Ik kijk met enige argwaan naar onderstaande grafiek van UBS. Die laat zien dat Amerikanen momenteel veel minder zin hebben om geld uit te geven gedurende ‘holiday season’ dan in juli.
Vorig jaar zagen we een vergelijkbaar patroon en toen daalden de Amerikaanse detailhandelsverkopen in november en december met respectievelijk 1,3 procent en 0,7 procent. Mocht dat weer gebeuren, dan nemen de zorgen over een nieuwe recessie in rap tempo toe.
Zeker omdat een aantal bestedingsfactoren er nu minder goed voor staan dan vorig jaar. Om te beginnen is het einde aan de excess savings nu toch echt in zicht. De schattingen lopen uiteen, maar grofweg hebben alleen de 20 procent grootverdieners nog wat Covid-spaargeld over. Voor de rest is het feestje voorbij.
Een tweede factor is de rente. Neem even de hypotheekrente als voorbeeld. De 30-jaars hypotheekrente staat 1,5 procentpunt hoger dan vorig jaar. Nu krijgt natuurlijk niet iedere Amerikaanse bezitter met die hogere rente te maken, maar degene die moeten, lopen tegen een flinke rentemuur aan. Bovendien houdt het niet op bij alleen de hypotheekrente. Ook de rentes op credit cards en autoleningen staan skyhigh en daar heeft een groter deel van de Amerikaanse bevolking wel mee te dealen.
Het derde punt is de arbeidsmarkt. Hoewel die nog steeds als sterk mag worden gekarakteriseerd, is van de extreme uitbundigheid die er eerder was, geen sprake meer. Neem bijvoorbeeld de banengroei die de laatste drie maanden onder de 200.000 ligt, een trend die je vrijwel altijd ziet als de groei verzwakt. Op hetzelfde tijdstip vorig jaar hadden we te maken met een stijging van meer dan 400.000 over de afgelopen drie maanden. Het dubbele dus.
Tot slot daalt het consumentenvertrouwen. Dat heeft ook vooral te maken met de opgelopen benzineprijzen, maar belangrijk is dat deze daling zich voordoet van al matige niveaus. Nu is het consumentenvertrouwen niet meteen de beste voorspeller van de consumentenbestedingen, maar samen met de drie overige factoren is het iets om rekening mee te houden.
Een echo van 2018
Het geluid dat zich bij mij langzaamaan een beetje opdringt, is dat van eind 2018. Toen daalden de detailhandelsverkopen in december totaal onverwacht met 2,5 procent, de grootste daling sinds de data werd bijgehouden in 1992. Hoewel een recessie toen uitbleef – de Amerikaanse economie groeide toen met minder dan 0,2 procent op kwartaalbasis – schrokken beleggers flink. De S&P 500 Index daalde in december 2018 met iets meer dan 9 procent, na zelfs 14 procent lager te hebben gestaan.
Met in de tweede helft van september historisch gezien de twee zwakste weken van het jaar viel dat eerst niet zo op. Maar in de aanloop naar december gingen de koersen toen ook in oktober en november omlaag. En met die UBS-grafiek op het netvlies, kan ik zo’n periode niet uitsluiten.
Jeroen Blokland is oprichter van True Insights, een platform dat onafhankelijke research biedt om gediversifieerde multi-asset portefeuilles samen te stellen. Blokland was laatstelijk hoofd multi-assets bij Robeco. Zijn grafiek van de week verschijnt elke donderdag op Investment Officer.