Morningstar waarschuwt dat fusies tussen Europese assetmanagers maar zelden winst opleveren. Onder meer de voordelen van de overname van NNIP door Goldman Sachs AM zijn vaag, volgens de fondsenvergelijker. ‘Beleggers zagen geen lagere fees, zelfs niet bij opkomende markten of high yield-strategieën waar synergie werd bereikt.’
Dalende vergoedingen, stijgende kosten en de opkomst van passief beleggen hebben Europese assetmanagers in een identiteitscrisis gebracht. Sommige zetten in op schaalvergroting via fusies, anderen op innovatie en een klantgerichte cultuur. Voor professionele beleggers draait het niet om wie overleeft, maar om wie waarde toevoegt. Dat blijkt uit een nieuw rapport van Morningstar. Beleggers zijn beter af bij beheerders die organisch groeien dan bij consoliderende partijen. Flexibele groeistrategieën leveren structureel meer op.
‘Succesvolle assetmanagers focussen op innovatie, digitale transformatie en gepersonaliseerde oplossingen. Niet zozeer op schaal’, zegt Monika Calay, hoofd manager research VK bij Morningstar. ‘Selectieve consolidatie zal blijven voorkomen, maar flexibele groeistrategieën zijn beter gepositioneerd voor de toekomst.’
Kapitaaluitstroom door overname
Fusies zijn sinds eind vorig jaar terug in het nieuws. BNP Paribas neemt AXA Investment Managers over. Natixis fuseert met Generali Investments. Amundi en Allianz Global Investors spraken naar verluidt over een megadeal. Die ging niet door — misschien een gemiste kans. Of juist niet, zoals Morningstar suggereert.
Volgens het rapport hebben veel fusies van het afgelopen decennium geen betere prestaties, lagere kosten of hogere winst opgeleverd. Sommige hebben zelfs geleid tot kapitaaluitstroom en afwaarderingen. Na hun fusies in 2017 moesten Janus Henderson en Aberdeen Standard Life flink afboeken op goodwill.
‘Beleggers zagen geen lagere fees, zelfs niet bij opkomende markten of high yield-strategieën waar synergie werd bereikt.’
Morningstar, over de overname van NNIP door GSAM
Ook de voordelen van de overname van NNIP door Goldman Sachs AM in 2022, voor 2 miljard euro, blijven vaag. ‘Beleggers zagen geen lagere fees, zelfs niet bij opkomende markten of high yield-strategieën waar synergie werd bereikt’, aldus het rapport. Een breder productaanbod kan gunstig zijn, maar is zelden doorslaggevend.
In een reactie benadrukt Goldman Sachs dat het succes van een overname niet alleen te meten is door naar de fees te kijken. ‘Naast het uitgebreide productaanbod hebben onze klanten ook meer toegang tot toonaangevende expertise en op maat gemaakte beleggingsoplossingen’, zo laat een woordvoerder desgevraagd weten.
Fusierisico’s
Schaalvoordelen zoals betere uitvoering, lagere kosten of sterkere governance leiden zelden tot tastbare resultaten, aldus Morningstar. De onderzoekers noemen vijf veelvoorkomende valkuilen na fusies: culturele mismatch, complex leiderschap, talentverlies, productverstoring en een logge structuur. Die leiden af van wat telt: stabiel rendement.
‘Zelfs voor aandeelhouders blijven de baten van consolidatie vaak uit’, concludeert Morningstar. ‘Geen van de onderzochte fusies leidde tot aantoonbare winstverbetering.’
Voordelen van organische groei
Bedrijven die intern groeien — de zogenoemde Organic Growers — scoren beter dan fusiepartijen op belangrijke punten. Ze kregen vaker een ‘High’ of ‘Above Average’ op Morningstars Parent Pillar, de beoordeling van governance, stabiliteit en beleggersbelang.
Ze bouwen sterkere culturen, behouden talent en nemen consistentere langetermijnbeslissingen. Ze investeren eerder in digitalisering, ESG-integratie en maatwerk voor institutionele klanten.
‘Organische groei bevordert doorgaans een sterkere cultuur en beleggersvriendelijker gedrag dan groei via overnames’, aldus het rapport.
Kosten en prestaties
In passieve strategieën zijn vergoedingen gelijkgetrokken door concurrentie, niet door fusies, zo concludeert Morningstar bovendien.
Bij actief beheer hangen de kosten meer af van positionering en toegevoegde waarde dan van schaal. Het rapport ziet geen groot verschil in rendement tussen organische groeiers en fusiegedreven partijen. Maar context telt. Prestaties staan vaak onder druk tijdens fusies, en beleggers ervaren hinder door herstructurering en integratieproblemen.
Beleggersbelangen
Voor allocators en beleggers is de les van Morningstar duidelijk: groter is niet per se beter. De meest klantgerichte partijen zijn vaak degenen die gestaag groeien, met aandacht voor proces, stabiliteit en gerichte innovatie.
‘Overnames leveren zelden lagere kosten of betere prestaties op’, zegt Calay. ‘Prijsdruk blijft vooral in passieve producten hoog. Vergoedingen convergeren door marktwerking, niet door consolidatie.’
Kortom: wie fondshuizen beoordeelt, kijkt beter naar hoe ze beleggen dan naar wie ze overnemen.
Gerelateerde artikelen op Investment Officer:
- Hoe de diamant van NN IP de piramide van Goldman wordt
- Natixis IM zoekt naar een sterkere positie in Nederland
- Goldman Sachs gaat meer inzetten op vermogensbeheer
- M&G-topman ziet kansen in Nederland ondanks outflows VK