Europa begint 2025 met een escalerende storm van politieke fragmentatie, economische tegenwind en externe uitdagingen, die worden verergerd door de mogelijkheid dat de nieuwe Trump-regering de wereldorde zal verstoren.
Bill Campbell, portefeuillebeheerder voor staatsobligaties bij het Amerikaanse investeringsbedrijf Doubleline Capital - dat 91 miljard dollar beheert – waarschuwt dat Europa zich moet voorbereiden op twee scherp contrasterende beleidsbenaderingen van de Verenigde Staten onder Donald Trump’s tweede termijn.
‘Welke Trump gaan we zien?’ vraagt hij, waarmee hij een cruciale vraag stelt voor de wereldwijde markten.
Terwijl hij reflecteert op het mogelijke beleid van aankomend president Trump, schetst Campbell twee potentiële scenario’s: een transactionele Trump gericht op kortetermijnakkoorden om de Amerikaanse export te stimuleren, of een fundamentele Trump die vastbesloten is om wereldwijde toeleveringsketens fundamenteel te herstructureren. Het laatste scenario zou aanzienlijk langdurigere tegenwind voor de wereldeconomie veroorzaken, aldus Campbell in een gesprek met Investment Officer.
Transactioneel of structureel?
De scenario’s van Campbell draaien om de focus van Trump. Een transactionele Trump zou strategieën uit zijn eerste termijn kunnen herhalen, waaronder inkoopovereenkomsten die Amerikaanse goederen zoals soja en energie prioriteren. Deze aanpak zou Europese industrieën verstoren, maar op korte termijn beheersbaar blijven.
‘Trump zou snel deals sluiten over zaken die gemakkelijk te communiceren zijn: “Ze kopen meer van onze goederen. Ze kopen meer van onze landbouwproducten”’, zegt Campbell in het interview.
Het fundamentele Trump-scenario is echter veel ontmoedigender. Een verschuiving naar het terughalen van Amerikaanse productie zou wereldwijde toeleveringsketens fundamenteel veranderen.
‘Zo’n ontwikkeling zou veel langer durende tegenwind voor groei creëren in landen die doelwit zijn van tarieven of handelsbeperkingen’, aldus Campbell, waarbij hij wees op de potentiële druk op industrieën in Frankrijk en Duitsland, van lucht- en ruimtevaart tot farmaceutica en de auto-industrie.
“Terrible Trifecta”
Campbell verwees in een notitie aan klanten naar deze samensmelting van drie uitdagingen als de “Terrible Trifecta” en benadrukte de wisselwerking tussen binnenlandse politieke instabiliteit, economische stagnatie en externe druk van de Verenigde Staten onder de aankomende Trump-regering. De interne kwetsbaarheden van Europa worden verergerd door het voorgestelde structurele handelsbeleid van Trump. Samen zorgen deze crises ervoor dat Europa een langdurige periode van onzekerheid doormaakt met weinig duidelijke oplossingen, waarschuwt hij.
Frankrijk begint 2025 in een precaire positie. De val van de regering van Michel Barnier heeft president Emmanuel Macron achtergelaten met een gefragmenteerd parlement. François Bayrou, de nieuw aangestelde premier, staat voor de ontmoedigende taak om een begroting voor 2025 door te voeren te midden van diepe verdeeldheid. ‘Gezien de zeer uiteenlopende belangen binnen de blokken lijkt het moeilijk om een coalitie samen te stellen die Frankrijks onmiddellijke macro- en fiscale uitdagingen kan aanpakken’, zegt Campbell.
Deze verdeeldheid verergert structurele uitdagingen, waaronder een oplopend tekort van 6,1 procent van het bbp en een overheidsschuld die meer dan 112 procent van het bbp bedraagt. Campbell wijst op het tekort aan financiering voor cruciale infrastructuur en openbare diensten, wat het vertrouwen van investeerders verder verzwakt. ‘Hogere leenkosten belemmeren het vermogen van de overheid om te investeren en het magere groeiprofiel van Frankrijk te verbeteren’, legt Campbell uit.
Duitse zwakte
Ook Duitsland wordt geconfronteerd met toenemende politieke en economische onzekerheid. De federale verkiezingen in februari, uitgeschreven na het ontslag van minister van Financiën Christian Lindner door bondskanselier Olaf Scholz, hebben het politieke landschap gefragmenteerd. Peilingen wijzen op een verdeelde uitkomst, waarbij geen enkele partij waarschijnlijk een duidelijke meerderheid zal behalen. ‘De politieke onrust in Duitsland kan op geen slechter moment komen’, merkt Campbell op, wijzend op zwakke groei, demografische uitdagingen en verminderde concurrentiekracht van de industrie.
De industriële economie van Duitsland, die al onder druk staat door hoge energiekosten en zwakke wereldwijde vraag, wordt extra bedreigd door het Amerikaanse handelsbeleid. Universele tarieven van 10 tot 20 procent, zoals voorgesteld door Trump, zouden de Duitse auto-industrie en andere belangrijke exportsectoren verder kunnen schaden.
Een verenigd antwoord?
De agressieve houding van de Trump-regering ten opzichte van handel en defensie zal de Europese eenheid op de proef stellen. Voorstellen voor basistarieven en mogelijke veiligheidswaarborgen gekoppeld aan NAVO-uitgaven onderstrepen de structurele focus van de regering. Campbell waarschuwt: ‘Europa zal een verenigd antwoord moeten formuleren om de dreigingen van de aankomende Trump-regering het hoofd te bieden.’
Initiatieven zoals het voorgestelde EU-defensiefonds van 500 miljard euro en handelsakkoorden zoals de Mercosur-deal bieden potentiële wegen naar eenheid. Campbell benadrukt echter interne verdeeldheid, zoals de Franse oppositie tegen de Mercosur-overeenkomst, als symptomatisch voor Europa’s worsteling om coherent op te treden.
Wat investeringen betreft, verwacht Campbell dat de fiscale risicopremie zal aanhouden, waardoor de spreads op Franse staatsobligaties hoog blijven, terwijl de zwakke groeivooruitzichten voor Europa de neerwaartse druk op de euro zullen behouden. ‘Onze vooruitzichten voor Europese activa blijven uitdagend’, zegt hij. ‘Politieke oplossingen die nodig zijn om de externe bedreigingen aan te pakken, zullen moeilijk te realiseren zijn.’