Europese toezichthouder Esma pleit voor een herziening van de researchregels, waarvan de invoering volgend jaar wordt verwacht. De mogelijkheid om research en handelsuitvoering weer gezamenlijk te betalen, kan kansen bieden voor de dekking van smallcaps.
Dat blijkt uit een rondvraag van Investment Officer, naar aanleiding van de verminderde hoeveelheid analistenrapporten na de komst van Mifid II. Beleggers ervaren daar weinig hinder van, zeggen ze.
In oktober 2024 kwam de Europese toezichthouder al met het voorstel om het opnieuw mogelijk te maken om één rekening voor research en transactiekosten op te maken, als belegger en broker daar vooraf duidelijke afspraken over maken. Daarbij moet dan wel duidelijk zijn welk deel voor research is bedoeld en moeten beleggers jaarlijks beoordelen of die research daadwerkelijk waarde toevoegt.
De wijziging is formeel ingevoerd via de EU Listing Act, maar de praktische werking hangt nog af van diverse factoren, waardoor de volledige invoering uiterlijk in 2026 wordt verwacht. Volgens de gesprekken van Investment Officer met beleggers, zou het research voor small- en midcaps aantrekkelijker maken.
Beperkte impact
Met de inwerkingtreding van Mifid II in 2018 moesten brokers hun research- en handelskosten voortaan scheiden. Als gevolg daarvan werden analistendesks selectiever in hun onderzoeksuniversum. Vooral de dekking van small- en midcaps nam af, zowel in het aantal analisten dat deze bedrijven volgt als in onderzoekfrequentie. Sindsdien zijn beleggers voor die beleggingscategorie daarom meer aangewezen op eigen analyse, wat de instapkosten per idee verhoogt. Toch is de feitelijke impact hiervan niet groot, zeggen marktpartijen.
‘We hebben weinig last ondervonden van de regelgeving’, zegt Yves Vaneerdewegh, tot voor kort CIO van het in Brussel genoteerde investeringsfonds Quest for Growth, maar inmiddels portefeuillebeheerder van het Quest Cleantech Fund. ‘Er zijn nog steeds veel lokale en grotere spelers die research uitbrengen. Het aantal rapporten is afgenomen, maar er waren voorheen ook geen tientallen rapporten beschikbaar voor kleine aandelen.’
Continuïteit al jaren onder druk
Cristina Matti, hoofd Europese smallcaps bij Amundi, merkt dat de beschikbaarheid van research geleidelijk is gedaald. Sowieso staat volgens haar de continuïteit van smallcapdekking al jarenlang onder druk. Bij beursgangen is de belangstelling doorgaans groot door betrokken sellsidepartijen, maar de structurele opvolging varieert sterk. Wanneer een aandeel goed presteert, blijft de dekking meestal stabiel. Bij tegenvallende prestaties schroeven analisten hun inspanningen vaak terug of stoppen zij ermee.
Sommige zeer kleine smallcappers kopen volgens Matti zelf research in om zichtbaar te blijven. Dat zegt ook Miguel Pohl, CIO European Mid & Small-Cap Equities bij Allianz Global Investors. Hij merkt op dat dat de classificatie ‘onafhankelijk onderzoek’ bemoeilijkt.
Bedrijven beter benaderbaar
Pohl, die evenmin problemen ervaart in de beschikbaarheid van rapporten of toegang tot bedrijven, wijst er daarnaast op dat sommige brokers research gratis beschikbaar stellen. ‘De waarde en kwaliteit zijn mogelijk wel wat teruggelopen’, zegt hij. Volgens Pohl wordt research vaker gedreven door liquiditeitsgerelateerde gebeurtenissen, zoals kapitaalverhogingen en herfinancieringen.
Portefeuillebeheerder Vaneerdewegh benadrukt dat analistenrapporten niet de primaire bron zijn voor investeringsbeslissingen. Volgens hem is de kwaliteit en frequentie van bedrijfsinformatie bij smallcaps verbeterd en is het eenvoudiger geworden om direct contact te onderhouden met deze firma’s. ‘Door in gesprek te gaan met bedrijven krijg je de meest essentiële informatie’, aldus de beheerder van het fonds met dat circa twintig tot dertig posities hanteert. ‘Mifid II heeft onze strategie niet beïnvloed.’
Meer intern onderzoek
Amundi kon de daling in externe research grotendeels intern opvangen. ‘We hebben altijd sterk geïnvesteerd in onafhankelijke research. De directe impact van Mifid II was daarom beperkt.’ Voor kleinere partijen zonder uitgebreide researchcapaciteit kan de situatie volgens Matti lastiger zijn.
Pohl geeft aan dat het selectieproces bij Allianz sneller is geworden. ‘Voorheen waren er meer brokers die ideeën pitchten. Nu zoeken wij proactiever naar ideeën.’ Beleggers ontmoeten bedrijven vooral op conferenties, waar nieuwe namen worden gescreend op strategie, waardering en groeipotentieel.