De Amerikaanse inflatie is teruggevallen tot 2,4 procent, niet zo ver meer van de doelstelling van de Federal Reserve. In Europa ligt het inflatieniveau van de grootste economieën zelfs al ruim onder het 2 procent-doel van de Bank of England en de ECB, net zoals we zagen in de jaren vóór Covid.
Centrale bankiers hebben de deur naar een flinke serie renteverlagingen daarom wagenwijd opengezet. Toch is het onderliggende beeld totaal anders dan voordat de grootste inflatiegolf in de afgelopen veertig jaar het ultra-ruime centrale bankbeleid wegspoelde.
Divergentie
Een van de meest spraakmakende grafieken die onderstreept dat de wereld niet meer is zoals vóór Covid, staat hieronder. Ze toont de gemiddelde en mediane inflatieverwachting voor de komende vijf tot tien jaar van Amerikaanse consumenten, ondervraagd door de University of Michigan. Laat het verschil tussen beide statistieken rustig op je inwerken.
Bron: Blokland Smart Multi-asset fund.
In de regel ligt het gemiddelde verwachte inflatieniveau iets boven de mediaan. Met andere woorden, de verwachtingsverdeling neigt iets naar rechts, wat betekent dat er meer ondervraagden zijn die een relatief hoge inflatie verwachten dan een heel laag inflatieniveau. Aangezien de uitschieters ten opzichte van het Federal Reserve-beleid zich historisch vooral aan de bovenkant hebben voorgedaan en omdat centrale bankiers doodsbang zijn voor deflatie, is dat geen verrassing.
Inflatie-angst
Maar het verschil tussen de gemiddelde en mediane inflatieverwachting zoals dat nu naar voren komt, is ongekend. De mediaan ligt met 3 procent misschien iets aan de hoge kant vergeleken met de afgelopen 25 jaar, terwijl het gemiddelde met 7,1 procent het hoogste is sinds de beruchte inflatiepieken in de jaren tachtig.
Dit betekent dat de verdeling door meer uitschieters volledig naar rechts is getrokken. Er zijn dus meer ondervraagden die een ongekend hoog inflatieniveau verwachten. Een deel van de ondervraagden is blijkbaar zo geschrokken van de werkelijke inflatie van de afgelopen jaren dat zij rekening houden met herhaling van dergelijke pieken in de komende vijf tot tien jaar.
Anders
Het lijkt me evident dat deze mensen een ander (beleggings)gedrag vertonen dan vóór 2020, toen hun verwachtingen minder extreem waren. Ik denk niet dat deze mensen nog graag in obligaties beleggen.
Het is ook een bevestiging van het feit dat centrale banken zeer bereid zijn om al in een vroeg stadium hun monetaire beleid te verruimen. Dit voedt ongetwijfeld de inflatie-angst bij Amerikaanse consumenten.
Opschuiven
De kans is bijzonder klein dat we teruggaan naar ‘The Way We Were’, het lied van Barbra Streisand uit de gelijknamige film, dat bij mij opkwam tijdens het schrijven van deze column en dat nu de titel is geworden.
De afgelopen jaren zijn er een aantal structurele ontwikkelingen in gang gezet die ook het gedrag van beleggers flink beïnvloeden. De kans op hogere en grilligere inflatie is daar één van. Begrotingstekorten lopen de spuigaten uit, en er staat weinig oplossing tegenover anders dan een vaag langetermijnplan over het belang van innovatie van mister ‘Whatever it takes’, overigens gefinancierd door nog grotere tekorten. En met de haast om de rentes nu al weer te verlagen, lijken nieuwe bokkensprongen van centrale banken mij de standaardoptie.
Een bewezen recept voor inflatie dus. Niet nu, misschien niet de komende paar jaar, maar zeker ergens aan de horizon.
‘Can it be that it was all so simple then?
Or has time rewritten every line?’
(Barbra Streisand - The Way We Were)
Jeroen Blokland analyseert in zijn nieuwsbrief The Market Routine in het oog springende, actuele grafieken over de financiële markten en macro-economie. Daarnaast is hij beheerder van het Blokland Smart Multi-Asset Fund.