde actie om de dollar te laten verzwakken en tegelijkertijd zijn hegemonie en status als ’s werelds reservemunt te bevestigen. Integendeel.
De dollarverzwakking is onordelijk en wordt volledig gedreven door uitspraken van Trump en de reacties daarop van andere landen. De correlatie tussen escalerende en niet-escalerende acties en de dollarkoers is nagenoeg 1. Dat goud, met name op dagen van escalatie, maar eigenlijk gedurende de hele periode, soms met procentpunten stijgt, onderstreept die correlatie van chaos.
Hegemoniepremie
Wat ik ook niet goed begrijp, is dat Trump met gestrekt been ingaat op de hegemonie van de dollar, maar tegelijkertijd verwacht dat andere landen keurig en gecoördineerd hun eigen munt laten appreciëren om dat mooie Mar-a-Lago-akkoord te bekrachtigen.
Als wereldreservemunt ben je vrijwel altijd (te) duur. Dat geldt ook voor de premie op Amerikaanse techbedrijven die, zonder al te veel tegenwerking van bijvoorbeeld Europa, de hele markt hebben kunnen dichttimmeren, voor Louis Vuitton-tassen, vastgoed in Amsterdam, Londen en New York, en dus ook voor de Amerikaanse dollar.
Sterker nog, de dollar en Amerikaanse staatsobligaties genieten ook nog eens het voordeel dat ze door de financiële regelgeving zwaar worden bevoordeeld. Hoe dubieus dat wellicht ook is: met Amerikaanse assets op je balans doe je het volgens de regelgevers altijd goed.
Dus als je landen dreigt met harde ‘straffen’ omdat ze er alleen al aan denken om weg te bewegen van de dollar, en je alles inzet om die hegemonie in stand te houden, dan moet je niet klagen dat de waarde ervan ook (te) hoog blijft. Zeker omdat de, laten we zeggen, westerse wereld en haar beleidsmakers geen enkel benul lijken te hebben van wat er staat te gebeuren.
Als je opiniestukken leest of hoort van traditionele beleidsmakers, centrale bankiers, economen en ‘experts’, dan komt daar steevast uit naar voren dat we gewoon weer teruggaan naar hoe het altijd is geweest. Dat denken ze ook nog steeds over de rente, die al veertig jaar daalt.
Debacle
Inmiddels zorgt het onsamenhangende beleid van Trump voor het nodige drama. De aandelenkoersen gingen al flink omlaag, samen met de dollar, terwijl de Amerikaanse rente juist opliep door hernieuwd inflatierisico. Maar inmiddels zijn de rimpelingen wereldwijd zichtbaar.
De Taiwanese dollar apprecieerde op 2 mei met 3 procent ten opzichte van de Amerikaanse dollar, de sterkste eendaagse stijging in veertig jaar, en Hongkong moet inmiddels massaal de Hongkong-dollar verkopen om de koppeling met de dollar intact te houden.
Sinds eind april is de volatiliteit op de valutabeurzen met 25 procent gestegen, en centrale banken hebben geen idee wat te doen als gevolg van de tarievenstorm. Frappant is dat dan vaak voor de zekerheid gekozen wordt voor renteverlagingen, terwijl de inflatie nog steeds te hoog is. Dat bevestigt voor mij dat we in een combinatie van fiscale dominantie en financiële repressie zitten, waarbij het oorspronkelijke doel van centrale banken, inflatiebescherming, ondergeschikt raakt.
Hoe dan ook, als Trumps Mar-a-Lago-ideetje bedoeld was om landen te dwingen in te stemmen met een gecoördineerde daling van de dollar en een herbalancering van de wereldhandel zonder al te veel oplopende geopolitieke spanningen en andere ‘collateral damage’, dan beoordeel ik Trump’s eerste honderd dagen toch net even wat minder geweldig dan hij zelf.
Jeroen Blokland analyseert in zijn nieuwsbrief The Market Routine in het oog springende, actuele grafieken over de financiële markten en macro-economie. Daarnaast is hij beheerder van het Blokland Smart Multi-Asset Fund, een fonds dat belegt in aandelen, goud en bitcoin.