De financiële markten lijken voorlopig hun schouders op te halen over Donald Trumps poging om Fed-gouverneur Lisa Cook te ontslaan. Toch zijn er signalen dat de spanning toeneemt aan de lange kant van de Amerikaanse rentecurve en in de dollar. De vraag is hoe lang beleggers politieke willekeur kunnen blijven wegwuiven.
‘Ironisch genoeg zal dit clowneske gedoe averechts werken’, zegt Dean Baker, econoom en medeoprichter van het Center for Economic and Policy Research (CEPR), een progressieve denktank in Washington DC. De regering denkt de weg vrij te maken voor lagere rentes door Cook uit het bestuur te zetten, maar volgens Baker gebeurt juist het tegenovergestelde.
‘Trump kan uiteindelijk de meerderheid in het bestuur krijgen die hij nodig heeft om lagere rentes af te dwingen, maar de lange rente zal waarschijnlijk hoog blijven of zelfs verder oplopen. Beleggers zullen namelijk minder geneigd zijn hun geld in dit “kloteland” te steken’, zegt Baker in gesprek met Investment Officer.
Trump beschuldigt Cook van ‘bedrieglijk en mogelijk crimineel gedrag’ bij hypotheektransacties die al tijdens haar hoorzitting in de Senaat waren doorgelicht. Cook wijst de aantijgingen van de hand, weigert op te stappen en kondigde een rechtszaak aan om haar ontslag te blokkeren.
‘Zijn poging om haar te ontslaan, uitsluitend op basis van een doorverwijzingsbrief, ontbeert elke feitelijke of juridische grond. We zullen deze illegale actie aanvechten’, zei haar advocaat Abbe Lowell tegen journalisten.
Obligatiemarkt geeft eerste waarschuwing
Vooralsnog is de markt kalm. Aandelen schommelen nog altijd rond een all-time-high en de obligatiemarkt reageerde met een beperkte versteiling: de rente op kortlopende staatsleningen daalde daar iets harder dan de lange rente.
Baker wijst erop dat de spanning juist daar zichtbaar wordt, ondanks dat echte paniek nog ontbreekt. Het renteverschil tussen dertig- en tienjaarsleningen bedraagt inmiddels meer dan 60 basispunten, normaal is dat minder dan 20. Volgens hem eisen beleggers een premie voor de politieke instabiliteit in de VS. ‘Het land is morgen nog geen Argentinië, maar het beweegt wel die kant op.’
Hij verwacht dat dit vertrouwensverlies breed doorwerkt. ‘We zullen hogere termijnpremies zien’, zegt Baker. ‘De dollar zal verder verzwakken. De daling van de Amerikaanse munt ten opzichte van andere grote valuta van 9,5 procent dit jaar is ernstiger dan het lijkt. Je zou namelijk verwachten dat hogere tarieven de munt juist ondersteunen.’
Treasuries vragen premie politieke instabiliteit VS
Het elastiek rekt, maar knapt nog niet
Bij Aegon Asset Management vergelijken portefeuillemanagers Jordy Hermanns en Edwin Boon Trump’s druk op de Fed met een elastiek. ‘Je kunt het vaak oprekken, maar op een gegeven moment knapt het’, schrijven ze in een notitie.
Trump wil dat de beleidsrente minstens 2 procentpunt lager komt te liggen dan de huidige 4,25 tot 4,50 procent. Met een nieuwe benoeming in Cook’s plaats zou de ‘dovish’ vleugel bovendien een meerderheid krijgen in het zevenkoppige bestuur. Adriana Kugler, die in 2023 door Biden werd benoemd, trad onlangs af en werd vervangen door Trump-loyalist Stephen Miran. Christopher Waller en Michelle Bowman pleiten al langer voor een sneller versoepelingsbeleid.
Het gevaar, waarschuwen Hermanns en Boon, is dat het elastiek uiteindelijk knapt. Een aantasting van de onafhankelijkheid van de Fed zou leiden tot een abrupte herwaardering van markten zodra beleggers concluderen dat de instituties niet langer betrouwbaar zijn.
Politieke afrekening
Het Hooggerechtshof bepaalde in mei dat presidenten de leiders van onafhankelijke agentschappen zonder reden mogen ontslaan, maar merkte tegelijk op dat de Fed ‘een uniek gestructureerde, quasi-private entiteit’ is.
Kenneth Manusama, kenner van het Amerikaanse constitutionele recht, denkt dat Trump weinig kans maakt. ‘Dit is politieke afrekening, een verzonnen zaak om de Fed onder controle te krijgen’, zegt hij. ‘Het Hooggerechtshof zal hem niet laten slagen.’
Peter Conti-Brown, historicus van de Fed aan de University of Pennsylvania, wijst er ook op dat de betwiste hypotheektransacties dateren van vóór Cook’s benoeming en al door de Senaat waren beoordeeld. ‘Het idee dat je die feiten nu alsnog als ontslaggrond kunt gebruiken, is strijdig met het hele concept van “ontslag om gegronde reden”.’
De verwachting dat het hof Trump zal terugfluiten lijkt ook door beleggers te worden gedeeld. De markten blijven kalm in de overtuiging dat het rechtssysteem standhoudt. Ook de gokmarkten zijn sceptisch: Polymarket en Kalshi schatten de kans dat Cook daadwerkelijk moet opstappen op niet meer dan 29 procent.
Trump zei dinsdag dat hij de uitspraak van de rechter zal respecteren.